Ο Βρετανός Φίλιπ Λόουι είναι ο γενικός διευθυντής του ευρωπαϊκού γραφείου για την Ενέργεια και αποχωρεί στις 31 Δεκεμβρίου, όταν λήξει η πεντάχρονη θητεία του. Από την επομένη, όπως δήλωσε ο ίδιος, αναλαμβάνει στη Βρετανία τη μία από τις πέντε θέσεις της νεοσύστατης Υπηρεσίας Ανταγωνισμού. Ο Γάλλος Σερζ Αμπου, με 30ετή υπηρεσία σε υψηλές διοικητικές θέσεις της ΣΕ – διευθυντής εμπορικής ασφάλειας, διευθυντής υπηρεσίας εξωτερικών συναλλαγών κ.ά. – μόλις αποχώρησε από την ΕΕ ανέλαβε υψηλή διοικητική θέση στο ευρωπαϊκό λόμπι της εταιρείας Huawei, της μεγαλύτερης εταιρείας τηλεπικοινωνιών της Κίνας. Προηγουμένως έκανε και «περίοδο γνωριμίας» στην Κίνα ως πρεσβευτής της Γαλλίας στο Πεκίνο.
Ο Λόουι και ο Αμπου παραβιάζουν διάταξη του κανονισμού της Κομισιόν, τον οποίο υπέγραψαν όταν προσελήφθησαν. Ο κανονισμός απαγορεύει σε υψηλόβαθμους εργαζομένους να αναλάβουν άλλη θέση, είτε κρατική είτε ιδιωτική, στη χώρα τους ή στο εξωτερικό, αν δεν περάσει ένας τουλάχιστον χρόνος από την αφυπηρέτησή τους από την ΕΕ και αν προηγουμένως δεν έχουν τη σύμφωνη γνώμη της νομικής υπηρεσίας της ΕΕ. Διαφορετικά, «υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων» και συνέπειες, λέει ο γάλλος νομικός Αντρέ-Λουί Λοράν.
Ο Λόουι είναι μια πραγματικά ειδική περίπτωση. Πληρώνεται από βρετανική επιχείρηση ενώ ακόμη υπηρετεί στην Κομισιόν. Ο ίδιος ομολόγησε γραπτώς στις αρχές του καλοκαιριού ότι ήταν έμμισθος σύμβουλος της Υπηρεσίας Ανταγωνισμού και ότι εισέπραξε για τις συμβουλές που έδωσε 4.500 ευρώ. Ο Ολλανδός Ολιβιέρ Χέντεμαν, διευθυντής του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου, έχει φέρει το ζήτημα στο γραφείο του προέδρου Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο αλλά δεν ελπίζει ότι θα υπάρξουν μέτρα.
Δεν φαίνεται να συγκινείται κανένας στις Βρυξέλλες. Αλλωστε οι Λόουι και Αμπου δεν είναι οι μόνοι που αγνόησαν και αγνοούν τη σχετική ρήτρα του κανονισμού. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια έχουν επισημανθεί 343 περιπτώσεις που περιήλθαν σε γνώση της Κομισιόν, έγινε και γίνεται η σχετική έρευνα, αλλά όπως αποκάλυψε το γερμανικό «Spiegel», μόνο μία περίπτωση κρίθηκε «αντίθετη με τις υποχρεώσεις» του υπαλλήλου και άλλες τέσσερις βρίσκονται «σε στάδιο εξονυχιστικής έρευνας», κατά δήλωση πηγής της Κομισιόν.
Δεν είναι κάτι καινούργιο αυτή η «νομική νωχέλεια» που δείχνει η Κομισιόν. Πολλοί επιρρίπτουν ευθύνες στον πρόεδρο Μπαρόζο. Υπενθυμίζεται σχετικά ότι ο Γάλλος Μισέλ Πετί ανέλαβε εδικός εμπειρογνώμων στο δικηγορικό γραφείο Clifford Chance του Παρισιού όταν στο τέλος του 2007 αποχώρησε από γενικός διευθυντής της Νομικής Υπηρεσίας της Κομισιόν. Ενας από τους καλύτερους πελάτες του γραφείου είναι η μεγάλη εταιρεία καπνών Philip Morris. Οπως αποκαλύφθηκε αργότερα, ο Πετί, ο οποίος είναι μέλος και της Επιτροπής Ηθικών Διατάξεων, «βοήθησε σοβαρά» τη σουηδική εταιρεία καπνών Swedish Match, στην οποία έδωσε στοιχεία από τις έρευνες για τις βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος του τότε επιτρόπου Υγείας Τζον Ντολ.
Το καλοκαίρι του 2008 αποκαλύφθηκε άλλο ένα σκάνδαλο το οποίο δεν μπόρεσαν να καλύψουν ούτε η Κομισιόν ούτε ισχυροί οικονομικοί παράγοντες. Ο Γερμανός Φριτς-Χάραλντ Βένιγκ, επικεφαλής της Γενικής Διεύθυνσης Εμπορίου της ΕΕ, κατηγορήθηκε ότι εισέπραξε 100.000 ευρώ από «ξένους ενδιαφερόμενους κύκλους» (πιθανότατα κινεζικούς ή νοτιοκορεατικούς) για να τους «ενημερώσει σε ζήτημα της αρμοδιότητάς του και του σχεδιασμού της πολιτικής» της υπηρεσίας. Η Κομισιόν προσπάθησε να τον καλύψει, «δεν αμφισβήτησε» τη διάψευση που έκανε ο Βένιγκ, αλλά το Βερολίνο τον συμβούλευσε να αποχωρήσει. Οταν εκείνος αρνήθηκε, η Κομισιόν, με σύμφωνη γνώμη του Βερολίνου, τον απέλυσε.
Το γραφείο του προέδρου Μπαρόζο αναγνωρίζει ότι «υπάρχουν ασφαλώς προβλήματα» αλλά δηλώνει ότι «δεν έχει δυνατότητες» να τα αντιμετωπίσει. Και η νέα διευθύντρια του Συνηγόρου του Ευρωπαίου Πολίτη, η Ιρλανδή Μίλι Ο’ Φιλί, η πρώτη γυναίκα που παίρνει αυτό το πόστο, υποσχέθηκε πολλά όταν την 1η Οκτωβρίου ανέλαβε υπηρεσία. Την ίδια στιγμή «διαμαρτυρήθηκε» επειδή στην ουσία «δεν έχει δύναμη». Πώς είναι δυνατόν, δήλωσε, να παρακολουθήσεις το «τι κάνουν και τι θα κάνουν» οι 30.000 και πλέον υπάλληλοι της ΕΕ, από τους οποίους 1.000 και πλέον είναι ανώτεροι αξιωματούχοι;
Σενάρια
Ο Σουλτς, ο Γιούνκερ και η προεδρία της ΕΕ
«Υπάρχει ελπίδα να εφαρμοστεί η ρήτρα του κανονισμού για τους υψηλόμισθους που αφυπηρετούν;» ρωτούσε πρόσφατα η γαλλική «Le Figaro». Δεν φαίνεται να αισιοδοξεί. Εμμεσα εναποθέτει τη «βελτίωση» της κατάστασης –δεν κάνει καν λόγο για λύση –στο πρόσωπο που θα διαδεχθεί τον Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο στην προεδρία της Κομισιόν.
Ο Σουλτς, ο Γιούνκερ και η προεδρία της ΕΕ
«Υπάρχει ελπίδα να εφαρμοστεί η ρήτρα του κανονισμού για τους υψηλόμισθους που αφυπηρετούν;» ρωτούσε πρόσφατα η γαλλική «Le Figaro». Δεν φαίνεται να αισιοδοξεί. Εμμεσα εναποθέτει τη «βελτίωση» της κατάστασης –δεν κάνει καν λόγο για λύση –στο πρόσωπο που θα διαδεχθεί τον Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο στην προεδρία της Κομισιόν.
Ενας είναι αυτή τη στιγμή ο υποψήφιος για την προεδρία του Ευρωκοινοβουλίου, ο σημερινός πρόεδρός του Γερμανός Μάρτιν Σουλτς. Υπάρχει πιθανότητα να θέσει υποψηφιότητα και ο πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, αλλά αυτό θα εξαρτηθεί από τα αποτελέσματα των εκλογών που γίνονται σήμερα Κυριακή στη χώρα του. Η νίκη του θεωρείται εξασφαλισμένη αλλά όχι η προεδρία της νέας κυβέρνησης.
Ο Γιούνκερ έχει κατηγορηθεί για «αμέλεια στη διαλεύκανση σκανδάλων» και δύο από τα κόμματα που κατά παράδοση μετέχουν σε πολυκομματική κυβέρνηση έχουν δηλώσει ότι δεν θα συνεργαστούν μαζί του. Αν επιμείνουν και δεν αναλάβει πάλι πρωθυπουργός, πιστεύεται ότι ο Γιούνκερ θα διεκδικήσει την προεδρία στο Ευρωκοινοβούλιο. Αν όμως αναλάβει πρωθυπουργός, σοβαρός διεκδικητής της προεδρίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα είναι μόνο ο 57χρονος Σουλτς, έστω και αν δεν θα έχει –όπως λέγεται –την υποστήριξη της καγκελαρίου Ανγκελα Μέρκελ.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ