Με δύναμη από τη Νέα Ζηλανδία

Ελινορ Κάτον
The Luminaries
Granta Books, 2013,
σελ. 832, τιμή 20 ευρώ

Ηταν έκπληξη! Την περασμένη Τρίτη, στην κατάμεστη μεσαιωνική αίθουσα Γκίλντχολ του παλαιού δημαρχείου του Λονδίνου, η νεοζηλανδή πεζογράφος Ελινορ Κάτον έγινε η νεότερη συγγραφέας που έχει τιμηθεί ποτέ με το Βραβείο Booker, την πιο περίβλεπτη λογοτεχνική διάκριση στον αγγλόφωνο κόσμο. Το θηριώδες μυθιστόρημα της (γεννημένης στον Καναδά) εφετινής νικήτριας υπό τον τίτλο «The Luminaries» που ξεπερνά τις 800 σελίδες στο πρωτότυπο –είναι και το μεγαλύτερο σε έκταση βιβλίο που έχει βραβευθεί στη 45χρονη ιστορία του θεσμού –κατατρόπωσε στη βραχεία λίστα τα πονήματα συγγραφέων εγνωσμένης αξίας όπως η Ινδοαμερικανίδα Τζούμπα Λαχίρι, ο Ιρλανδός Κολμ Τόιμπιν και ο Αγγλος Τζιμ Γκρέις.

Ετσι η Ελινορ Κάτον έγινε η δεύτερη «πένα» από τη Νέα Ζηλανδία που αποσπά το εν λόγω βραβείο μετά την Κέρι Χιουλμ το 1985 και το μυθιστόρημά της «The Bone People» με θέμα τους βίαιους εκτοπισμούς της φυλής των ιθαγενών Μαορί. Το δεύτερο και εντυπωσιακά ώριμο, όπως επεσήμανε η κριτική επιτροπή, μυθιστόρημα της πολλά υποσχόμενης νεαρής συγγραφέως τοποθετείται στη Νέα Ζηλανδία το έτος 1866, σε μια περίοδο που επικρατούσε πυρετός χρυσοθηρίας.

Ο διψασμένος για χρήμα πρωταγωνιστής, ονόματι Γουόλτερ Μούντι, αποβιβάζεται εκεί για να χρυσώσει, καταπώς λέμε, τις φιλοδοξίες του αλλά έρχεται γρήγορα αντιμέτωπος με ένα σκοτεινό μυστήριο που εξυφαίνεται γύρω του σαν τον ιστό μιας επικίνδυνης αράχνης. Το πρώτο κιόλας βράδυ της άφιξής του ο ίδιος συναντιέται με μια παράξενη συντροφιά, αποτελούμενη από δώδεκα άνδρες που συσκέπτονται σε ένα ξενοδοχείο εν κρυπτώ και παραβύστω με σκοπό να εξιχνιάσουν μια αλυσίδα ανατρεπτικών γεγονότων στην οποία εμπλέκονται ένας πλούσιος και υψηλά ιστάμενος κύριος που έχει εξαφανιστεί, ένας μέθυσος ερημίτης που κάποια στιγμή εντοπίζεται νεκρός υπό μυστηριώδεις συνθήκες, μια οπιομανής και κακομεταχειρισμένη πόρνη που έχει αποπειραθεί να αυτοκτονήσει και, τέλος, ένας αναπάντεχος θησαυρός.

Κοντά σε αυτά προσθέστε σεξ και τελετουργίες, ναρκωτικές ουσίες αλλά και δικαστικό σασπένς σε ένα σφιχτοδεμένο μυθιστόρημα που η συγγραφέας άρχισε να γράφει όταν ακόμη ήταν 25 ετών. Η κριτική επιτροπή υπογράμμισε ότι η αφήγηση της Ελινορ Κάτον συνιστά μια επαναφορά στη λεγόμενη «συγκινησιακή λογοτεχνία» της βικτωριανής εποχής, ότι είναι σαν να αναμείχθηκαν κατά τα λοιπά ο Γουίλκι Κόλινς και ο Χέρμαν Μέλβιλ και να προέκυψε κάτι εντελώς καινούργιο.