Τίποτα δεν έχει αλλάξει

Οσο και αν φαίνεται παράξενο, οι τραπεζίτες υποστηρίζουν ότι ψάχνουν να δανείσουν και δεν βρίσκουν. Διότι, όπως λένε, αυτή είναι η δουλειά τους. Κεφάλαια εμπορεύονται και από την αγοραπωλησία κεφαλαίων βγάζουν λεφτά. Αυτό έκαναν πριν από την κρίση, αυτό κάνουν και τώρα. Με μια ουσιαστική διαφορά όμως. Οι κανόνες του παιχνιδιού άλλαξαν.

Ενω πριν ήταν εντελώς χαλαροί και έδιναν δάνεια ακόμη και από το τηλέφωνο, σήμερα οι αυστηρότεροι κανόνες και οι κάθε λογής επόπτες που τους ελέγχουν (τρόικα, ΤτΕ, ΤΧΣ, Δημόσιο κ.λπ.) τους κάνουν πιο σφικτούς. Ψάχνουν λοιπόν να βρουν επιχειρήσεις οι οποίες να πληρούν αμιγώς τραπεζικά κριτήρια και όχι να εξυπηρετούν, όπως στο παρελθόν, κάποια φιλόδοξα business plans που φούσκωναν τις τιμές των μετοχών και τα bonus και δεν βρίσκουν.

Και τούτο διότι, όπως λένε, πρώτον οι επιχειρηματίες δεν βάζουν το χέρι στην τσέπη π.χ. συμμετέχοντας κατά 40%-50% σε μια επένδυση και δεύτερον δύσκολα βρίσκουν επιχειρήσεις με παραγωγική βάση. Επιχειρήσεις που να παράγουν ένα προϊόν ή μια υπηρεσία που να πουλάει στην εγχώρια ή στη διεθνή αγορά. Και εδώ ακριβώς αναδύεται το πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας: η έλλειψη παραγωγικών επιχειρήσεων.

Αυτό αποτυπώνεται στις εξαγωγές, οι οποίες υποχωρούν. Παρά τη σχετικά ανοδική πορεία που ακολουθούσαν τα προηγούμενα χρόνια, ήταν και παραμένουν κάτω από το υψηλότερο επίπεδο που κατέγραψαν το 2008. Και η άνοδος των προηγούμενων ετών οφειλόταν εν πολλοίς στο γεγονός ότι οι επιχειρήσεις πουλούσαν στο εξωτερικό με σκοτωμένες τιμές ακόμη και κάτω του κόστους για να στηρίξουν τους τζίρους τους και για να έχουν ρευστότητα. Τώρα και αυτό φαίνεται πως εξαντλείται.

Ωστόσο, υπάρχει κάποια μικρή άνοδος στις εξαγωγές αγροτικών προϊόντων. Ομως και αυτή επαφίεται στον… πατριωτισμό των επιχειρηματιών. Οσοι το κάνουν ή το επιχειρούν παλεύουν μόνοι τους. Μπορεί το κράτος να μαζεύεται σε ό,τι αφορά τις δαπάνες και τους άκρατους διορισμούς, όμως η βασική του δομή δεν αλλάζει. Ο επιχειρηματίας σε κάθε βήμα του έχει να αντιμετωπίσει την κρατική γραφειοκρατία και τη συνεχή μεταβολή των κανόνων του παιχνιδιού, πάντα υπέρ του κράτους. Η νοοτροπία του δημόσιου τομέα απέναντι στο επιχειρείν και στο κέρδος παραμένει εχθρική, ενώ όσοι προσπαθούν να βγουν στο εξωτερικό παλεύουν μόνοι τους χωρίς στήριξη, χωρίς κρατική βοήθεια που θα καθοδηγήσει και θα κατευθύνει τον αγρότη ή τον επιχειρηματία στις ξένες αγορές. Τίποτα δεν έχει αλλάξει. Και όσο δεν αλλάζει, η επιστροφή σε αναπτυξιακούς ρυθμούς απομακρύνεται.