Τα ενεργειακά αποθέματα της Ανατολικής Μεσογείου και ο ρόλος της Ελλάδος ως κόμβου μεταφοράς αποτελούν πολύ ευχάριστες εξελίξεις για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Και ουσιαστικά διαμορφώνουν την πρώτη αμιγώς ευρωπαϊκή πηγή και οδό μεταφοράς ενέργειας στην περιοχή. Αυτό ήταν το κοινό συμπέρασμα των συναντήσεων που είχε στο ελληνικού υπουργείο Εξωτερικών ο Ρίτσαρντ Μόρνινγκσταρ.

Ο ειδικός απεσταλμένος του Στέητ Ντιπάρτμεντ για θέματα ενέργειας στην Ευρασία και στενός συνεργάτης της Χίλαρι Κλίντον συναντήθηκε με τον υπουργό Εξωτερικών κ. Στ. Δήμα και τον Γενικό Γραμματέα κ. Ι. Ζέπο. Στο τραπέζι των συνομιλιών βρέθηκαν τρία ζητήματα: οι εξελίξεις στην ενεργειακή σκακιέρα της Ανατολικής Μεσογείου, τα νέα δεδομένα με τους αγωγούς μεταφοράς φυσικού αερίου από την Κασπία προς την Ευρώπη και τα όσα συμβαίνουν με το θέμα του εμπάργκο στις εξαγωγές ιρανικού πετρελαίου.

Όσον αφορά στο τελευταίο ζήτημα, που απασχολεί έντονα την Ελλάδα λόγω της εξάρτησης που είχε δημιουργηθεί με τις εισαγωγές πετρελαίου από την Τεχεράνη, ο κ. Δήμας ευχαρίστησε τον κ. Μόρνινγκσταρ για την εξαίρεση της Ελλάδος από τις χώρες στις οποίες επεβλήθησαν κυρώσεις για συνεργασία με το Ιράν. Ως γνωστόν, οι αμερικανικές κυρώσεις εναντίον της Τεχεράνης λειτουργούν προς διπλή κατεύθυνση: τιμωρούν τόσο το Ιράν όσο και τις συνεργαζόμενες χώρες.

Μεγάλο μέρος της συζήτησης αφιερώθηκε στις πρόσφατες εξελίξεις στο μέτωπο των αγωγών. Αυτές οφείλονται στο γεγονός ότι η κοινοπραξία που εκμεταλλεύεται το κοίτασμα Σαχ Ντενίζ του Αζερμπαϊτζάν επέλεξε τον αγωγό ΤΑΡ έναντι του ITGI για τη μεταφορά του αζερικού φυσικού αερίου στην Ιταλία. Η απόφαση αυτή δεν ήταν η καλύτερη δυνατή για την Αθήνα, από τη στιγμή που είχε επενδύσει στον ITGI τον οποίο θεωρεί ωριμότερο έργο (καθώς έχει διασφαλίσει τις απαραίτητες περιβαλλοντικές άδειες κλπ).

Η αμερικανική θέση, έτσι όπως εκφράστηκε από τον ειδικό απεσταλμένο του Στέητ Ντιπάρτμεντ, παραμένει σταθερή. Η Ουάσιγκτον ενδιαφέρεται για την ενεργειακής ασφάλεια και την τροφοδοσία της Ευρώπης, ώστε να μην αυξηθεί περαιτέρω η εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο. Από τη στιγμή που αυτός ο όρος ικανοποιείται, περνάει σε δεύτερη μοίρα ποιος θα είναι ο αγωγός.

Ο κ. Δήμας από την πλευρά του έδωσε μεγάλη έμφαση στις μεγάλες δυνατότητες που δημιουργεί η ανακάλυψη κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο. Η Αθήνα άλλωστε εκτιμά ότι μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο ως κόμβος μεταφοράς του αερίου στην ευρωπαϊκή αγορά, χωρίς όμως να παραγνωρίζει ότι απαιτείται ακόμη χρόνος προκειμένου να οριστικοποιηθούν οι ακριβείς ποσότητες προς εξαγωγή και η οδός που θα επιλεγεί (αγωγός ή LNG).