Είναι εξοργιστικό: λίγες ώρες προτού ξεκινήσει στη Νέα Ορλεάνη η πολυαναμενόμενη δίκη για τις τεράστιες ευθύνες του πετρελαϊκού κολοσσού BP όσον αφορά το δυστύχημα στον Κόλπο του Μεξικού σχεδόν πριν από δύο χρόνια και τη μεγάλη οικολογική καταστροφή που ακολούθησε, η αρμόδια Επιτροπή Εναγόντων που είχε συστήσει η κυβέρνηση Ομπάμα ανακοίνωσε την επίτευξη εξωδικαστικού συμβιβασμού ύψους 7,8 δισ. δολαρίων με την πολυεθνική εταιρεία. Τα χρήματα αυτά θα προέλθουν από τον ειδικό λογαριασμό ύψους 20 δισ. δολαρίων που είχε δημιουργήσει η ΒΡ το 2010 για την αντιμετώπιση του κόστους από τη διαρροή του πετρελαίου, από τον οποίο ως τώρα έχουν ξοδευτεί μόλις 7,5 δισ. δολάρια σε αποζημιώσεις.
Η BP όχι μόνο δεν «καταστράφηκε» από τη μεγαλύτερη οικολογική καταστροφή στην ιστορία των ΗΠΑ, τη διαρροή 5 εκατομμυρίων βαρελιών πετρελαίου και τη μόλυνση μιας θαλάσσιας έκτασης 180.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων, μεταξύ των οποίων και ορισμένων από τους σημαντικότερους υδροβιότοπους σε ολόκληρο τον κόσμο, αλλά θα πάρει και… ρέστα της τάξεως των 5 – 6 δισ. δολαρίων!
Αν προσθέσει κάποιος στα παραπάνω και το γεγονός ότι ούτε ένας από τους διευθυντές της BP και των συνεργών της εταιρειών TransΟcean και Halliburton δεν έχει ως τώρα πάει φυλακή και ότι βασικό προαπαιτούμενο του εξωδικαστικού συμβιβασμού είναι πως η εταιρεία αρνείται να αποδεχτεί την οποιαδήποτε νομική ευθύνη ενώπιον του δικαστηρίου, γίνεται ευκολότερα κατανοητό γιατί οι ειδικοί μιλούν για το αναλογικά φθηνότερο – και άρα το πλέον σκανδαλώδες – «στεγνό καθάρισμα» στην ιστορία.
Είναι άλλωστε χαρακτηριστικό πως πριν από την έναρξη της δίκης (που δεν θα πραγματοποιηθεί ποτέ αν ο συμβιβασμός εγκριθεί και τυπικά από το δικαστήριο) οι αναλυτές εκτιμούσαν ότι το σύνολο των αποζημιώσεων θα ξεπερνούσε τα 20 δισ. δολάρια, αλλά υπολόγιζαν πως ακόμη και ένα τέτοιο ποσό δεν θα «γονάτιζε» την BP, η οποία μόνον το 2011 είχε καθαρά κέρδη – κρατηθείτε – 23,9 δισ. δολαρίων!
Μην ξεχνάμε πως στο επίσημο επιστημονικό πόρισμα επιτροπής του Λευκού Οίκου για την τραγωδία καταδείχθηκαν πέραν πάσης αμφιβολίας οι ευθύνες της ηγεσίας της BP αλλά και των εταίρων της, που επέβαλαν μια σειρά από αποφάσεις για τη μείωση του κόστους και δημιούργησαν έτσι τις συνθήκες για την καταστροφή της ακτογραμμής τεσσάρων αμερικανικών Πολιτειών. «Οι ριζικές αιτίες είναι συστημικές και, απούσης μιας σημαντικής μεταρρύθμισης τόσο στις πρακτικές της βιομηχανίας όσο και στην κυβερνητική πολιτική, μπορεί να επαναληφθούν» ανέφερε η έκθεση.
Στα παραπάνω ποσά δεν υπολογίζονται πάντως οι άλλες ποινικές «εκκρεμότητες» της BP για το έγκλημα του Κόλπου: η ομοσπονδιακή υπόθεση για αμέλεια εναντίον της ΒΡ από το αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης. Πράγματι, εάν η ΒP καταδικαστεί μπορεί να της επιβληθεί πρόστιμο ως και 20 δισ. δολάρια. Επίσης, πέρα από τη συγκεκριμένη ομοσπονδιακή αγωγή, η ΒΡ αντιμετωπίζει και αγωγές από τις Πολιτείες της Αλαμπάμα και της Λουιζιάνα, αλλά και από τους εταίρους της στην επίμαχη πετρελαιοπηγή.
Πόσο σκληρή θα είναι όμως η κυβέρνηση Ομπάμα με την BP; Η ως τώρα συμπεριφορά του αμερικανού προέδρου και της προσωπικής επιλογής του για την προεδρία της Επιτροπής Εναγόντων Κένεθ Φάινμπεργκ κάθε άλλο παρά σκληρή μπορεί να χαρακτηριστεί έναντι της πανίσχυρης βρετανικής εταιρείας. Αρκεί να σημειωθεί πως η διοίκηση Ομπάμα φρόντισε από πέρυσι να επιτρέψει τη συμμετοχή της BP σε διαγωνισμούς για νέες υπεράκτιες γεωτρήσεις στον Κόλπο του Μεξικού – μια κίνηση που χαρακτηρίστηκε από οικολογικές οργανώσεις ως «επιστροφή του δολοφόνου στον τόπο του εγκλήματος», αλλά χαιρετίστηκε από την ίδια την εταιρεία ως «η μεγαλύτερη ευκαιρία της BP να αποκαταστήσει τη φήμη της στον τομέα των υπεράκτιων γεωτρήσεων». Πολλοί πίστευαν ότι η BP θα αποκλειόταν από τους διαγωνισμούς ως «ακατάλληλη» μετά το δυστύχημα, αλλά ο κ. Ομπάμα είχε άλλη γνώμη και τελικά η BP «τιμωρήθηκε» λαμβάνοντας άδειες για δέκα νέα υποθαλάσσια πηγάδια στον Κόλπο…
Σε ό,τι αφορά αυτόν καθεαυτόν τον διακανονισμό, η BP τονίζει στην ανακοίνωσή της ότι από τα 7,8 δισ. δολάρια, τα 2,3 δισ. θα διοχετευθούν στη βιομηχανία αλιευμάτων στον Κόλπο του Μεξικού. Ομως τα ποσά αυτά είναι ψίχουλα μπροστά στις πραγματικές οικονομικές επιπτώσεις, που παραμένουν ακόμα ασαφείς και – όπως έδειξε ξεκάθαρα η αντίστοιχη τραγωδία του Exxon Valdez στην Αλάσκα και του Prestige στην ισπανική Γαλικία – θα συνεχίσουν να ταλαιπωρούν τους κατοίκους δεκάδες χρόνια μετά το κακό.
Να σημειωθεί εδώ ότι ανεξάρτητοι επιστήμονες αντικρούουν τους ισχυρισμούς της αμερικανικής κυβέρνησης ότι το 75% του πετρελαίου που χύθηκε στον Κόλπο του Μεξικό έχει καθαριστεί, ενώ εκτιμούν πως η κυβέρνηση υποβάθμισε συνειδητά τις επιπτώσεις στη θαλάσσια ζωή, όπως στους πληθυσμούς θαλασσίων χελωνών και φαλαινών φυσητήρων, και φυσικά σε μικρότερα πλάσματα όπως τα θαλασσοπούλια, τα σφουγγάρια, τα κοράλλια και το πλαγκτόν.
Οσο για τη διείσδυση του πετρελαίου στην τροφική αλυσίδα, σημειώνεται πως έχει παρατηρηθεί εναπόθεση πετρελαίου στον πυθμένα και ανεπάρκεια οξυγόνου στα νερά του Κόλπου ακόμη και 300 μίλια από τη βυθισμένη εξέδρα της TransOcean…
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
