Το υψηλό ποσοστό συμμετοχής των ιδιωτών στο PSI δείχνει ότι όταν οι πολιτικοί εννοούν αυτά που λένε έχουν τον τρόπο να τα επιβάλλουν. Διότι χωρίς πολιτική πίεση στις τράπεζες αποκλείεται το ποσοστό συμμετοχής να διαμορφώνονταν κοντά στο 90%, όπως έγινε. Οι πολιτικοί όμως δεν δείχνουν στην πράξη τον ίδιο ζήλο με τον φόρο στις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές, τον περίφημο «φόρο Τόμπιν».
Τον τελευταίο καιρό είδαμε να συμφωνούν δημόσια με την επιβολή ενός τέτοιου φόρου ισχυρά πρόσωπα, όπως η γερμανίδα καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ, ο γάλλος πρόεδρος Νικόλα Σαρκοζί και το φαβορί των επικείμενων γαλλικών εκλογών Φρανσουά Ολάντ, ο ιταλός πρωθυπουργός Μάριο Μόντι και πολλοί άλλοι. Την περασμένη Δευτέρα εννέα κυβερνήσεις της ευρωζώνης, μεταξύ των οποίων η Γερμανία, η Γαλλία, η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ελλάδα, ανακοίνωσαν ότι υποστηρίζουν τη σχετική πρόταση της Κομισιόν. Στην πραγματικότητα, αν ήθελαν οι «εννέα» πραγματικά να προχωρήσουν σε μέτρα τύπου Τόμπιν, θα το έκαναν: εννέα κράτη είναι ο ελάχιστος αριθμός χωρών οι οποίες, σύμφωνα με τις Συνθήκες, μπορούν να εφαρμόσουν το μέτρο του φόρου, ακόμη και μόνο μεταξύ τους, στο πλαίσιο της «ενισχυμένης συνεργασίας».
Η «δέσμευση» αυτή δεν άντεξε ούτε 24ωρο. Είναι εύκολο, και πολιτικά χρήσιμο, βλέπετε, να επικαλείσαι τον «φόρο Τόμπιν» όποτε θέλεις να δείξεις στους ψηφοφόρους ότι είσαι «ζόρικος» με τις τράπεζες και τις αγορές: το δύσκολο είναι να κάνεις την αρχή και να την εφαρμόσεις στη χώρα σου, γνωρίζοντας ότι μια περιορισμένη εφαρμογή του θα αποτελούσε μια μεγάλη τρύπα στο νερό, που απλά θα έφερνε τις τράπεζες και τους επενδυτικούς ομίλους της χώρας σου σε μειονεκτική θέση έναντι του ενδοευρωπαϊκού αλλά και διεθνούς ανταγωνισμού.
Με το που ξεκαθάρισε λοιπόν ότι το μεγαλύτερο χρηματοοικονομικό κέντρο της Ευρώπης, το Λονδίνο, θα δεχόταν την επιβολή του φόρου μόνον αν αυτή αποφασιζόταν σε… παγκόσμιο επίπεδο, έγινε φανερό ακόμη και στους πιο αισιόδοξους ότι και η νέα προσπάθεια αναθέρμανσης του σχεδίου θα ήταν «μια απ’ τα ίδια». Αλλά και εντός της ευρωζώνης δεν υπάρχει καμία προοπτική ομοφωνίας – αφού τουλάχιστον άλλα πέντε κράτη εξέφρασαν σοβαρές επιφυλάξεις στο τελευταίο Eco/Fin – ανάμεσά τους η Ιρλανδία, η Ολλανδία, η Κύπρος, το Λουξεμβούργο και η Μάλτα.
Ετσι, ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε – άλλος ένας κορυφαίος αξιωματούχος που, ενώ στα λόγια υποστηρίζει τον «φόρο Τόμπιν», στην πράξη κάνει ό,τι μπορεί για να τον αποφύγει – έκανε νέες δηλώσεις: «Δεν μπορώ να φανταστώ ότι θα προχωρήσουμε στην εφαρμογή του φόρου με μερικές χώρες της ευρωζώνης ενώ με άλλες όχι» δήλωσε.
Αφησε μάλιστα ανοιχτό το ενδεχόμενο, εφόσον δεν επιτευχθεί συμβιβασμός ως τον Ιούνιο, να προωθηθούν «εναλλακτικές λύσεις» – όπως, ας πούμε, η φορολόγηση μόνο του day trading (των πολύ βραχύχρονων συναλλαγών) στα χρηματιστήρια.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ