Την έλλειψη πολιτικής βούλησης για μεταρρυθμίσεις στον χώρο της Υγείας και την ενοχοποίηση της τρόικας για τα «κακά» αλλά αναγκαία μέτρα καταγγέλλει η κυρία Φωτεινή Σκοπούλη, στη συνέντευξη που παραχώρησε στο «Βήμα της Κυριακής». Η υφυπουργός Υγείας θεωρεί ότι η τρικομματική κυβέρνηση αποτελεί αδήριτη ανάγκη για τον τόπο, αλλά δεν περιγράφει με τον θετικότερο τρόπο τη δική της συμμετοχή σε αυτήν: «ψαλίδισμα» αρμοδιοτήτων, στρογγύλεμα των προβλημάτων, σαμποτάζ από τις υπηρεσίες. «Δυστυχώς», παρατηρεί, «δεν υπάρχει ούτε η κουλτούρα συνεργασίας ούτε η βούληση για προσπάθεια συνεργασίας. Κάποιοι ενδιαφέρονται για την πολιτική τους επιβίωση με όρους του περασμένου αιώνα».

Είναι μόνο θέμα χρημάτων το να λειτουργήσουν ικανοποιητικά τα νοσοκομεία και να πάψει η ταλαιπωρία των πολιτών;

«Ο τομέας της Υγείας ασθενεί βαρέως και χρονίως. Οι μόνιμοι παράγοντες της νοσηρότητας είναι τρεις: η ιατροκεντρική ανάπτυξη, τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα και, κυρίως, οι ανεπαρκείς πολιτικές. Ολα αυτά οδήγησαν σε ένα οργανωτικό και διοικητικό μόρφωμα ανεπαρκές και διαπλεκόμενο, που αναπαράγει τη σπατάλη και την αναποτελεσματικότητα. Διαχρονικά υπάρχει αφενός έλλειψη σταθερής πολιτικής βούλησης για την ενδυνάμωση του Δημόσιου Συστήματος Υγείας, αφετέρου επιδίωξη πολιτικού οφέλους και οικονομικών προσόδων από την τεράστια δεξαμενή «πελατών», όπου συμμετέχει όλος ο πληθυσμός, που ονομάζεται «χώρος της Υγείας». Τα προβλήματα στην Υγεία δεν είναι νέα. Μερικά γίνονται άμεσα αισθητά στους πολίτες και δεν μπορούν πλέον να κουκουλωθούν. Αλλα όμως, εξίσου σημαντικά, δεν είναι εύκολα αναγνωρίσιμα. Η αύξηση της αντίστασης στα αντιβιοτικά, στα οποία έχουμε την πρωτιά, δεν είναι αντιληπτή στον κόσμο. Δεν δημιουργήθηκε σε καιρούς πενίας. Γιγαντώθηκε σε καιρούς ευμάρειας και αθρόας κατανάλωσής τους. Τα νοσοκομεία σαφώς και μπορούν να δουλέψουν ικανοποιητικά με λιγότερους πόρους. Υπάρχουν απτά παραδείγματα εξοικονόμησης χρημάτων με ταυτόχρονη βελτίωση του επιπέδου παροχής υπηρεσιών . Ο «Αγιος Σάββας» ή το νοσοκομείο «Χατζηκώστα», στα Γιάννενα, τα κατάφεραν χωρίς επίπτωση στη νοσηλεία των ασθενών. Οι διαρθρωτικές αλλαγές που οφείλαμε να έχουμε εφαρμόσει εδώ και χρόνια και που καλούμαστε πλέον να εφαρμόσουμε υποχρεωτικά μπορούν να θέσουν, αναγκαστικά έστω, τις βάσεις για να αλλάξουν και οι νοοτροπίες».

Είναι τελικά τόσο δύσκολο να προωθηθούν οι μεταρρυθμίσεις στην Υγεία;
«Είναι σημαντική η σαφής πολιτική βούληση. Για να προχωρήσουν οι μεταρρυθμίσεις πρέπει να υπάρχει ενιαία αντιμετώπιση και όχι επιλεκτικά χατίρια. Πρέπει η όποια νομοθετική ρύθμιση να είναι ξεκάθαρη και να μην ενέχει τη διαπλοκή. Οι πολιτικές ηγεσίες των τελευταίων ετών αρνούνταν σθεναρά να προχωρήσουν σε οποιαδήποτε διαρθρωτική αλλαγή καταλήγοντας σε φοροεισπρακτικά μέτρα και αποδίδοντας τα «κακά μέτρα» στους ευρωπαίους εταίρους».

Πώς αποτιμάτε τη λειτουργία της τρικομματικής κυβέρνησης έχοντας μια θέση αιχμής στον κρίσιμο τομέα της Υγείας;
«Η τρικομματική κυβέρνηση δεν είναι πείραμα. Αποτελεί μια αδήριτη ανάγκη. Ελπίζω όλοι να τη βλέπουμε ως τέτοια. Αυτή η κυβέρνηση έχει και μιαν άλλη ιδιαιτερότητα. Υπάρχει και διαιτητής. Αμφιβάλλω αν θα ήταν βιώσιμη μια τέτοια κυβέρνηση χωρίς διαιτησία. Η αλαζονεία της μακροχρόνιας εξουσίας των μελών των δύο κομμάτων μαζί με την κομματική δομή της Δημόσιας Διοίκησης φέρνει τεράστια εμπόδια λειτουργίας. Ελπίζω ότι η πρωτόγνωρη αυτή εμπειρία θα βοηθήσει να αλλάξουμε νοοτροπίες και οι πολυκομματικές κυβερνήσεις να λειτουργούν πραγματικά για το καλό του τόπου».

Πώς θα περιγράφατε την εμπειρία σας ως επιστήμονος που συνεργάζεται με πολιτικούς, και μάλιστα άλλης ιδεολογίας από τη δική σας;
«Ανέλαβα αυτή τη θέση για να βοηθήσω να εφαρμοσθούν διαρθρωτικές αλλαγές στον τομέα της Υγείας. Δεν είχα καμία αντίρρηση σε όσα μέτρα προτείνονταν από τους θεσμικούς εταίρους μας και ήταν καθαρά προς όφελος των πολιτών, περιόριζαν τη σπατάλη, προήγαν τη διαφάνεια και παρενέβαιναν στη διαπλοκή με στόχο τη σωστή φροντίδα υγείας. Θεώρησα ότι σύμφωνα με τα λεγόμενα του Πρωθυπουργού θα έχουμε όλοι έναν κοινό στόχο. Η πραγματικότητα όμως είναι διαφορετική. Δεν μπορεί, παραδείγματος χάριν, να συμφωνείς ότι ένας εποπτευόμενος από το υπουργείο οργανισμός χρήζει οικονομικού και λειτουργικού εξορθολογισμού, και όταν έρχεται η ώρα να ληφθούν τεκμηριωμένες αποφάσεις να παίζονται παιχνίδια στρογγυλέματος και ωραιοποίησης των προβλημάτων. Με τέτοιες πρακτικές η παραδοχή κοινών και επιβεβλημένων στόχων παραμένει στο λεκτικό επίπεδο, ενώ στην πραγματικότητα υπονομεύεται, συνήθως με το επίχρισμα του λαϊκισμού. Δυστυχώς, δεν υπάρχει ούτε η κουλτούρα συνεργασίας ούτε η βούληση για προσπάθεια συνεργασίας. Κάποιοι ενδιαφέρονται για την πολιτική τους επιβίωση με όρους του περασμένου αιώνα. Το παιχνίδι όμως σήμερα δεν παίζεται έτσι. Θέλει κοινώς αποδεκτούς κανόνες».

Λέτε δηλαδή ότι έχοντας τη σημερινή γνώση δεν θα αναλαμβάνατε ξανά αυτή τη θέση;
«Αν θα αναλάμβανα ξανά αυτή τη θέση; Ναι, υπό έναν όρο. Να έχω πλήρεις αρμοδιότητες. Ο νοών νοείτω…».

Πώς βλέπετε την Αριστερά, και κυρίως τον ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος διεκδικεί την εξουσία;
«Η ελληνική Αριστερά, αφού ταλανίστηκε από την εισβολή εξωγενών παραγόντων σε ηγετικές θέσεις της, αρχίζει σιγά-σιγά να εκφράζεται και να αποβάλλει την ψυχολογία της περιθωριοποίησης. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα ευκαιριακό μόρφωμα που ακροβατεί μεταξύ συναισθηματισμού και αντιλήψεων των περασμένων δεκαετιών. Ελπίζω να μη διαλύσει την Ελλάδα, όπως έχει διαπράξει αντιστοίχως το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα με τους χαρισματικούς ηγέτες του».

Διάψευση
«Με ενδιαφέρει μόνο το δημόσιο συμφέρον»

Θεωρείτε ότι μπορέσατε σε αυτούς τους μήνες να αλλάξετε κάτι προς όφελος του πολίτη;

«Για να έχει απήχηση στον πολίτη κάποια παρέμβαση που γίνεται στη δημόσια ή στην ψυχική υγεία πρέπει να περάσει αρκετός χρόνος και πολλές φορές μια αλλαγή φέρνει και άμεσες αντιδράσεις. Ωστόσο ρυθμίστηκε νομοθετικά, παρ’ όλες τις δυσκολίες και τις αντιστάσεις, η συνταγογράφηση με τη δραστική ουσία (γενόσημα φάρμακα). Επίσης, άρχισε να οργανώνεται ο συστηματικός βασικός παιδικός εμβολιασμός για ανασφάλιστα παιδιά και μπαίνουν οι βάσεις για ένα δίκτυο καταγραφής των αναγκών για εμβόλια, όπου υπήρχε ασυδοσία και σπατάλη. Καταβάλλονται προσπάθειες ώστε η ελληνική διατροφή, που είναι αποδεδειγμένα ένας καθοριστικός παράγοντας προάσπισης της υγείας και της προφύλαξης από χρόνια νοσήματα, να γίνει προσιτή στους έλληνες πολίτες και μοχλός για ανάπτυξη πρωτογενούς παραγωγής. Ελπίζουμε ότι θα έχει αίσιο τέλος η προκήρυξη ενός διαγωνισμού αντιδραστηρίων για τον έλεγχο του αίματος με ανώτερη τιμή τη μισή από την ισχύουσα ως σήμερα και ευελπιστούμε ότι θα προχωρήσει η κοστολόγηση του αίματος ώστε το κράτος να σταματήσει να χαρίζει στον ιδιωτικό τομέα για κάθε μονάδα αίματος 400 ευρώ. Η οργάνωση της παρεχόμενης φροντίδας στην ψυχική υγεία βρίσκεται σε μια μεταβατική περίοδο. Και σε αυτόν τον τομέα η μάχη είναι πολυμέτωπη. Δεν είναι μόνο η πλευρά των πασχόντων, αλλά και εκείνη της διοικητικής νοοτροπίας του υπουργείου. Πριν από λίγες ημέρες επέστρεψα για διόρθωση καταστάσεις στις οποίες τα χρηματικά ποσά που αντιστοιχούσαν σε ορισμένες ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται στον χώρο αυτόν ήταν επιλεκτικά μεγαλύτερα από τα ποσοστά που κατά τον νόμο τούς αναλογούσαν».
Δεχθήκατε μεγάλη επίθεση για την απευθείας ανάθεση στη Roche. Δεν είχατε σκεφθεί τις επιπλοκές, ή μήπως θεωρείτε ότι στοχοποιηθήκατε για άλλους λόγους;
«Δεν έχω κάνει, ποτέ, καμία ανάθεση ούτε στη Roche ούτε σε καμία άλλη εταιρεία. Ανέθεσα, σύμφωνα με τις κοινοτικές οδηγίες και την ελληνική νομοθεσία, σε ένα ΝΠΙΔ (Κέντρο Ελέγχου Λοιμώξεων και Πρόληψης Νοσημάτων – ΚΕΕΛΠΝΟ) εποπτευόμενο από το υπουργείο να αγοράσει αντιδραστήρια, τα οποία είχε επιλέξει ένα άλλο ΝΠΔΔ (Εθνικό Κέντρο Αίματος – ΕΚΕΑ) ώστε να καλυφθούν άμεσες ανάγκες για την ασφάλεια της δημόσιας υγείας. Αν χρειαστεί θα το ξανακάνω, γιατί το μόνο που με ενδιαφέρει είναι το δημόσιο συμφέρον. Οι επιπλοκές θα έπρεπε να αφορούν τα νοσηρά μυαλά που κρύβονται πίσω από την ανωνυμία των καταγγελιών».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ