Αγώνα δρόμου για την ολοκλήρωση των συγχωνεύσεων που θα τους επιτρέψει να απευθυνθούν στους επενδυτές για την αύξηση του μετοχικού τους κεφαλαίου, ώστε να παίξουν τον ρόλο τους στην ανάκαμψη της οικονομίας, δίνουν οι τράπεζες. Η δημιουργία των τριών νέων συστημικών ομίλων, Εθνικής – Eurobank, Alpha – Εμπορικής και Τράπεζας Πειραιώς – ΑΤΕ – Γενικής, θα γίνει σταδιακά, προτού ξεκινήσουν οι διαδικασίες για την ανακεφαλαιοποίησή τους, η οποία εκτός απροόπτου θα πάρει μερικούς μήνες παράταση.

Απαραίτητη προϋπόθεση για την υλοποίηση των εκδόσεων νέων μετοχών αποτελεί η οικονομική ενοποίηση των νέων σχημάτων. Οπως επισημαίνουν τραπεζικοί κύκλοι, «εάν δεν υπάρξουν ενοποιημένα στοιχεία για τους υπό διαμόρφωση ομίλους, είναι αδύνατο να απευθυνθείς στις αγορές». Οι ίδιες πηγές σημειώνουν ότι η προθεσμία του Απριλίου για την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης «είναι ανθρωπίνως αδύνατο να τηρηθεί». Στο πλαίσιο αυτό θεωρούν λογικό οι αυξήσεις να ξεκινήσουν μέσα στο καλοκαίρι ή ακόμη και αργότερα, ιδιαίτερα για την Εθνική.

Οπως εξηγούν, απαιτείται χρόνος ώστε οι διοικήσεις των τραπεζών να είναι έτοιμες για την παρουσίαση των επιχειρησιακών σχεδίων των νέων σχημάτων. «Οι δόσεις ήλθαν στην Ελλάδα από την ΕΕ με δύο μήνες καθυστέρηση. Ως εκ τούτου η ελάχιστη παράταση στη σχετική προθεσμία δεν μπορεί να είναι μικρότερη από αυτό το διάστημα» υπογραμμίζουν τραπεζικά στελέχη. Ετσι η προθεσμία του Απριλίου που αναφέρεται στο μνημόνιο για την ολοκλήρωση των αυξήσεων τουλάχιστον για την Alpha Bank και την Τράπεζα Πειραιώς που θα προηγηθούν εκτιμάται ότι θα μετατεθεί για το τέλος του πρώτου εξαμήνου.

Οι ανάγκες
Η Τράπεζα της Ελλάδος έδωσε στη δημοσιότητα τον περασμένο Δεκέμβριο τα στοιχεία με τις κεφαλαιακές ανάγκες, οι οποίες για τους τρεις συστημικούς ομίλους ανέρχονται σε 27,5 δισ. ευρώ. Ωστόσο η εγχώρια νομισματική αρχή δεν αποκλείεται να τα επαναξιολογήσει, λαμβάνοντας υπ’ όψιν την ανοδική πορεία των επισφαλών δανείων τους τελευταίους μήνες.

Αλλωστε η ίδια η διοίκηση της Εθνικής έχει θέσει τέτοιο θέμα στην Τράπεζα της Ελλάδος, ζητώντας να ληφθεί υπ’ όψιν η πορεία των καθυστερήσεων τα τελευταία τρίμηνα, ώστε τα κεφάλαια που θα αντληθούν να είναι αρκετά και να μη ζητηθεί από τον μέτοχο να βάλει σε σύντομο χρονικό διάστημα ξανά «το χέρι στην τσέπη». Εφόσον το αίτημα αυτό γίνει δεκτό, δεν αποκλείεται το συνολικό πακέτο για τις τρεις μεγάλες τράπεζες να υπερβεί τα 30 δισ. ευρώ.

Εξάλλου άγνωστο παραμένει ακόμη το τελικό ύψος των εκδόσεων μετατρέψιμων ομολόγων (Contingent Convertibles – CoCos), μέσω των οποίων θα καλυφθεί ένα μέρος των κεφαλαιακών αναγκών.

Ως ελάχιστη υποχρέωση οι τράπεζες θα διαθέσουν κοινές μετοχές για την επαναφορά του δείκτη κύριων βασικών ιδίων κεφαλαίων (Core Tier 1) στο 6%.

Από εκεί και πέρα θα γίνει χρήση των προνομιούχων μετοχών που έχουν εκδοθεί από το 2008 υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου, του αναβαλλόμενου φόρου και των CoCos.

Ωστόσο, λόγω του υψηλού κόστους αυτών των τίτλων (το επιτόκιο θα ξεκινά από το 7% και θα φθάνει το 9,50%), δεν αποκλείεται οι διοικήσεις των τραπεζών να προκρίνουν μεγαλύτερες αυξήσεις κεφαλαίου με έκδοση κοινών μετοχών, προκειμένου να μειώσουν το κόστος επιστροφής της κρατικής βοήθειας.

Οι κινήσεις των τριών
Η δημόσια πρόταση της Εθνικής Τράπεζας προς τους μετόχους της Eurobank, που έληξε την Παρασκευή, είχε μεγάλη επιτυχία, καθώς σύμφωνα με πληροφορίες το ποσοστό αποδοχής της έφθασε στα επίπεδα του 85%.
Από το ποσοστό αυτό, σχεδόν το μισό δόθηκε από την οικογένεια Λάτση, η οποία διατήρησε για συμβολικούς λόγους ένα επιπλέον 1,50% των μετοχών της Eurobank, προς ανταλλαγή το επόμενο διάστημα.

Η διαπραγμάτευση των νέων μετοχών της Εθνικής Τράπεζας θα ξεκινήσει στις 27 Φεβρουαρίου, ενώ το 15% που δεν προσφέρθηκαν στο πλαίσιο της δημόσιας πρότασης θα μετατραπεί με την ίδια σχέση ανταλλαγής σε τίτλους της Εθνικής, με την ολοκλήρωση της νομικής συγχώνευσης των δύο τραπεζών, η οποία τοποθετείται χρονικά τον ερχόμενο Ιούνιο. Το ποσοστό του κ. Λάτση μετά την αύξηση κεφαλαίου, στην οποία δεν αναμένεται να μετάσχει, δεν θα ξεπερνά το 1,50%.

Ο διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας Αλέξανδρος Τουρκολιάς σχεδιάζει τα επόμενα βήματα προς την κατεύθυνση ενοποίησης των δύο τραπεζών.

Στο πλαίσιο αυτό έχει ήδη αποφασιστεί η πλήρης ενοποίηση του δικτύου τους, με την απαλοιφή του ονόματος της Eurobank, καθώς και η μείωση του αριθμού των εργαζομένων με προγράμματα συνταξιοδοτήσεων.

Την ερχόμενη Τρίτη το διοικητικό συμβούλιο της τράπεζας αναμένεται να επικυρώσει το πρόγραμμα αποχώρησης 2.000 εργαζομένων της Εθνικής που βρίσκονται κοντά στη σύνταξη. Στόχος της διοίκησης της τράπεζας είναι η ολοκλήρωση της διαδικασίας μέσα στον Μάρτιο. Τα πρώτα μηνύματα που δέχεται από την πλευρά των εργαζομένων δείχνουν ότι θα υπάρξει 100% επιτυχία. Μάλιστα, κατά ορισμένες πληροφορίες δεν αποκλείεται να εφαρμοστεί αντίστοιχο πρόγραμμα και στη Eurobank.

Η αξιολόγηση
Παράλληλα ο κ. Τουρκολιάς έχει αναθέσει σε ανεξάρτητους συμβούλους το έργο αξιολόγησης του προσωπικού, ώστε να τηρηθεί με αντικειμενικά κριτήρια η αρχή «ο καλύτερος εκ των δύο». Εξάλλου, σύμφωνα με πληροφορίες, την ερχόμενη εβδομάδα αναμένεται να γίνουν αλλαγές στο διοικητικό συμβούλιο της Εurobank με την τοποθέτηση δύο εκπροσώπων της Εθνικής, ενώ τροποποιήσεις αναμένονται και στη σύνθεση της εκτελεστικής επιτροπής.

Κατά ορισμένες πληροφορίες ο διευθύνων σύμβουλος της Eurobank Νίκος Νανόπουλος ανακοίνωσε στους συνεργάτες του ότι θα αποχωρήσει, ενώ σύμφωνα με άλλες πηγές θα υποβάλει την παραίτησή του μετά την ολοκλήρωση της νομικής συγχώνευσης.

Στην Alpha Bank από την άλλη πλευρά μετά την εξαγορά του 100% της Εμπορικής Τράπεζας έχουν ορίσει δικό τους διοικητικό συμβούλιο σε αυτήν, η οποία πλέον λειτουργεί ως θυγατρική. Οταν ολοκληρωθεί η νομική συγχώνευση, θα ξεκινήσει η αλλαγή ονόματος. Πάντως έχει ήδη αρχίσει η αφαίρεση του ονόματος της Credit Agricole από επιλεγμένα καταστήματα του δικτύου της Εμπορικής.

Τέλος, στην Τράπεζα Πειραιώς μετά την εξαγορά της Αγροτικής και της Γενικής Τράπεζας ετοιμάζουν τρίτο «χτύπημα». Συγκεκριμένα, βρίσκονται σε αποκλειστικές συζητήσεις με τη Millennium BCP, για την εξαγορά των εν Ελλάδι δραστηριοτήτων της. Μετά την εξασφάλιση 163 εκατ. ευρώ από τη Societe Generale για την κάλυψη μέρους της αύξησης κεφαλαίου του ομίλου, είναι πιθανόν με τη νέα συμφωνία να υπάρξει επιπλέον συμμετοχή από τους Πορτογάλους, με στόχο την εξασφάλιση του ελάχιστου 10%, που διασφαλίζει τον ιδιωτικό χαρακτήρα της τράπεζας.


Τα deals, η ραγδαία ανάπτυξη και οι «τίτλοι τέλους» για τη Eurobank

Πώς η Ευρωεπενδυτική, τράπεζα-«μπουτίκ» του ομίλου Λάτση, μετεξελίχθηκε σε κυρίαρχη δύναμη στην Ελλάδα και στην ευρύτερη περιοχή
Τέλη δεκαετίας του 1990. Η διαφαινόμενη είσοδος της Ελλάδας στην ευρωζώνη έχει κινητοποιήσει τους πάντες στο χρηματοπιστωτικό σύστηµα για τη διασφάλιση μιας θέσης στον υπό διαμόρφωση νέο τραπεζικό χάρτη. Η ατμόσφαιρα στην αγορά «μυρίζει» deal. Διαβλέποντας τις εξελίξεις, ο πρόεδρος της Alpha Bank κ. Γιάννης Κωστόπουλος προγραμματίζει υπό άκρα μυστικότητα στο σπίτι του, στην Ηρώδου Αττικού, ένα γεύμα εργασίας. Στόχος του να κλείσει τη συμφωνία της δεκαετίας, που θα αλλάξει τις ισορροπίες στον κλάδο. Προσκεκλημένοι του είναι οι επικεφαλής της πολύφερνης νύφης της εποχής, της Τράπεζας Εργασίας, κκ. Αντώνης Μπίμπας και Ξενοφών Νικήτας.

Λίγο προτού ξεκινήσει η συζήτηση όμως, τους σχεδιασμούς του έμπειρου τραπεζίτη ανατρέπει ένα τηλεφώνημα. Ο αποδέκτης της τηλεφωνικής κλήσης κ. Μπίμπας ενημερώνει την ομήγυρη πως υπάρχουν πληροφορίες ότι ο βασικός μέτοχος της Εργασίας κ. Λάζαρος Εφραίμογλου πουλά το ποσοστό του στον κ. Σπύρο Λάτση. Η ατμόσφαιρα «παγώνει». Ο οικοδεσπότης, χωρίς να δείχνει ότι ενοχλείται, λέει στους καλεσμένους του πως από τη στιγμή που υπάρχει τέτοια εξέλιξη δεν μπορεί να συνεχιστεί η συζήτηση. Η εξέλιξη αυτή ανοίγει τον δρόμο στον κ. Λάτση να θέσει σε εφαρμογή το σχέδιό του για τη δημιουργία ενός μεγάλου τραπεζικού ομίλου, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Η προσπάθειά του είχε ξεκινήσει λίγα χρόνια νωρίτερα, το 1991, με την ίδρυση της Ευρωεπενδυτικής, μιας τράπεζας-«μπουτίκ», που απευθύνεται στα υψηλότερα εισοδηματικά στρώματα. Τη νέα τράπεζα ανέλαβε να «τρέξει» ο συμμαθητής του από το Κολλέγιο Αθηνών κ. Νίκος Νανόπουλος, σημερινός διευθύνων σύμβουλος της Eurobank, ενώ πρόεδρος ανέλαβε ο έμπειρος τραπεζίτης κ. Γιώργος Γόντικας. Με την απελευθέρωση της αγοράς λιανικής τραπεζικής, οι στρατηγικοί στόχοι της Ευρωεπενδυτικής επανακαθορίζονται.

Οι πρώτες εξαγορές
Η δεκαετία του 1990 είναι η εποχή της αναδιάρθρωσης της ελληνικής οικονομίας, η οποία πλέον προσαρμόζεται στα νέα δεδομένα της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς. Τα μεγάλα σχήματα είναι αυτά που προκρίνονται. Η Ευρωεπενδυτική μετονομάζεται σε Eurobank και η οικογένεια Λάτση αποφασίζει να αναβαθμίσει τον ρόλο της στα τραπεζικά πράγματα της χώρας. Το 1996 αγοράζει από τον κ. Δημήτρη Κοντομηνά την Interbank. Τον επόμενο χρόνο στην Eurobank προστίθεται το δίκτυο της Credit Lyonnais και το 1998 αποκτά πλειοψηφικά πακέτα στην Τράπεζα Αθηνών και στην Τράπεζα Κρήτης. Την ίδια χρονιά στο μετοχικό της κεφάλαιο εισέρχεται η μεγαλύτερη γερμανική τράπεζα Deutsche Bank, που αποτελεί μια σημαντική ψήφο εμπιστοσύνης για τη Eurobank και την ελληνική οικονομία γενικότερα.

Ωστόσο οι δυνάμεις που έχει συγκεντρώσει η οικογένεια Λάτση υπολείπονται της φιλοδοξίας της. Ετσι επόμενος στόχος είναι η πολυμετοχική Τράπεζα Εργασίας. Το πρώτο βήμα γίνεται με την απόκτηση του ποσοστού του Εφραίμογλου, που αποτελεί και την αιτία για την απόσυρση του ενδιαφέροντος της Alpha Bank για την τράπεζα. Αν και ο κ. Λάτσης δηλώνει μετά τη συγκεκριμένη τοποθέτηση ότι είναι απλός επενδυτής, οι προθέσεις του δεν αργούν να διαφανούν και υποβάλλει δημόσια πρόταση προς τους μετόχους της Εργασίας.

Deal στο γιαπί
Η αντίδραση της διοίκησης της τελευταίας είναι έντονη, με αποτέλεσμα να ακολουθήσει πόλεμος ανακοινώσεων. Τότε εμφανίζεται ως «λευκός ιππότης» η Τράπεζα Πειραιώς του κ. Μιχάλη Σάλλα, που υποβάλλει καλύτερη πρόταση. Οι διεργασίες είναι έντονες. Η διοίκηση της Τράπεζας Εργασίας έχει συνεχείς επαφές τόσο με την ομάδα του κ. Λάτση όσο και με τους ανθρώπους του κ. Σάλλα. Τελικώς η πλάστιγγα γέρνει υπέρ της Eurobank ύστερα από μια μυστική συνάντηση που γίνεται στο σπίτι του πατέρα του κ. Νανόπουλου στο Ψυχικό, το οποίο εκείνη την περίοδο ανακατασκευαζόταν και ήταν σχεδόν γιαπί!

Το ραντεβού κλείνεται εκεί, ώστε να μην υπάρχουν αδιάκριτα βλέμματα. Παρόντες από την πλευρά της Eurobank ο κ. Γόντικας, πρόεδρός της, και ο κ. Νανόπουλος, διευθύνων σύμβουλος της τράπεζας, και από την Εργασίας το διοικητικό της δίδυμο των κκ. Νικήτα και Μπίμπα.

Οπως αναφέρουν πηγές που είναι σε θέση να γνωρίζουν, η συζήτηση δεν ξεκινά σε καλό κλίμα, καθώς υπάρχουν σημαντικές διαφωνίες. Εν τέλει υπογράφεται μια συμφωνία που προβλέπει μεταξύ άλλων ότι η Eurobank θα υποβάλει καλύτερη προσφορά στους μετόχους της Εργασίας και η συγχώνευση δεν θα γίνει πριν περάσουν δυόμισι χρόνια. Αν και οι όροι αυτοί δεν τηρούνται, οι υπογραφές που πέφτουν εκείνο το απόγευμα αποτελούν το πρόκριμα για την εξαγορά της Εργασίας από τη Eurobank.

Εξοδος στα Βαλκάνια
Η συγχώνευση των δύο τραπεζών ολοκληρώνεται το 2000. Με την υλοποίησή της η οικογένεια Λάτση έχει πετύχει τον κεντρικό της στόχο για τη δημιουργία ενός ομίλου με το απαραίτητο για να πρωταγωνιστήσει στην αγορά μέγεθος. Και όλα αυτά στην πιο κατάλληλη συγκυρία, λίγους μήνες πριν από την ένταξη της Ελλάδας στην ευρωζώνη, η οποία θα διασφάλιζε φθηνή ρευστότητα, την «καύσιμη ύλη» για τη ανάπτυξη ενός μεγάλου χρηματοπιστωτικού ομίλου εντός και εκτός συνόρων.

Επόμενο μεγάλο στοίχημα αποτελεί η ανάπτυξη στην περιοχή των Βαλκανίων. Η επένδυση του κ. Λάτση σε ανθρώπινο δυναμικό είναι διαρκής. Κορυφαία μεταγραφή θεωρείται η μετακίνηση του κ. Νίκου Καραμούζη, ως το 1999 υποδιοικητή της Εθνικής Τράπεζας, ο οποίος μαζί με τον έτερο αναπληρωτή διευθύνοντα σύμβουλο κ. Βύρωνα Μπαλλή, που προήλθε από την Interbank, συνέβαλε στην ενίσχυση του ομίλου στην εγχώρια αγορά και στην επέκταση στο εξωτερικό. Η αρχή γίνεται το 2000 με την είσοδο στη ρουμανική αγορά και την απόκτηση του 20% της Banc Post. Το 2002 ο όμιλος εισέρχεται στη Βουλγαρία και τo 2003 στη Σερβία, ενώ το 2006 ξεκινά οργανική ανάπτυξη στην πολωνική αγορά μέσω της Polbank EFG. Ακολουθεί το 2007 η είσοδος στο τραπεζικό σύστημα της Τουρκίας και της Ουκρανίας, ενώ ξεκινά η δραστηριοποίηση στην Κύπρο.

Αντίστροφη μέτρηση

  • Η Eurobank EFG μέσα από οργανική ανάπτυξη και συγχωνεύσεις κατέστη συστημική δύναμη στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Ευρώπης με ενεργό παρουσία σε 10 χώρες, με δίκτυο 1.600 καταστημάτων και περισσότερους από 13.000 εργαζομένους και καθαρά κέρδη το 2007 851 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων το 10% από το εξωτερικό. Ωστόσο η ελληνική κρίση ανατρέπει αυτή την πορεία. Η ύφεση που πλήττει τη χώρα, ο αποκλεισμός από τις διεθνείς αγορές και το «κούρεμα» στο χρέος δεν επιτρέπουν τη συνέχιση της πορείας ανάπτυξης. Η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους δημιουργεί ανάγκες κοντά στα 6 δισ. ευρώ για τον όμιλο. Το φθινόπωρο του 2012 ο κ. Λάτσης αποφασίζει να αποχωρήσει και δίνει τα χέρια με τη διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας. Η Eurobank από την ερχόμενη εβδομάδα, μετά την ολοκλήρωση της δημόσιας πρότασης προς τους μετόχους της, θα είναι θυγατρική του νέου ομίλου της Εθνικής, εξέλιξη που σηματοδοτεί το τέλος εποχής μιας τράπεζας που ταυτίστηκε με την περίοδο της γρήγορης ανάπτυξης που ακολούθησε την είσοδο της χώρας στο ευρώ.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ