Ισως για πρώτη φορά στα 53 χρόνια ζωής της Κυπριακής Δημοκρατίας η λύση του Κυπριακού και οι σχέσεις με την Τουρκία περνούν στην προεκλογική περίοδο σε δεύτερη μοίρα και προβάλλεται σχεδόν αποκλειστικά το οικονομικό πρόβλημα και βεβαίως το θέμα του μνημονίου. Η οικονομία υπήρξε πεδίον σκληρότατης αντιπαράθεσης, στη διάρκεια του (κατά τα άλλα αδιάφορου) προεκλογικού αγώνα. Ο σημαντικότερος διεκδικητής του προεδρικού αξιώματος κ. Ν. Αναστασιάδης φαίνεται ότι επιζητεί να διαπραγματευθεί το μνημόνιο όσο κανένας άλλος από τους συνολικά 11 υποψηφίους, ανάμεσα στους οποίους (επίσης για πρώτη φορά) περιλαμβάνονται και δύο γυναίκες υποψήφιοι.
Βεβαίως ορισμένοι στη Μεγαλόνησο δεν έχουν ακόμα έρθει αντιμέτωποι με τις προσταγές της τρόικας και πιστεύουν ότι με σκληρή διαπραγμάτευση και με νέα κυβέρνηση μπορεί να κάμψουν τις διαθέσεις της για περικοπές και εσωτερική υποτίμηση. Αλλοι αισιοδοξούν ότι τελικά η τρόικα δεν πρόκειται να επαναλάβει τα ίδια λάθη που έκανε στην Ελλάδα και στην Κύπρο, εφαρμόζοντας ένα αυστηρό πρόγραμμα λιτότητας.
Στην Κύπρο ψηφίζουν, την προσεχή Κυριακή, για νέο πρόεδρο με το βλέμμα στραμμένο στη δανειακή σύμβαση, την οποία και θα υπογράψει ο νικητής των εκλογών. Τώρα εάν θα υπάρξει και δεύτερος γύρος στις εκλογές θα εξαρτηθεί από τη δυναμική που θα αναπτύξει ο κ. Ν. Αναστασιάδης, τον οποίο φαίνεται να στηρίζουν όχι μόνον η γερμανίδα καγκελάριος κυρία Ανγκελα Μέρκελ και τα ηγετικά στελέχη του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, αλλά και η (ισχυρότατη) Εκκλησία της Κύπρου, ακόμη και ο πρωθυπουργός κ. Αντ. Σαμαράς, αφού η ΝΔ είναι μέλος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος. Ολοι οι οιωνοί είναι υπέρ του κ. Αναστασιάδη, ενός πολύπειρου πολιτικού και δικηγόρου, με αρκετές εσωτερικές αμφισβητήσεις όσον αφορά την αποτελεσματικότητά του, αλλά με πολλαπλές διασυνδέσεις στην Ευρώπη και στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο κ. Αναστασιάδης εδώ και χρόνια περίμενε τη σειρά του προκειμένου να γίνει πρόεδρος μιας χώρας που το ήμισύ της κατέχεται από τα τουρκικά στρατεύματα. Η συντηρητική παράταξη, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις (και δημοσκοπήσεις), επανέρχεται στην Κύπρο, μετά τις εκλογές που είχε κερδίσει ο κ. Γλ. Κληρίδης.
Η κυρία Μέρκελ στήριξε με την παρουσία της στην Κύπρο την προεκλογική εκστρατεία του κ. Αναστασιάδη, οι αντίπαλοι του οποίου τον χαρακτηρίζουν «οπαδό της Μέρκελ». Την ίδια ώρα στη Γερμανία, στην προεκλογική περίοδο όλο και περισσότερο γίνεται εμφανές ότι η δανειακή σύμβαση της Κύπρου αποτελεί μέρος της στρατηγικής της γερμανίδας καγκελαρίου για την επανεκλογή της.
Το δεύτερο θέμα για το οποίο υπήρξε αντιπαράθεση ήταν αυτό της εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου και κυρίως το από πού θα περάσει ο αγωγός. Προ της προεκλογικής περιόδου ορισμένοι υποστήριξαν ότι ο αγωγός αυτός μπορεί να περάσει από την Τουρκία. Στην προεκλογική περίοδο ουδείς τόλμησε να αναφέρει κάτι τέτοιο.
Στο στόχαστρο σχεδόν όλων των υποψηφίων, πλην του υποψηφίου που στηρίζεται από το (Κομμουνιστικό) ΑΚΕΛ, ιατρού γενετιστή (και υπουργού Υγείας) κ. Στ. Μαλά, βρέθηκε ο απερχόμενος πρόεδρος, προερχόμενος και αυτός από το ΑΚΕΛ, κ. Δ. Χριστόφιας. Κατηγορίες ότι στη διάρκεια της διακυβέρνησής του άφησε 50.000 ανέργους (αριθμός ρεκόρ για τα κυπριακά δεδομένα), μείωσε το ΑΕΠ, ευνόησε το πελατειακό κράτος, άφησε –όπως τον κατηγορούν –τις τράπεζες στην τύχη τους, δεν διαχειρίστηκε το ελληνικό PSI ανάλογα με τα κυπριακά συμφέροντα κ.λπ., εκτοξεύτηκαν σε όλη τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου.
Η κατάσταση στην Κύπρο πράγματι, όπως αναγνωρίζουν οι περισσότεροι των υποψηφίων, έχει φτάσει στο απροχώρητο. Η ανεργία καλπάζει, η ακρίβεια συρρικνώνει το όποιο εισόδημα έχει απομείνει, οι τράπεζες χωρίς κεφάλαια αδυνατούν να δώσουν ώθηση στις επενδύσεις, το ιδιωτικό και δημόσιο χρέος διογκώνονται συνεχώς, τα ελλείμματα αυξάνονται, η ρευστότητα στερεύει και ο φαύλος κύκλος που τα συνδέει όλα αυτά μεγαλώνει.
Ο νέος πρόεδρος το πρώτο πράγμα που καλείται να κάνει είναι να φροντίσει για την επανεκκίνηση της οικονομίας, ενώ θα κληθεί αμέσως μετά τις εκλογές να αντιμετωπίσει την τρόικα ώστε να αναλάβει μια σειρά δράσεων προκειμένου να υπάρξουν άμεσα και ορατά αποτελέσματα. Η Ευρώπη δεν περιμένει, αφού υπάρχουν και φωνές εντός αυτής που υποστηρίζουν ότι είτε πρέπει να αφεθεί η Κύπρος στην τύχη της είτε να εξέλθει της ευρωζώνης. Η Ρωσία, από την οποία ο απερχόμενος πρόεδρος είχε εξασφαλίσει ένα δάνειο 2,5 εκατ. ευρώ, δεν είναι διατεθειμένη να δανειοδοτήσει και πάλι την Κύπρο και το μόνο που υπόσχεται είναι να συνεισφέρει σε μία συλλογική προσπάθεια διάσωσης της Μεγαλονήσου.
Και πέραν όλων αυτών, υπάρχουν και οι απειλές της τουρκικής κυβέρνησης και κυρίως του πρωθυπουργού κ. Ταγίπ Ερντογάν που εξακολουθεί να λέει ότι «δεν υπάρχει κράτος με το όνομα Κύπρος» και να επιμένει (39 χρόνια μετά την τουρκική εισβολή) να μην απομακρύνει ούτε έναν τούρκο στρατιώτη από τα Κατεχόμενα.
Στην Κύπρο ίσως για πρώτη φορά ακούστηκαν από πολλούς υποψηφίους τόσο πολλές προεκλογικές υποσχέσεις με σκοπό να δοθεί ένα τέλος στο κράτος της ατιμωρησίας. Στα χρόνια της ευφορίας, βλέπετε, είχε επικρατήσει σε πολλές περιπτώσεις η ρεμούλα και η λαμογιά. Επισήμως η Κύπρος κατηγορείται από την ΕΕ και κυρίως από τη Γερμανία για ξέπλυμα μαύρου χρήματος ρώσων μεγιστάνων και η τρόικα απαιτεί άμεσα τη λήψη μέτρων και τη διενέργεια ελέγχων. Χωρίς να λυθεί αυτό το ζήτημα δεν πρόκειται να υπάρξει βοήθεια από τον Μόνιμο Μηχανισμό Στήριξης, ειπώθηκε από ορισμένες χώρες. Ηδη στη Λευκωσία άρχισαν σε προεκλογική περίοδο και οι πρώτες τοποθετήσεις υποψηφίων για την τιμωρία των υπαιτίων της οικονομικής καταστροφής.
Τα αιτήματα της ΕΕ και του ΔΝΤ και η προεκλογική εκστρατεία
Μάχη για το εισιτήριο του δεύτερου γύρου
Η τρόικα ήδη κατηγορεί την απερχόμενη κυβέρνηση ότι δεν τηρεί αυτά τα οποία υποσχέθηκε. Μόνο στο μέτρο της περικοπής των μισθών και των συντάξεων φαίνεται να υπάρχει πλήρης συμμόρφωση, ενώ ζητούνται επιτακτικά αλλαγές στον τρόπο φορολόγησης των πολιτών, στον φόρο που επιβάλλεται στα ακίνητα, στις περικοπές (κατά 113 εκατ. ευρώ) των κοινωνικών παροχών, στη μείωση ή συγχώνευση των δημοσίων οργανισμών, στις απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων, στις περικοπές στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και σε πολλά άλλα, τα οποία ζήτησε η τρόικα και από την Ελλάδα να εφαρμόσει. Πέραν τούτου, θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι ο νέος πρόεδρος και η νέα κυβέρνηση θα βρεθούν αντιμέτωποι και με την κοινωνική έκρηξη. Εκαναν ήδη την εμφάνισή τους έξω από το Προεδρικό Μέγαρο οι Αγανακτισμένοι και μία μάλιστα εκπρόσωπός τους, η καθηγήτρια Μέσης Εκπαίδευσης κυρία Αντρη-Μακαρία Στυλιανού, είναι σήμερα και αυτή υποψήφια Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Ο κ. Αναστασιάδης, πρόεδρος του Δημοκρατικού Συναγερμού (ΔΗΣΥ), εμφανίζεται αδιαφιλονίκητο φαβορί των εκλογών, την ώρα που οι δύο συνυποψήφιοί του (οι κκ. Γ. Λιλλήκας και Στ. Μαλάς), δίνουν ως την τελευταία στιγμή μάχη στήθος με στήθος για το εισιτήριο του δεύτερου γύρου. Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, ο κ. Μαλάς (υποψήφιος του ΑΚΕΛ) έχει ένα μικρό προβάδισμα 0,7% έναντι του κ. Λιλλήκα, ο οποίος στηρίζεται από τη σοσιαλιστική ΕΔΕΚ, από το μισό κεντρώο Δημοκρατικό Κόμμα (ΔΗΚΟ) και από το μισό Ευρωπαϊκό Κόμμα (ΕΥΡΩΚΟ). Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν καθαρό προβάδισμα 20 ποσοστιαίων μονάδων του κ. Αναστασιάδη, ενώ φαίνεται να κερδίζει και στα δύο πιθανά σενάρια του δεύτερου γύρου.
Εκείνο που δεν έχει ακόμα βεβαιωθεί είναι εάν ο κ. Αναστασιάδης μπορεί να κερδίσει τις εκλογές από τον πρώτο γύρο. Πάντως σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις το 75,6% των ψηφοφόρων συμμερίζεται ότι θα υπάρξει και δεύτερος γύρος. Το επιτελείο ωστόσο του κ. Αναστασιάδη εμφανίζεται πιο αισιόδοξο και σημειώνει ότι δεν θα απαιτηθεί και δεύτερος γύρος. Το ίδιο θεωρεί και ο Αρχιεπίσκοπος κ. Χρυσόστομος, που μόλις προχθές όταν δέχθηκε εθιμοτυπικά την υποψήφια (πρώην υπουργό στην κυβέρνηση Χριστόφια) κυρία Πραξούλα Αντωνιάδου της ευχήθηκε μεν να περάσει στον δεύτερο γύρο, αλλά όπως είπε δεν πρόκειται να υπάρξει, αφού τις εκλογές θα τις κερδίσει ο κ. Αναστασιάδης.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ