Οι ταινίες της εβδομάδας – Ενα αστέρι γεννιέται

Από την άλλη πλευρά. μια σκέτα όμορφη παρουσία δεν θα σήμαινε απολύτως τίποτε σε μια τέτοια ταινία αν συγχρόνως ο δημιουργός δεν αναζητούσε το τι συμβαίνει μέσα της, τον εσωτερικό κόσμο της, έναν κόσμο όπου βλέπουμε την αγνότητα, την αξιοπρέπεια, τη διαστροφή και το μυστήριο να γίνονται τα συστατικά ενός κοκτέιλ που φτιάχνει ένα – τουλάχιστον – ενδιαφέρον σύνολο.

Η Μαργαρίτα (διόλου τυχαία η ηρωίδα έχει το όνομα λουλουδιού) ζει στον αέρα – μεταφορικά και κυριολεκτικά. Το επάγγελμά της, αεροσυνοδός. Οταν πετάει βλέπει τον ήλιο να της χαμογελά και δεν τη νοιάζει για το τι γίνεται κάτω. Αλλά όποτε βρίσκεται στη γη δεν ξέρει τι ακριβώς θέλει να κάνει στη ζωή της. Μια περίεργη αντίφαση.

Μαθαίνουμε ότι ζει με τον πατέρα της (Νικήτας Τσακίρογλου), καθηλωμένο σε μια πολυθρόνα όπου περιμένει τον θάνατο. Το σπίτι μυρίζει γεροντίλα, το μόνο άρωμά του είναι εκείνη. Μαθαίνουμε ότι δεν γνώρισε ποτέ τη μητέρα της – ούτε καν σε φωτογραφία. Γιατί άραγε; Μαθαίνουμε ότι ο πατέρας της τη μεγάλωσε μέσα σε χάρτες που ζωγράφιζε σε όλη του τη ζωή (καθ’ ότι χαρτογράφος), αλλά η ίδια δεν μπορεί (ή δεν θέλει) να χαρτογραφήσει τη δική της ζωή.

Προκύπτει μια γνωριμία, μια σχέση που στηρίζεται αποκλειστικά στο σεξ – η Μαργαρίτα αναφέρεται στον άνδρα (Γιάννης Στάνκογλου) απλώς με το γράμμα Κ.

Το σεξ που ακολουθεί μέσα από προκλητικές αλλά ουδέποτε χυδαίες σκηνές, στις οποίες ο φακός λειτουργεί σαν το μάτι του ηδονοβλεψία, δεν έχει πάθος, χωρίς όμως να γίνεται μηχανικά.

Ισως τελικά, όπως ακούμε, ένας άνδρας και μια γυναίκα μπορεί να μην είναι τίποτε το μεγαλύτερο παρά μόνο μερικές στιγμές.

Ισως τελικά κάποιες ταινίες να μην είναι τίποτε περισσότερο από μερικές διάσπαρτες ωραίες εικόνες, ή μια – δυο έξυπνες ατάκες από ‘δώ κι από ‘κεί. Ισως τελικά ο ρόλος κάποιων ταινιών να είναι ότι υπάρχουν για να ψάχνονται οι ίδιες για το τι τελικά είναι. Οπως ακριβώς συμβαίνει με την κεντρική ηρωίδα στα «Δεσμά αίματος».

Το ερώτημα είναι αν σε αυτές τις περιπτώσεις σού κάνει κέφι ή όχι να παρακολουθήσεις. Εμένα μου έκανε κέφι να δω πού πηγαίνει αυτή η παράξενη ιστορία της Μαργαρίτας. Πρόσεχα την προσωπική της αφήγηση που καλύπτει το σύνολο της ταινίας (κάτι που θυμίζει την εποχή της nouvelle vague και κυρίως ταινία του Φρανσουά Τρυφό), μαζί με τις μελαγχολικές νότες ενός πιάνου (μουσική).

Νομίζω ότι είναι πολύ χαρμόσυνο, τελικά, που σκηνοθέτες όπως ο Νίκος Παναγιωτόπουλος εξακολουθούν να γυρίζουν ταινίες. Γιατί φτιάχνουν κόσμους-προεκτάσεις του δικού τους και, χωρίς πάντα να είναι επιτυχημένοι, σχεδόν πάντα σου κινούν την περιέργεια. Ακόμη και αυτό μπορεί πλέον να θεωρηθεί επιτυχία.

Κυρίες και κύριοι, καλώς ήρθατε στον κόσμο του «Δημόσιου θερισμού» του ανθρωπίνου είδους, δηλαδή σε ένα ριάλιτι σόου του οποίου απώτερος στόχος είναι ο θάνατος όλων των παικτών για την επικράτηση του ενός. Ενός ριάλιτι που δεν δείχνει να διαφέρει από αυτά που ξέρουμε (βλ. «Big Brother», «Survivor» και τα ρέστα) αλλά που αντί για «όξω και στο σπίτι σου» σου λέει «όξω και στον τάφο»!

Το σόου που φέρει τον τίτλο της ταινίας του Γκάρι Ρος «Παιχνίδια πείνας – The hunger games» τοποθετείται κάπου στο μέλλον, όταν η Γη έχει γίνει κομματάκια από τον πυρηνικό όλεθρο και η πλειονότητα των κατοίκων της Βορείου Αμερικής ζει σε γκέτο. Εργάτες ενός ολοκληρωτικού καθεστώτος πολύ κοντινού στο μοντέλο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και με πρόεδρο-Ιούλιο Καίσαρα έναν βλοσυρότατο Ντόναλντ Σάδερλαντ που υποστηρίζει – και πολύ σωστά – ότι «το μόνο πράγμα ισχυρότερο του φόβου είναι η ελπίδα».

Χωρίς ακριβώς να το θέλει, μια δυναμική κοπέλα (Τζένιφερ Λόρενς) συμμετέχει στον αγώνα με βασικά όπλα το μυαλό, την εντιμότητα, την ψυχραιμία αλλά και την ικανότητα στην τοξοβολία. Αυτή δείχνει να είναι το φαβορί, γιατί αυτή έχει την εύνοια των χορηγών του βάρβαρου θεάματος.

Αυτή η πολυαναμενόμενη κινηματογραφική μεταφορά του μυθιστορήματος «Αγώνες πείνας» της Σούζαν Κόλινς (το οποίο έχει αποκτήσει διαστάσεις φαινομένου στις Ηνωμένες Πολιτείες) δεν έχει καμία σχέση με τις περιπέτειες ευρείας κατανάλωσης που μας έχει συνηθίσει το Χόλιγουντ (και που στην πραγματικότητα περιμένεις να δεις). Ακόμη περισσότερο, δεν θυμίζει καν ταινία του Χόλιγουντ. Το απρόβλεπτα λιτό, απογυμνωμένο από τα οπτικοακουστικά εφέ γύρισμά της (κάμερα στο χέρι, «βρώμικη» φωτογραφία, «κουνημένα» πλάνα κ.ά.) σου δίνει την εντύπωση ανεξάρτητης παραγωγής, ενώ οι αλληγορικές διαστάσεις της πάνω στο σήμερα είναι κυριολεκτικά ανατριχιαστικές σε όλα τα επίπεδα.

Η έκπληξη της εβδομάδας, η ταινία που μπόρεσε να με συγκινήσει χωρίς καμία προσπάθεια (μεγάλη υπόθεση αυτό!), λέγεται «Ακακίες» («Las acacias») και είναι αργεντίνικης παραγωγής 2011. Ο Πάμπλο Τζιορτζέλι δεν προσπάθησε να εκβιάσει κανένα συναίσθημα κινηματογραφώντας την κλιμάκωση της σχέσης ανάμεσα σε έναν φορτηγατζή και σε μια γυναίκα με μωρό που ξεδιπλώνεται κατά τη διάρκεια του οδικού ταξιδιού τους από την Παραγουάη στην Αργεντινή.

Στην αρχή ο οδηγός δείχνει να δυσανασχετεί. Δεν είναι συνηθισμένος από τέτοιες «εισβολές». Το μωρό στην αγκαλιά κλαίει. Μέσα οι βαλίτσες. Εξω οι βαλίτσες. Το εξαιρετικό εύρημα της ταινίας (που στηρίζεται από την άψογη σκηνοθετική προσέγγιση του Τζιορτζέλι) είναι ότι μέσω της σιωπής, τελικά, οι δύο τόσο αντίθετοι αυτοί άνθρωποι έρχονται κοντά.

Χωρίς εντάσεις, χωρίς φωνές, κανένας δεν σκοτώνεται αλλά ούτε βιάζεται στους δρόμους. Συχνά η μηχανή της νταλίκας είναι το μόνο που ακούγεται. Στην πραγματικότητα ελάχιστα πράγματα συμβαίνουν, αλλά παρ’ όλα αυτά η ταινία σε κρατάει, από το τίποτε θες να δεις τι θα γίνει παρακάτω.

Και κατ’ αυτόν τον τρόπο οι «Ακακίες», ένα από τα πιο ήρεμα road movies που έχουν γυριστεί ποτέ, δεν γίνεται ούτε δευτερόλεπτο μονότονες, παρ’ ότι γυρισμένες κατά 90% μέσα στην καμπίνα του οδηγού του φορτηγού. Πρωταγωνιστούν οι Γερμάν Ντε Σίλβα, Χέμπε Ντουάρτε, Νάιρα Κάλε Μαμάνι.

Στο «Κρησφύγετο» («Safe house», ΗΠΑ, 2012) του σουηδού σκηνοθέτη Ντανιέλ Εσπινόζα, ένας νεοσύλλεκτος πράκτορας της CIA (Ράιαν Ρέινολντς), υπεύθυνος για το ειδικό κρησφύγετο της υπηρεσίας του στο Κέιπ Τάουν, δέχεται τη μεγαλύτερη πρόκληση της ζωής του όταν «φιλοξενεί» έναν βετεράνο πρώην πράκτορα που καταζητούνταν και συνελήφθη (Ντενζέλ Ουάσιγκτον).

Απίστευτα γοργή αλλά και απίστευτη σε ό,τι αφορά τον ρεαλισμό της περιπέτεια που παρακολουθείται με αγωνία αλλά δεν καταφέρνει ποτέ να γίνει κάτι αντίστοιχο των ταινιών «Bourne», όπως πολύ θα το ήθελε.

Βαθμολογία: 2