Το επόμενο ιταλικό κοινοβούλιο που θα προκύψει από τις εκλογές είναι πιθανόν να σηματοδοτήσει την επιστροφή των πολιτικών και το τέλος των τεχνοκρατών του Mάριο Μόντι, εκτιμούν οι αγορές, οι οποίες βλέπουν μάλλον με τρόμο το όποιο ενδεχόμενο επιστροφής του Σίλβιο Μπερλουσκόνι στην εξουσία. Ωστόσο τυχόν πολιτική αστάθεια, απόρροια ενός ασαφούς αποτελέσματος των εκλογών (24, 25 Φεβρουαρίου) θα μπορούσε σύμφωνα με τους αναλυτές να οδηγήσει σε μεγαλύτερο sell-off (ξεπούλημα) των αγορών απ’ ό,τι η επιστροφή στην εξουσία του Σίλβιο.

Οι ιταλικές μετοχές, τα ομόλογα και, σε μικρότερο βαθμό, το ευρώ, αναμένεται σύμφωνα με την αγορά να σημειώσουν άνοδο αν, όπως δείχνουν και οι τελευταίες δημοσκοπήσεις, το κεντροαριστερό κόμμα με επικεφαλής τον Πιερ Λουίτζι Μπερσάνι κερδίσει την πλειοψηφία στην Κάτω Βουλή και αποκτήσει μια σταθερή παρουσία στη Γερουσία με τον απερχόμενο κεντρώο πρωθυπουργό Mάριο Μόντι να ηγείται μιας υπέρ των μεταρρυθμίσεων κυβέρνησης.
Αν όμως το αποτέλεσμα των εκλογών απειλήσει την πολιτική σταθερότητα, οι απώλειες, όχι μόνο για την Ιταλία, αλλά και για τις αγορές και το ευρώ θα είναι μεγάλες. Για 14 μήνες ο τελευταίος ιταλός πρωθυπουργός και η «τεχνοκρατική» του κυβέρνηση επωφελήθηκαν από την απρόθυμη στήριξη των μεγαλύτερων πολιτικών κομμάτων, καθώς εφάρμοζαν το μεταρρυθμιστικό τους πρόγραμμα και προσπαθούσαν να επαναφέρουν την οικονομία στον σωστό δρόμο, υποστήριζαν αναλυτές της αγοράς, φοβούμενοι τώρα ότι είναι πιθανόν να επιστρέψει η πολιτική αστάθεια στην Ιταλία.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το τελευταίο διάστημα σημειώθηκαν καθαρές πωλήσεις στα ιταλικά ομόλογα, αλλά και συνολικά στα ομόλογα όλης της περιφέρειας της ευρωζώνης, για πρώτη φορά έπειτα από έξι μήνες, καθώς ο Μπερλουσκόνι κέρδισε σημαντικό έδαφος στις δημοσκοπήσεις. Η προοπτική μιας εκλογικής νίκης του Σίλβιο τρομάζει εξάλλου τις αγορές, καθώς όπως εκτιμάται θα εκτοξεύσει το κόστος δανεισμού της Ιταλίας (με δεδομένο ότι ο πρώην πρωθυπουργός έχει κάνει σαφή την αρνητική του στάση απέναντι στη λιτότητα και έχει υποσχεθεί να αποζημιώσει τους Ιταλούς για τους φόρους ακινήτων που πλήρωσαν πέρυσι) και πιστεύεται ότι θα σπρώξει τη χώρα στον μηχανισμό διάσωσης της ΕΚΤ, ενώ μια τέτοια εξέλιξη θα κλιμακώσει τις εντάσεις σε όλη την περιφέρεια, βάζοντας σε περιπέτειες την ευρωζώνη.
Οπως εκτιμούν ωστόσο αρκετοί στην αγορά, όποιος πολιτικός και να σχηματίσει κυβέρνηση, αυτή τη φορά οι πολιτικές που θα ακολουθήσει θα βρίσκονται υπό την αίρεση των αγορών και της ΕΚΤ. Ο ρυθμός των μεταρρυθμίσεων μπορεί να μετριαστεί, αλλά η χώρα δεν πρέπει να παρεκκλίνει της πορείας της.
Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, δεν φαίνεται να επιβεβαιώνεται το σενάριο επιστροφής του Σίλβιο Μπερλουσκόνι στην εξουσία, παρά τη ραγδαία άνοδο των ποσοστών του κόμματός του που μόλις πέρυσι βρισκόταν στην αφάνεια. Το πιο πιθανό σενάριο παραμένει η νίκη στην Κάτω Βουλή του κεντροαριστερού συνασπισμού, του οποίου ηγείται το Δημοκρατικό Κόμμα (PD) του Πιερ Λουίτζι Μπερσάνι. Θα πρέπει όμως να προχωρήσει σε συνεργασία για να εξασφαλίσει και τον έλεγχο της Γερουσίας –πιθανότατα με το κεντρώο κόμμα του Mάριο Μόντι. Η παρουσία του Μόντι σε οποιαδήποτε κυβέρνηση σχηματιστεί θα ευχαριστήσει, σύμφωνα με τους αναλυτές, τις αγορές.
Αρκετοί εκτιμούν πάντως ότι η επόμενη κυβέρνηση δεν θα είναι σε θέση –ή δεν θα έχει την απαραίτητη θέληση –να μεταρρυθμίσει ικανοποιητικά την αγορά εργασίας και τη δημόσια διοίκηση, αυξάνοντας τις πιθανότητες μια δεύτερης εκλογικής αναμέτρησης εφέτος. Ολα αυτά, λένε στην αγορά, υποδεικνύουν ότι η μετάβαση από τους τεχνοκράτες στους πολιτικούς δεν θα είναι εύκολη. Ούτε όμως η ανάκληση των μεταρρυθμίσεων του Μόντι είναι πιθανή, καθώς, όπως λέγεται, οι απαιτήσεις των αγορών θα κρατούν τους πολιτικούς σε εγρήγορση. Πίσω από όλα αυτά υπάρχει και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), η βοήθεια της οποίας μπορεί να χρειαστεί εάν το κόστος δανεισμού αρχίσει να μεγαλώνει. Δεν θα δοθεί όμως προτού συμφωνηθούν συγκεκριμένες πολιτικές με τη νέα κυβέρνηση. Στο μεταξύ, εάν η νέα κυβέρνηση εμφανιστεί αδύναμη και διασπασμένη, οι αποδόσεις των ομολόγων είναι απίθανο να υποχωρήσουν από τα υψηλά επίπεδα στα οποία βρίσκονται.
Ενα «εχθρικό» προς τις αγορές εκλογικό αποτέλεσμα θα μπορούσε, όπως εκτιμούν ξένες τράπεζες, να ωθήσει τις αποδόσεις των ιταλικών ομολόγων ξανά σε υψηλά επίπεδα, εν όψει μάλιστα και της επικείμενης δημοπρασίας πενταετών και νέων δεκαετών τίτλων. Αντίθετα, ένα «φιλικό» προς τις αγορές αποτέλεσμα θα οδηγήσει, όπως εκτιμάται, σε ράλι τόσο τα ιταλικά όσο και τα ισπανικά ομόλογα, δεδομένου μάλιστα ότι μερικώς η αβεβαιότητα στην Ισπανία έχει μειωθεί αφού ο πρωθυπουργός Ραχόι ανακοίνωσε ότι το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού για το 2012 ήταν χαμηλότερο των προσδοκιών της αγοράς.

Ο κίνδυνος της πολιτικής αστάθειας
Ο κίνδυνος πολιτικής αστάθειας δεν είναι αμελητέος, αφού η δημοτικότητα του κόμματος του Μπερσάνι, που έχει συνδεθεί στο παρελθόν με τραπεζικό σκάνδαλο, έχει αρχίσει να φθίνει. Καθώς το κόμμα του Μπερσάνι αποτελείται από τέσσερα πρώην κόμματα και το κόμμα του Μόντι απαρτίζεται αντίστοιχα από τρία, επιχειρηματίες και τραπεζίτες φοβούνται ότι μια τέτοια συμμαχία, ουσιαστικά επτά κομμάτων, δεν θα είναι ικανή να εφαρμόσει τις σκληρές μεταρρυθμίσεις. Με ισχυρή λαϊκή υποστήριξη στη Νότια Ιταλία και τη Σικελία, το αντισυμβατικό κόμμα των «πέντε αστέρων» του κωμικού Μπέπε Γκρίλο έχει περιορίσει τα ποσοστά της Αριστεράς. O Γκρίλο τάσσεται κατά των προγραμμάτων λιτότητας και διακωμωδεί τα πάντα, όπως και η Λίγκα του Βορρά που διεκδικεί αυτονομία στη Βόρεια Ιταλία και συγκεντρώνει ποσοστό 5%, ενώ στη Γερουσία μπορεί να καταλάβει ως και 49 έδρες, καθώς στην περιοχή της Λομβαρδίας η δημοτικότητά της φθάνει το 15%. Αν η Λίγκα του Βορρά και ο Grillo καταλάβουν αρκετές έδρες, τότε το πιθανότερο σενάριο για τους αναλυτές είναι μια ευρύτερη κυβερνητική συμμαχία ανάμεσα στα κόμματα των Μπερσάνι, Μόντι και Μπερλουσκόνι.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ