Παρά τις συνεχείς προειδοποιήσεις των γιατρών για τις βλαπτικές συνέπειες του καπνίσματος –όχι μόνο για τους ίδιους τους καπνιστές αλλά και για τους κοντινούς τους -, παρά τις αντικαπνιστικές καμπάνιες και τα μηνύματα προειδοποίησης στα πακέτα, οι έρευνες δείχνουν ότι σχεδόν οι τρεις στους 10 Ευρωπαίους συνεχίζουν να είναι σήμερα καπνιστές. Μάλιστα τα στοιχεία είναι ακόμη πιο απογοητευτικά: στην πλειονότητά τους έχουν ξεκινήσει το κάπνισμα πριν από τα 25 τους (94%), ενώ οι 15χρονοι Ευρωπαίοι καπνίζουν τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα σε ποσοστό 18,5%.
Σε μια νέα προσπάθεια αντιμετώπισης της «πληγής» αυτής η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει, με οδηγία η οποία ψηφίσθηκε σήμερα, Τρίτη, στην ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου την αύξηση του μεγέθους των προειδοποιητικών μηνυμάτων στα πακέτα σε ποσοστό 65% και την απαγόρευση των γεύσεων, όπως η μέντα, αλλά και νέους κανόνες εμπορίας και εξαγωγών των ειδών καπνιστού.
Η συσκευασία έχει σημασία;
Μπορεί τα πακέτα των τσιγάρων να αναγράφουν «Το κάπνισμα σκοτώνει» αλλά και μηνύματα τα οποία εξηγούν τις συνέπειες της χρήσης τους, όπως «Ο καπνός του τσιγάρου περιέχει πάνω από 70 ουσίες οι οποίες είναι γνωστό ότι προκαλούν καρκίνο», αλλά αυτά μάλλον δεν φαίνεται να προβληματίζουν τους καπνιστές.
Οι νέες ρυθμίσεις στην οδηγία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προσπαθούν να μετατρέψουν τα νέα πακέτα τσιγάρων λιγότερο θελκτικά προς τους νέους, ώστε σταδιακά να μειωθεί η χρήση τους. Στις νέες συσκευασίες θα απεικονίζονται -και στις δύο όψεις- και σε συνδυασμό με το γραπτό μήνυμα φωτογραφίες οι οποίες θα λειτουργήσουν αποτρεπτικά προς το κοινό.
«Οι έρευνες δείχνουν ότι τα προειδοποιητικά μηνύματα δεν επιφέρουν το αποτέλεσμα που θα έπρεπε» δηλώνει στο «Βήμα» η κλινική ψυχολόγος κυρία Μίνα Χριστοπούλου, συμπληρώνοντας: «Αντίθετα, η εικόνα αποτελεί πιο ηχηρό μήνυμα, το οποίο λειτουργεί περισσότερο στο να αποτρέψει στους χρήστες».
Όπως εξηγεί η κυρία Χριστοπούλου, εφόσον ο καπνιστής έχει το νέο πακέτο μαζί του, θα παρατηρεί συνεχώς τις φωτογραφίες σε αντίθεση με το γραπτό μήνυμα το οποίο απαιτεί περισσότερη προσοχή από τη φωτογραφία. «Ζούμε πλέον στην εποχή της εικόνας, οπότε είναι δεδομένο ότι μια φωτογραφία μπορεί να μας επηρεάσει περισσότερο από ένα γραπτό μήνυμα στην καθημερινότητα μας» καταλήγει.
Πρώτοι καπνιστές οι Έλληνες
Ακόμα ένα ρεκόρ φαίνεται να καταρρίπτουν οι Έλληνες κερδίζοντας ταυτόχρονα την πρώτη θέση με ποσοστό 40% ανάμεσα στους καπνιστές της ΕΕ, αφήνοντας πίσω τη Βουλγαρία και τη Λετονία (36%), την Αυστρία και την Ισπανία (33%), Ουγγαρία και Πολωνία (32%), Κύπρο, Λιθουανία και Ρουμανία (30%), Τσεχία και Ιρλανδία (29%), Γαλλία και Σλοβενία (28%). Σε αυτό το ποσοστό (28%), σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε η Κομισιόν, εντάσσεται και ο μέσος όρος της ΕΕ και ακολουθούν Βέλγιο, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Βρετανία (27%), Δανία, Εσθονία, Γερμανία (26%), Φιλανδία (25%), Ιταλία και Ολλανδία (24%), Πορτογαλία και Σλοβακία (23%) και στο τέλος της λίστας των 27 χωρών-μελών η Σουηδία (13%).
«Στην Ελλάδα ενώ υπάρχει από το 2009 ο αντικαπνιστικός νόμος, δυστυχώς όμως δεν έχει εφαρμοσθεί» σχολιάζει στο «Βήμα» η κυρία Χριστοπούλου, εξηγώντας ότι για τη μη υλοποίηση του νόμου ευθύνεται η λανθασμένη νοοτροπία που έχουμε εμείς οι Έλληνες. «Στο εξωτερικό όπου εφαρμόζονται ανάλογοι περιορισμοί και δεν μπορείς να καπνίσεις μέσα σε μπαρ, σε εστιατόρια, ακόμα και σε πάρκα, περιορίζεις και τον αριθμό των τσιγάρων σου καθημερινά. Αντίθετα, στη χώρα μας δεν μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο επειδή ο καθένας καπνίζει όπου και να βρίσκεται».
Ευρωπαϊκή συνήθεια το κάπνισμα
Από ό,τι δείχνουν οι αριθμοί το κάπνισμα αποτελεί ευρωπαϊκή συνήθεια. Σύμφωνα λοιπόν με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ευρώπη βρίσκεται στην πρώτη θέση με το 32% των συνολικού πληθυσμού της να είναι καπνιστές, ενώ ακολουθούν οι κάτοικοι του Δυτικού Ειρηνικού (32%), της Αμερικής (21%), της Ανατολικής Μεσογείου (19%), της Νοτιοανατολικής Ασίας (18%) και της Αφρικής (10%).
