Ο κ. Τζέφρι Σακς, καθηγητής Οικονομικών του αμερικανικού πανεπιστημίου Κολούμπια και επικεφαλής του Ινστιτούτου της Γης (Earth Institute) του ιδίου πανεπιστημίου, παρατηρεί τον Παρθενώνα από το εστιατόριο στο Roof Garden του ξενοδοχείου «Μεγάλη Βρεταννία». Μιλάει ήρεμα και μειλίχια υποστηρίζοντας τα λόγια του με αργές και «ζυγισμένες» κινήσεις των χεριών. Το βασικό του μήνυμα είναι ότι η χώρα του Παρθενώνα πρέπει να στραφεί ολοκληρωτικά προς τις εξαγωγές, αν θέλει πραγματικά να διασωθεί.
Καλεσμένος του διεθνούς επενδυτή κ. Στ. Ζαββού, ο κ. Σακς ήταν ο κύριος ομιλητής στην εκδήλωση του συλλόγου ελλήνων αποφοίτων της Σχολής Διοικήσεως Επιχειρήσεων του Χάρβαρντ (Harvard Business School) που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Τρίτη στο Αμφιθέατρο Καρατζά της Εθνικής Τράπεζας με την παρουσία στο ακροατήριο πολιτικών, επιχειρηματιών, διπλωματών και ακαδημαϊκών.
Στη συνέντευξη που παραχώρησε προς «Το Βήμα» εμφανίστηκε αισιόδοξος, αλλά ταυτόχρονα εξαιρετικά ρεαλιστής. Δεν προφητεύει «μεγάλα δεινά», ούτε περιμένει «μεγάλες λύσεις». Πιστεύει όμως ότι με ορισμένες απλές και λογικές αποφάσεις των Αθηνών και των Βρυξελλών η Ελλάδα μπορεί να ξαναβρεί τον δρόμο της μέσα σε μια λειτουργική ευρωζώνη.
Συγκλίνουσες πληροφορίες επιβεβαιώνουν ότι ο έλληνας πρωθυπουργός κ. Αντώνης Σαμαράς είναι έτοιμος να χαράξει μια «κόκκινη γραμμή» στις διαπραγματεύσεις με την τρόικα και να μην αποδεχθεί νέα μέτρα λιτότητας. Εκτιμάτε ότι αυτή η στρατηγική έχει πιθανότητες επιτυχίας;
«Ναι. Νομίζω ότι μπορεί να επιτευχθεί μια νέα συμφωνία. Η προϋπόθεση είναι ότι η κυβέρνηση θα παρουσιάσει ένα αξιόπιστο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων που θα αποτελέσει τον πυρήνα για ένα νέο εξαγωγικό μοντέλο ανάπτυξης. Η Ελλάδα μπορεί και πρέπει να αναπτυχθεί μόνο αν προσανατολιστεί στις εξαγωγές προϊόντων και υπηρεσιών. Η παγκόσμια οικονομία μπορεί να απορροφήσει μια τεράστια αύξηση των ελληνικών πωλήσεων. Με ένα τέτοιο πρόγραμμα η Ελλάδα μπορεί να πείσει ότι η εξυπηρέτηση του χρέους σε βάθος χρόνου θα είναι στέρεα και βιώσιμη, με τη βοήθεια ασφαλώς των δανειστών οι οποίοι θα πρέπει να προσφέρουν χαμηλότερα επιτόκια και μακρά διάρκεια ωρίμανσης των διακρατικών απαιτήσεων».
Θα υποστηρίζατε την πρόταση της ελληνικής αξιωματικής αντιπολίτευσης για μια πανευρωπαϊκή διάσκεψη για την αναδιάρθρωση των κρατικών χρεών;
«Η γνώμη μου είναι ότι η Ελλάδα πρέπει να στοχεύσει στην επίτευξη πολύ χαμηλών επιτοκίων και πολύ μεγάλης διάρκειας αποπληρωμής για το σύνολο του δημόσιου χρέους. Θα αποκτήσει έτσι τη δυνατότητα οικονομικής ανάκαμψης. Αν όμως αυτό δεν επαληθευτεί τότε ενδεχομένως θα αναγκαστεί να υιοθετήσει μια πιο «συστημική προσέγγιση» η οποία θα αφορά περισσότερες χώρες».
Πιστεύετε ότι η επιστροφή στα εθνικά νομίσματα είναι ένα απίθανο σενάριο για τις χώρες της ευρωζώνης; Υπάρχει «οριστική λύση» για τη συσσώρευση «κόκκινων δανείων» στο ελληνικό και στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα; Ποιες είναι οι πιθανότητες επανάληψης στην Αθήνα του «κυπριακού δράματος» της περασμένης άνοιξης;
«Πιστεύω ότι το ευρώ πρέπει να διατηρηθεί και να βελτιωθεί. Δεν πιστεύω ότι η Ελλάδα θα ωφεληθεί με την επιστροφή στη δραχμή. Ασφαλώς, οι ευρωπαϊκοί θεσμοί χρειάζονται μεταρρύθμιση. Πρέπει ιδίως να υλοποιηθεί η τραπεζική ένωση και να εφαρμοστούν περισσότερο ρεαλιστικές πολιτικές που θα επιτρέψουν στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες να εξέλθουν της κρίσης».
Η περυσινή δέσμευση του επικεφαλής της ΕΚΤ κ. Μάριο Ντράγκι ότι θα πράξει «οτιδήποτε χρειαστεί» ήταν αυτό που διέσωσε το ευρώ; Και είναι αυτή η δέσμευση αρκετή και για σήμερα;
«Η πολιτική του κ. Ντράγκι πραγματικά διέσωσε το ευρώ. Το ίδιο και η συνειδητοποίηση της Ανγκελα Μέρκελ ότι η Γερμανία πρέπει να υποστηρίξει τις πολιτικές διάσωσης του ευρώ. Η ευρωζώνη είναι πολύ πιθανό να επιβιώσει. Ωστόσο, η επιβίωση εξακολουθεί να εξαρτάται από την κάλυψη των οικονομικών αναγκών των μελών της. Ταυτόχρονα, η Ευρωπαϊκή Ενωση πρέπει να αποδώσει μεγαλύτερη προσοχή στη βιώσιμη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη, για παράδειγμα με δημόσιες επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας».
Θα μπορέσουν οι Ηνωμένες Πολιτείες να διαδραματίσουν έναν πιο ενεργό ρόλο στην αντιμετώπιση της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους;
«Οι ΗΠΑ έχουν εγκαταλείψει σε μεγάλο βαθμό την ηγεσία της παγκόσμιας οικονομίας εξαιτίας των χρόνιων δημοσιονομικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν. Οι αμερικανικές ελίτ δεν θέλουν να πληρώνουν για δημόσια αγαθά. Ως εκ τούτου, οι φόροι είναι χαμηλοί και η χώρα απεμπολεί τις ευθύνες της στο πεδίο της διεθνούς οικονομίας. Κατά συνέπεια, πέρα από καλά λόγια (τα οποία μερικές φορές βοηθούν) δεν περιμένω ότι οι ΗΠΑ θα διαδραματίσουν οποιονδήποτε αποφασιστικό ρόλο στην επίλυση της ελληνικής κρίσης. Από την άλλη πλευρά, το ΔΝΤ μπορεί να διαδραματίσει θετικό ρόλο βοηθώντας την Ελλάδα να επιτύχει μια πιο ρεαλιστική διαχείριση των εξωτερικών χρεών της».
