«ΠΡΕΠΕΙ να υποχωρήσετε στο θέμα της εκλογής πρύτανη» είπε το πρωί της περασμένης Τρίτης έξω από την αίθουσα του Κοινοβουλίου η υπουργός Παιδείας κυρία Αννα Διαμαντοπούλου μιλώντας κατ΄ ιδίαν σε πανεπιστημιακό καθηγητή, σύμβουλο του προέδρου της Νέας Δημοκρατίας κ. Αντ. Σαμαρά. «Γιατί δεν υποχωρείτε εσείς;» της απάντησε. «Αυτή η λογική θα μας φέρει σε αδιέξοδο» του ανταπάντησε προβληματισμένη. «Θα μιλήσω με τους ανθρώπους μας» της υποσχέθηκε. Λίγες ημέρες πριν βέβαια είχε ζητήσει τη γνώμη εμπειρογνωμόνων και είχε ήδη στα χέρια της το εναλλακτικό σενάριο, που κρατούσε για την τελευταία στιγμή, προκειμένου να φτάσει στο αποτέλεσμα που επιδίωκε: την πρώτη, ιστορικής σημασίας, συναίνεση στα θέματα Παιδείας, από τη Μεταπολίτευση και μετά. Το σενάριο αυτό, το οποίο τελικά δέχτηκε η ΝΔ, ήταν η αποδοχή της εκλογής του πρύτανη έπειτα από ψηφοφορία των καθηγητών κάθε πανεπιστημίου. Αφού όμως προηγηθεί διεθνής διαγωνισμός και επιλεγούν δύο ή τρία πρόσωπα για τη θέση του πρύτανη από τα μέλη των νέων Συμβουλίων Διοίκησης των ΑΕΙ. Στο δεύτερο κρίσιμο θέμα του νέου νόμου, εκείνο του πανεπιστημιακού ασύλου, τα δύο μεγάλα κόμματα είχαν από νωρίς στις διαπραγματεύσεις τους «καθαρές» θέσεις: την άμεση κατάργησή του. «Η ΝΔ είχε διαφωνία με την πρόβλεψη του νομοσχεδίου που ανέφερε ότι ο πρύτανης θα αναλαμβάνει την ευθύνη για την προστασία της περιουσίας του πανεπιστημίου.Τη βγάλαμε την παράγραφο αμέσως» λέει συνεργάτης της υπουργού Παιδείας που συμμετείχε στις δραματικές διαπραγματεύσεις του τελευταίου 24ώρου. Η περασμένη Τρίτη πρέπει να ήταν από τις πλέον αγχωτικές ημέρες για την υπουργό Παιδείας. Αλλά και για τους υπευθύνους για θέματα Παιδείας στη ΝΔ τα πράγματα δεν ήταν εύκολα. Επρεπε να διαχειριστούν τις εσωκομματικές αντιδράσεις, αλλά και τη ΔΑΠ, πρώτη δύναμη σήμερα στα πανεπιστήμια, η οποία δεν ήθελε να ακούσει για συναίνεση. Δύο φορές συναντήθηκε η κυρία Αννα Διαμαντοπούλου με τον υπεύθυνο του τομέα Παιδείας της ΝΔ και προκάτοχό της κ. Α.Σπηλιωτόπουλο και συζήτησαν επί του νομοσχεδίου, χωρίς όμως να υπάρξει πλήρης συμφωνία. « Δεν υπήρχε ουσιαστική διαφορά μεταξύ μας » λέει σχετικά η υπουργός. « Στα 70 από τα 80 άρθρα του νόμου συμφωνούσαμε.Το πρόβλημα ήταν η συμμετοχή των φοιτητών στα εκλεκτορικά όργανα».
Το μεσημέρι της Τετάρτης, η «επιθετική» πολιτική του Πρωθυπουργού κ. Γ. Παπανδρέου, αλλά και η ανάγκη της ΝΔ να φανεί ως μια σοβαρή αντιπολιτευτική δύναμη που επιδιώκει τη συναίνεση στα κρίσιμα θέματα, έδωσαν τη λύση σε ένα μείζον για την κυβέρνηση θέμα. Η αλήθεια είναι βέβαια ότι η υπουργός Παιδείας και ο υπεύθυνος του τομέα Παιδείας της ΝΔ είχαν φέρει τα πράγματα σε ένα σημείο πιθανής συμφωνίας στις συνομιλίες τους τις προηγούμενες ημέρες. Τα αποτελέσματα αυτών των συνομιλιών τα ανακοίνωσε η κυρία Διαμαντοπούλου στον Πρωθυπουργό και εκείνος προχώρησε άμεσα στο τηλεφώνημα με τον κ. Αντ.Σαμαρά.
Επί 18 μήνες η καθημερινότητα των στενών συνεργατών της κυρίας Διαμαντοπούλου ήταν συσκέψεις επί συσκέψεων, 12ωρες «ζυμώσεις» στα γραφεία του ΠαΣοΚ και συνεχόμενοι «πονοκέφαλοι» από τη νομική επεξεργασία όλων των άρθρων ενός νόμου που ήρθε να αντικαταστήσει εκατοντάδες διατάξεις οι οποίες ίσχυαν από το 1982. Τον Μάιο και τον Ιούνιο οι συσκέψεις αυτές ήταν καθημερινές. Ο νέος νόμος-πλαίσιο για τα πανεπιστήμια παρουσιάστηκε στο τέλος του περυσινού Ιουλίου, αλλά η επεξεργασία του είχε ξεκινήσει έξι μήνες νωρίτερα. Την περίοδο εκείνη, όπως λένε τώρα συνεργάτες της κυρίας Διαμαντοπούλου, «το ΠαΣοΚ ούτε ήθελε να ακούσει δεύτερη φορά τα περί Συμβουλίων Διοίκησης στα πανεπιστήμια με εξωτερικά μέλη». Τον νόμο επεξεργαζόταν μέχρι την τελευταία στιγμή η κυρία Βάσω Παπαθεοδώρου , μέλος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, η οποία ήταν «η γυναίκα πίσω απ΄ όλα» τα θέματα που τον αφορούσαν. Οπως λέει η ίδια: « Χρειάστηκαν ατελείωτες ώρες δουλειάς για να συγκεντρωθούν όλες οι διατάξεις που αφορούν την ανώτατη εκπαίδευση της χώρας». Μαζί της ο αντιπρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας κ. Κ. Μενουδάκος και ο κ. Ι. Σακελλαρίου, αντιπρόεδρος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους. Στην πορεία αυτή βέβαια βοήθησαν και ο πρόεδρος της Νομικής Σχολής Αθηνών και μέλος της Μόνιμης Νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής του υπουργείου Παιδείας κ. Θ.Φορτσάκης, ο οποίος λέει ότι « η όλη διαδικασία “ανανέωσης” των προηγουμένων μηνών “ταρακούνησε” γερά την πανεπιστημιακή κοινότητα και βρήκε ανέτοιμα τα πανεπιστήμια» .
Το ευαίσθητο κομμάτι των συνομιλιών με τους φοιτητές- ειδικά με τους «σκληροπυρηνικούς» της φοιτητικής παράταξης του ΠαΣοΚ, της ΠΑΣΠανέλαβε η υπεύθυνη του Πολιτικού Συμβουλίου του ΠαΣοΚ για θέματα Παιδείας κυρία Εφη Χαλάτση. «Είχα λίγο ρόλο πυροσβέστη» λέει η ίδια χαριτολογώντας. «Το κλίμα ήταν από την αρχή αρνητικό με την ΠΑΣΠ που δεν ήθελε τις περισσότερες διατάξεις του νομοσχεδίου.Δεν άκουγαν καθόλου» λέει. Επικεφαλής των πανεπιστημιακών καθηγητών που ασχολήθηκαν με τον νόμο ήταν η κυρία Χρυσή Βιτζιλάκη, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, γραμματέας του Τομέα Παιδείας του ΠαΣοΚ. « Εχω βιώσει και προσωπικά», αναφέρει μιλώντας στο «Βήμα», «τη δυσλειτουργία τού να υπάρχουν υψηλόβαθμοι καθηγητές στα ανώτατα ιδρύματα της χώραςπου καθορίζουν τα πάντα σε ένα τμήμα- ώστε να μην κάνει τελικά τίποτα παραπάνω από το να αναπαράγει τον εαυτό του. Ή άτομα με ελάχιστα προσόντα να εκλέγονται σε θέσεις καθηγητών επειδή ήταν “ημέτεροι”. Λυπάμαι που το λέω,αλλά πίσω από το αίτημα της αυτοδυναμίας υπήρχε συχνά η διάθεση να μην ενταχθούμε στη διεθνή σκακιέρα, να μην αξιολογηθούμε, να μείνουμε όλοι “ίσοι” και να μην επιδιώξουμε την αριστεία ».
Από την ώρα που ξεκίνησε η διαδικασία σύνταξης του νέου νόμου διοργανώθηκαν,παρουσία της υπουργού Παιδείας,70 δείπνα σε σπίτια φίλων,μελών του ΠαΣοΚ και πανεπιστημιακών προκειμένου να συζητηθούν οι διατάξεις του και να απαντηθούν ερωτήματα.Στις συναντήσεις αυτές συμμετείχαν από 20 ως 30 άτομα.«Ευτυχώς που δεν παχύναμε»λέει σήμερα χαριτολογώντας συνεργάτης της κυρίας Διαμαντοπούλου.«Τρώγαμε,πίναμε και λέγαμε»συνεχίζει.Επικοινωνιακή τακτική που αποδείχθηκε εξαιρετικά επιτυχημένη και με πρακτικά αποτελέσματα.
Ενα εξ αυτών έγινε πρόσφατα στο σπίτι του βουλευτή του ΠαΣοΚ κ. Ι. Βούρου, όπου και προσκλήθηκαν μέλη της καλλιτεχνικής οικογένειας, καθηγητές Θεατρολογίας,μέλη της Φιλοσοφικής και της Σχολής Καλών Τεχνών.Η κυρία Πέμη Ζούνη, συνεργάτρια της υπουργού από τον Τομέα Παιδείας του ΠαΣοΚ,χαρακτηρίζει«μεγάλη εμπειρία»την όλη διαδικασία. «Οι συζητήσεις ήταν πολύωρες,με καθηγητές και ύστερα με φοιτητές.Ο κύκλος άνοιξε με τον κ.Μυλόπουλο,τον περασμένο χρόνο.Εκείνο που κρατάω είναι ότι και τις στιγμές των μεγαλύτερων αντιρρήσεων υπήρχε ήθος».
Δημιουργείται σε κάθε πανεπιστήμιο επιτροπή που θα αποτελείται από τους προηγούμενους δύο πρυτάνεις και τους τρεις αντιπρυτάνεις.
Η επιτροπή θα πρέπει να έχει προκηρύξει τις εκλογές για το νέο Συμβούλιο Διοίκησης.
Οι εκλογές πρέπει να έχουν τελειώσει.
Πρέπει να έχουν εκλεγεί και τα έξι εξωτερικά μέλη των Συμβουλίων Διοίκησης,καθώς και ο ένας εκλεγμένος φοιτητής.
Θα ξεκινήσει η διαδικασία για τον δημόσιο διαγωνισμό και τελικά την εκλογή των πρυτάνεων.
Θα αναλάβει καθήκοντα ο νέος πρύτανης.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
