Ζαν-Κλοντ Γκραμπέρ: «Το Ραφτάδικο» είναι αφιερωμένο στην μάνα μου

«Το πρώτο ραφτάδικο που γνώρισα στη ζωή μου ήταν ένας μικρός χώρος που αργότερα δεν χρησίμευε πια σε τίποτα στο μικρό διαμέρισμα των τριών δωματίων που πέρασα τα παιδικά μου χρόνια», γράφει για την αφετηρία του έργου του ο γάλλος συγγραφέας Ζαν-Κλοντ Γκραμπέρ.

»Το έργο αυτό το ‘γραψα για τη μάνα μου και για όλους όσους και όσες είδα να κλαίνε και να γελάνε σ’ όλα εκείνα τα ραφτάδικα απ’ όπου πέρασα», καταλήγει βάζοντας τον απόλυτα προσωπικό τόνο στο θεατρικό του έργο.

«Το Ραφτάδικο» πρωτανέβηκε το 1979, στο Εθνικό Θέατρο της Γαλλίας (Οντεόν) σε συν-σκηνοθεσία των Μωρίς Μπενισού, Ζαν- Κλοντ Γκραμπέρ (που ερμήνευσε και το ρόλο του Λεόν) και Ζαν Ροσνέρ. Στη συνέχεια ανέβηκε από το Εθνικό Λαϊκό Θέατρο, το Θέατρο Ζυμνάζ – Μαρί Μπελ και το 1980 στο Εμπερτό, όπου και επέστρεψε το 1999. Πρόσφατα παίχτηκε στο Φολι Τεατρ. Αποτελεί το πιο πολυπαιγμένο έργο του σύγχρονου γαλλικού θεάτρου, ενώ έχει συγκεντρώσει δεκάδες βραβεία. Βραβεύτηκε με το Βραβείο Καλύτερης Θεατρικής Δημιουργίας (1979), το Λογοτεχνίας της πόλης του Παρισιού (1979), το Ίψεν (1980), το Μολιέρ. Τέλος το 1999 ο Γκραμπέρ έλαβε για το σύνολο του έργου του Το Μεγάλο Βραβείο της Εταιρείας Γάλλων Θεατρικών Συγγραφέων (1999).

Αναδρομικά, διαβάζοντας κανείς τις κριτικές στον γαλλικό τύπο καταλαβαίνει ότι πράγματι «Το Ραφτάδικο» άργησε να ανέβει στη χώρα μας. «Οποιος το είδε, δεν μπορεί εύκολα να το ξεχάσει», έγραφε η Φιγκαρό τον Μάιο του 1979 ενώ, μεταξύ άλλων, στο Νουβέλ Ομπσερβατέρ την ίδια εποχή διαβάζουμε ότι «πρέπει κανείς ν’ ομολογήσει πως «Το Ραφτάδικο» είναι μια τεράστια θεατρική επιτυχία. Ο θεατής μένει με κομμένη την ανάσα».

Γεννημένος στο Παρίσι το 1939, ο 74χρονος σήμερα Ζαν-Κλοντ Γκραμπέρ, ανήκει στους γάλλους συγγραφείς με διεθνή αναγνώριση. Εχει στο ενεργητικό του πάνω από 30 θεατρικά έργα, τα οποία έχουν ανέβει εντός και εκτός Γαλλίας (Κομεντί Φρανσέζ, Τεατρ Οντεόν). Μεταφράσεις τους έχουν γίνει, μεταξύ άλλων, και για την Αγγλία, την Αργεντινή, τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ολλανδία, την Ιαπωνία, τη Νορβηγία, το Ισραήλ, τη Γερμανία, τη Σουηδία, τη Γιουγκοσλαβία, την Τσεχία, την Κύπρο κλπ.

Ο Γκραμπέρ έχει τιμηθεί με πολλά σημαντικά βραβεία μεταξύ των οποίων το Βραβείο των U, της Εταιρείας Γάλλων Θεατρικών Συγγραφέων (1968), το Βραβείο Πλεζίρ ντε Τεάτρ (1974), το Βραβείο Θεάτρου (1974), το Βραβείο Καλύτερης Θεατρικής Δημιουργίας (1979), το Βραβείο Λογοτεχνίας της Πόλης του Παρισιού (1979), το Βραβείο Ίψεν (1980), το Μεγάλο Βραβείο Θεάτρου της Γαλλικής Ακαδημίας (1991), το Βραβείο Μολιέρ καλύτερου θεατρικού συγγραφέα (1999), το Βραβείο Μολιέρ καλύτερης θεατρικής δημιουργίας (1999), το Βραβείο σημαντικότερου έργου του σύγχρονου γαλλικού δραματολογίου (1999). Τέλος για το σύνολο του έργου του ο Γκραμπέρ βραβεύτηκε με το Μεγάλο Βραβείο της εταιρείας Γάλλων θεατρικών συγγραφέων (1999).

Ο ίδιος άλλωστε είναι και ο κυριότερος συνεργάτης – σεναριογράφος του Κώστα Γαβρά τα τελευταία χρόνια («Μικρή αποκάλυψη» -1993, «Αμήν» – 2002, «Το τσεκούρι» – 2005, «Παράδεισος στη δύση» – 2009 και «Το κεφάλαιο» – 2013). Εχει υπογράψει επίσης το σενάριο για την ταινία του Φρανσουά Τρυφώ «Το Τελευταίο Μετρό». Τέλος γράφει και για την τηλεόραση.

»Είμαι βέβαιος πως το θεατρόφιλο κοινό της Θεσσαλονίκης θα απολαύσει το υπέροχο έργο του Γκραμπέρ και μέσα απ’ την παράσταση του Ιορδανίδη, θ’ ανακαλύψει τα υπόγεια ρεύματα που το διαπερνούν».