Πενιχρά τα κέρδη των CDS

Μπορεί ο διασημότερος επενδυτής του πλανήτη, ο Γουόρεν Μπάφετ, να έχει χαρακτηρίσει τα ασφάλιστρα κινδύνου χρεοκοπίας – τα περίφημα πλέον CDS – «όπλα μαζικής καταστροφής», εν τούτοις η ενεργοποίηση των ελληνικών ασφαλίστρων κινδύνου δεν φαίνεται να προβληματίζει σημαντικά την αγορά.

Η γέννηση των CDS θα πρέπει να αναζητηθεί στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Η αγορά όμως άρχισε να αναπτύσσεται με εκθετικούς ρυθμούς από το 2003, φθάνοντας το 2007 στα 62,2 τρισ. δολάρια (μεικτή αξία συμβολαίων).

Ακόμα και σήμερα όμως, παρά τις θεσμικές παρεμβάσεις των πολιτικών, η καθαρή αξία της κυμαίνεται στα 257 δισ. δολάρια, ενώ τα μεικτά συμβόλαια ξεπερνούν τα 23 τρισ. δολάρια, ένα μέγεθος που δεν μπορεί εύκολα να υποτιμηθεί.

Η εκρηκτική αύξηση των παραγώγων και των δομημένων προϊόντων, τα οποία από 5,7 τρισ. δολάρια το 1990 ανήλθαν σε 415,2 τρισ. δολάρια το 2008 (αυξήθηκαν εξάλλου σήμερα παρά την κρίση του 2008 στα 790 τρισ. δολάρια, εκ των οποίων τα 705 τρισ. αφορούν «σκοτεινές συναλλαγές» μεταξύ των µεγάλων του χρηµατοπιστωτικού συστήµατος) είχε ως αποτέλεσμα οι αγορές να έχουν πλέον την ιδιότητα όχι απλώς να αποτιµούν αλλά και να σχεδιάζουν ίσως τις µελλοντικές αξίες.

Ετσι, με την ενεργοποίηση των ελληνικών CDS οι Αρχές έπρεπε να αποφασίσουν αν θα αφήσουν την εν λόγω αγορά να καταρρεύσει ή αν θα τη στηρίξουν. Αν απαξίωναν ολοκληρωτικά τα ασφάλιστρα κινδύνου τότε οι επενδυτές που θα έχαναν όπως λέγεται ένα εργαλείο αντιστάθμισης κινδύνου θα ζητούσαν μεγαλύτερα επιτόκια από τα κράτη αυξάνοντας το κόστος δανεισμού τους.

Από την άλλη πλευρά η βελτίωση στη διαχείριση του ρίσκου των αντισυμβαλλομένων τα τελευταία τρία χρόνια ελαχιστοποιούσε τον συστημικό κίνδυνο και έτσι η ζυγαριά έγειρε προς την ενεργοποίησή τους.

Το θεσμικό πλαίσιο εξάλλου των προϊόντων αυτών που δημιουργήθηκαν από την επενδυτική «φούσκα» της τελευταίας δεκαετίας και λειτούργησε και ως όπλο στα χέρια των κερδοσκόπων στην περίπτωση των αποκαλούμενων «naked» trades, όπου ο αγοραστής των CDS δεν έχει στην κατοχή του τα υποκείμενα ομόλογα αλλά ουσιαστικά επενδύει στο ενδεχόμενο χρεοκοπίας, βελτιώθηκε σημαντικά.

Η απόφαση της Διεθνούς Ενωσης Παραγώγων και Ασφαλίστρων Κινδύνου (ISDA) ότι η αναδιάρθρωση χρέους της Ελλάδος συνιστά πιστωτικό γεγονός και ως εκ τούτου ενεργοποιούνται τα CDS ανοίγει πάντως τον δρόμο για αποζημιώσεις των τραπεζών προς τους επενδυτές αυτών των προϊόντων.

Για τη Fitch Solution η εξέλιξη αυτή έχει μικρό αντίκτυπο στην αγορά των CDS, η οποία κάνει σαφείς διακρίσεις αναφορικά με την πιστωτική δύναμη των ευρωπαϊκών χωρών, ενώ η Societe Generale εκτίμησε πως η αποπληρωμή των ελληνικών CDS δεν αποτελεί σημαντική πρόκληση για καμία από τις τράπεζες.

«Το γεγονός πως τα CDS τελικά ενεργοποιήθηκαν χωρίς να δημιουργήσουν περαιτέρω ζημιά έχει πείσει τους επενδυτές ότι η Ελλάδα είναι μια ξεχωριστή περίπτωση και ότι οι άλλες χώρες με προβλήματα ίσως χρειαστεί να έχουν διαφορετική αντιμετώπιση» εκτίμησε πάντως η UBS.

Προειδοποίησε ωστόσο ότι ακόμα υπάρχουν τεράστιες προκλήσεις εν όψει, μεταξύ των οποίων το σπιράλ ύφεσης – χρέους σε Πορτογαλία και Ισπανία, καθώς και η υλοποίηση της δημοσιονομικής συνθήκης.

Την ερχόμενη Δευτέρα πάντως κατά τη διάρκεια σχετικής δημοπρασίας 14 τράπεζες θα πλειοδοτήσουν για τα ομόλογα που θα υποβάλουν οι συμμετέχοντες και ένας ανεξάρτητος διαιτητής θα καθορίσει την τιμή τους.

Στη δημοπρασία συνολικά θα διευθετηθούν 4.323 συμβόλαια ελληνικών CDS, ενώ η αξία του χρέους που θα ληφθεί υπόψη εκτιμάται στα 20 σεντ στο δολάριο, με τις πληρωμές να φθάνουν έτσι στα 80 σεντ στο δολάριο, ή στα 2,6 δισ. δολ. τη στιγμή που η καθαρή τους αξία κυμαίνεται στα 3,25 δισ. δολ.