Το φαινόμενο της αστυνομικής βίας είναι εκτεταμένο και συστημικό, αναφέρουν διεθνείς οργανώσεις, νομικοί και Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις. Η ατιμωρησία των αστυνομικών οργάνων από τους ανωτέρους τους, σε συνδυασμό με την απροθυμία της Δικαιοσύνης να διερευνήσει τις καταγγελίες, έχει επιβάλει ένα καθεστώς όπου η βία αυτή θεωρείται δεδομένη. Οι υπόγειες σχέσεις της Αστυνομίας με τη Χρυσή Αυγή, που τον τελευταίο καιρό έχουν ενταθεί, διαχέουν την ατιμωρησία και σε ομάδες πολιτών, κάνοντας το σκηνικό όλο και πιο ζοφερό.

«Υπάρχουν πολυάριθμα περιστατικά πολιτών που έχουν κακοποιηθεί από την Αστυνομία. Από την έρευνά μας προκύπτει ότι τα προβλήματα είναι συστημικά. Μιλάμε για πρακτικές βαθιά ριζωμένες στη λειτουργία της Ελληνικής Αστυνομίας και βλέπουμε ότι υπάρχει ένα διάχυτο κλίμα ατιμωρησίας. Το βασικό μοτίβο που παρατηρούμε είναι η μεταχείριση εκ μέρους των ελλήνων αστυνομικών, αλλά και των σωμάτων ασφαλείας γενικότερα, μιας δυσανάλογης και απρόκλητης βίας» αναφέρει η κυρία Μάρω Σαββοπούλου, υπεύθυνη Επικοινωνίας του ελληνικού τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας.

«Το φαινόμενο άσκησης αστυνομικής βίας εναντίον ατόμων που ανήκουν σε ευάλωτες κοινωνικά ομάδες, όπως είναι οι μετανάστες, ή ανήκουν στον λεγόμενο αντιεξουσιαστικό χώρο είναι εξαιρετικά εκτεταμένο» σημειώνει η δικηγόρος κυρία Ιωάννα Κούρτοβικ και προσθέτει και μια τρίτη κατηγορία: «Είναι πολύ συχνά τα περιστατικά αστυνομικής βίας προς άτομα που συλλαμβάνονται για εγκλήματα ιδιαίτερα σοβαρά ή και αποτροπιαστικά, όπου δεν υπάρχει κοινωνική ευαισθησία, οπότε η άσκηση αστυνομικής βίας σε αυτές τις περιπτώσεις παρακάμπτεται σιωπηρά και μοιάζει να έχει κοινωνική συναίνεση».
Το κοινό χαρακτηριστικό σε όλες τις περιπτώσεις είναι, όπως παρατηρεί η κυρία Κούρτοβικ, ότι οι δράστες αστυνομικοί «έχουν την πλήρη κάλυψη των ανωτέρων τους, γεγονός που τους δημιουργεί την αίσθηση ότι λειτουργούν σε ένα καθεστώς απόλυτης ατιμωρησίας. Αξίζει να πούμε ότι όσες φορές έχουμε τυχόν καταφέρει να ενεργοποιήσουμε τις νομικές διαδικασίες για τη δίωξη των δραστών έχουμε απογοητευθεί, γιατί υπάρχει προφανής απροθυμία των δικαστικών αρχών να ασκήσουν δίωξη εναντίον αστυνομικών οργάνων και σπανίως φθάνουν τέτοιες υποθέσεις στο ακροατήριο. Και οι ελάχιστες αυτές υποθέσεις, όταν δεν οδηγούν σε απαλλαγή ή ασήμαντες ποινές, οδηγούνται στην παραγραφή από συστηματικές καθυστερήσεις» σημειώνει η κυρία Κούρτοβικ.

«Στην περίπτωση των τεσσάρων συλληφθέντων για τις ληστείες στο Βελβεντό οι εισαγγελικές αρχές δεν διέταξαν έρευνα παρά μόνο μετά την κατακραυγή που ακολούθησε τη δημοσιοποίηση των φωτογραφιών» σημειώνει ο κ. Κ. Παπαϊωάννου, πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΕΔΑ).
Οπως αντιλαμβάνεται κανείς, το ζήτημα δεν ευνοεί ουδόλως την εικόνα της χώρας στο εξωτερικό. Είναι νωπές οι αναμνήσεις από το δημοσίευμα της βρετανικής εφημερίδας «Τhe Guardian» με τους κακοποιημένους διαδηλωτές μέσα σε αστυνομικό τμήμα πριν από λίγους μήνες.
Σαν να μην έφτανε αυτό, την περασμένη Πέμπτη η γερμανική εφημερίδα «Die Welt» κυκλοφόρησε με ρεπορτάζ που είχε τίτλο «Η Ελληνική Αστυνομία συγκαλύπτει βασανιστήρια». Το ρεπορτάζ αναφερόταν στις ρετουσαρισμένες φωτογραφίες και σχολίαζε ότι «δεν υπάρχουν σχεδόν καθόλου αμφιβολίες ότι η Αστυνομία προσπάθησε να κουκουλώσει τα βασανιστήρια».
Η ένταση της αστυνομικής βίας έχει το τελευταίο διάστημα αυξηθεί και αυτή η αύξηση, όπως εξηγεί ο κ. Παπαϊωάννου, παρατηρείται κυρίως στα Σώματα των δικυκλιστών και στα ΜΑΤ, καθώς επίσης και σε κάποια τμήματα όπως αυτό της Ομονοίας και του Αγ. Παντελεήμονος.
Τις ίδιες απόψεις εξέφρασε πριν από λίγες ημέρες και ο κ. Νιλς Μούιζνιεκς, ο επίτροπος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης (ΣτΕ), που έμεινε στη χώρα μας για μία εβδομάδα και συναντήθηκε με υπουργούς, δικαστές, αστυνομικούς, μετανάστες και ΜΚΟ. «Η Αστυνομία δεν κάνει σωστά τη δουλειά της: κατάχρηση εξουσίας, χρήση υπερβολικής βίας, συνέργεια με τη Χρυσή Αυγή… Ανάμεσα στους αστυνομικούς υπάρχουν αναμφίβολα «σάπια μήλα», αλλά δεν υπάρχει καμία επίπτωση για τη συμπεριφορά τους –και εδώ ατιμωρησία» δήλωσε ο κ. Μούιζνιεκς. Προειδοποίησε μάλιστα ότι «κινδυνεύει η διεθνής εικόνα της Ελλάδας, ιδίως του δικαστικού συστήματος».

Η εκδοχή της Αστυνομίας
«Ηταν μάχη σώμα με σώμα»

Τη δική της εξήγηση έδωσε η ΕΛ.ΑΣ. μετά και τη διενέργεια της διοικητικής έρευνας για την κακοποίηση των τεσσάρων συλληφθέντων για τη διπλή ληστεία στην Κοζάνη. Σύμφωνα με αυτήν, «οι τραυματισμοί προέκυψαν από συμπλοκή των τεσσάρων με άνδρες της Αστυνομίας κατά τη σύλληψή τους». Ωστόσο είναι υπό ποινική έρευνα το αν υπήρξαν χτυπήματα και κατά την ανάκριση των νεαρών. Οπως δήλωσε ο διοικητής της Υπηρεσίας Εσωτερικών Υποθέσεων κ. Παναγιώτης Στάθης, «από τα στοιχεία που έχουμε προκύπτει σαφώς ότι υπήρξε συμπλοκή σώμα με σώμα, πάλη, για να καταβληθεί η αντίσταση των δραστών, να επιτευχθεί η σύλληψή τους και να ελευθερωθεί ο απαχθείς ιατρός όμηρος, τον οποίο οι δράστες είχαν επιβιβάσει βίαια σε κλειστό φορτηγάκι όπου επέβαιναν». Προς επιβεβαίωση των ανωτέρω, η ΕΛ.ΑΣ. έδωσε στη δημοσιότητα φωτογραφίες των νεαρών των οποίων τα πρόσωπα είναι ματωμένα και γεμάτα μώλωπες και οι οποίες τραβήχτηκαν 40 λεπτά μετά τη σύλληψή τους. Μαζί με τις φωτογραφίες η Αστυνομία έδωσε και τα ψηφιακά τους ίχνη, όπου αναγράφονται οι ώρες κατά τις οποίες ελήφθησαν.

Κατηγορίες και καταδίκες
Από το ηλεκτροσόκ στη… ζαρντινιέρα

14 Αυγούστου 2002: Ο Γιάννης Παπακώστας και ο Γιώργος Σιδηρόπουλος υπέστησαν ηλεκτροσόκ από τον αστυνομικό Χρήστο Ευθυμίου μέσα στο ΑΤ Ασπροπύργου. Η πρόταση του Εισαγγελέα να απαγγελθεί στον αστυνομικό κατηγορία για βασανιστήρια και να παραπεμφθεί σε δίκη το 2004 επικυρώθηκε από τις αποφάσεις τριών Δικαστικών Συμβουλίων και η οριστική απόφαση εκδόθηκε το 2007. Η δίκη, μετά από αλλεπάλληλες αναβολές, ολοκληρώθηκε τον Δεκέμβριο του 2011, εννιάμισι χρόνια μετά το περιστατικό. Οπως σημειώνεται στην έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας, το Δικαστήριο επέβαλε ποινή φυλάκισης έξι ετών συνοδευόμενη από δεκαετή στέρηση των πολιτικών δικαιωμάτων του και με ανασταλτικό χαρακτήρα για την έφεση που υποβλήθηκε αμέσως και εξακολουθούσε να εκκρεμεί τον Μάιο του 2012.


17 Νοεμβρίου 2006: Κατά τη διάρκεια επεισοδίων που ακολούθησαν διαδηλώσεις για την επέτειο του Πολυτεχνείου στη Θεσσαλονίκη, ο Αυγουστίνος Δημητρίου συνελήφθη, χτυπήθηκε άγρια και τραυματίστηκε σοβαρά από αρκετούς αστυνομικούς. Μετά τον ξυλοδαρμό του κρατήθηκε τη νύχτα σε αστυνομικό τμήμα και μεταφέρθηκε την επομένη σε νοσοκομείο, όπου παρέμεινε επί ημέρες. Οκτώ αστυνομικοί παραπέμφθηκαν σε δίκη και επτά από αυτούς παραπέμφθηκαν σε ακρόαση ενώπιον Πειθαρχικού Συμβουλίου. Τον Δεκέμβριο του 2008 το Εφετείο Θεσσαλονίκης έκρινε τέσσερις αστυνομικούς ένοχους για πρόκληση βαριάς σωματικής βλάβης στον φοιτητή και τους καταδίκασε σε φυλάκιση τριών ετών. Επιπλέον το Δικαστήριο καταδίκασε τρεις άλλους αστυνομικούς επειδή υποστήριξαν τους τέσσερις συναδέλφους τους στον ξυλοδαρμό, καθώς και τον τότε διοικητή Ασφαλείας της Θεσσαλονίκης επειδή δεν ενήργησε για να εμποδίσει την κακομεταχείριση. Το Εφετείο επέβαλε στον καθένα τους ποινή φυλάκισης 15 μηνών. Πριν από λίγο καιρό το Πενταμελές Εφετείο Θεσσαλονίκης αθώωσε τους έξι αστυνομικούς, ενώ οι άλλοι δύο κρίθηκαν ένοχοι και τους επιβλήθηκε ποινή φυλάκισης δυόμισι ετών στον καθένα.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ