Κατάλληλη θεωρείται η τρέχουσα συγκυρία για όσους επιθυμούν να μειώσουν τα χρέη τους ή να επιτύχουν μεγαλύτερες υπεραξίες από τις αποταμιεύσεις τους. Η ανάγκη των τραπεζών για κεφάλαια ευνοεί τους πελάτες με πλεονάζουσα ρευστότητα, η οποία μπορεί να αξιοποιηθεί ποικιλοτρόπως. Στο πλαίσιο αυτό τα πιστωτικά ιδρύματα δίνουν κίνητρα για τη συστηματική αποταμίευση μέσω νέων ελκυστικών καταθετικών προϊόντων, τα οποία λόγω των υψηλών τους αποδόσεων μπορούν να αποφέρουν ένα τακτικό ή μελλοντικό εισόδημα στα νοικοκυριά που θέλουν να βάζουν κάθε μήνα στην άκρη έστω και ένα μικροποσό. Ακολουθώντας ορισμένες χρήσιμες συμβουλές οι συναλλασσόμενοι με τις τράπεζες μπορούν να πετύχουν αύξηση των τόκων που αποκομίζουν ακόμη και χωρίς να μεταβάλουν το ποσό της αποταμίευσής τους ή να μειώσουν την έκθεσή τους σε δανεικά αποπληρώνοντας τα υπόλοιπά τους.

Η προσπάθεια των τραπεζών για απομόχλευση των ισολογισμών τους ευνοεί την πρόωρη αποπληρωμή χρεών, δίνοντας τη δυνατότητα σε νοικοκυριά που μπορούν να προβούν σε μια τέτοια κίνηση να πετύχουν μείωση των δόσεων που πληρώνουν και των τόκων που καταβάλλουν στα πιστωτικά ιδρύματα για δάνεια που έλαβαν στο παρελθόν. Οπως επισημαίνουν τραπεζικοί, το μυστικό σε κάθε περίπτωση αποτελεί η αξιοποίηση στο έπακρον και με κάθε τρόπο της όποιας ρευστότητας περισσεύει. Οι ίδιοι κύκλοι σημειώνουν ότι μπορεί η περίοδος που διανύουμε να είναι δύσκολη για τους περισσοτέρους λόγω της ύφεσης που πλήττει την οικονομία, ωστόσο αποτελεί παράλληλα και ευκαιρία για όσους έχουν τη δυνατότητα να αυξήσουν τις αποταμιεύσεις τους ή να εξοφλήσουν γρηγορότερα τα τραπεζικά τους χρέη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν όσοι έλαβαν πριν από τρία-τέσσερα χρόνια στεγαστικό δάνειο με σταθερό επιτόκιο αυτής της διάρκειας και είχαν προσυμφωνήσει σε χαμηλό κυμαινόμενο επιτόκιο με την τράπεζα. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που είδαν τους τελευταίους μήνες τη δόση τους να μειώνεται σημαντικά λόγω της μετάπτωσης του προγράμματός τους σε καθεστώς μεταβαλλόμενου επιτοκίου. Οπως προκύπτει από στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, τη διετία 2007-2008 τα μέσα επιτόκια διάρκειας από δύο ως και πέντε έτη βρίσκονταν στο επίπεδο του 4,50%-5%. Πολλά από αυτά τα δάνεια δόθηκαν με όρους που προέβλεπαν τη μετατροπή του επιτοκίου σε κυμαινόμενο συνδεδεμένο με κάποιο ευρωπαϊκό (Εuribor ή ΕΚΤ) πλέον ενός πολύ χαμηλού περιθωρίου.

Π.χ., ο κ. Γ. Καλαμπόκης έλαβε τον Μάιο του 2008 στεγαστικό δάνειο ύψους 160.000 ευρώ με σταθερό επιτόκιο 4,62% για τρία χρόνια. Η δόση του ως και αυτόν τον μήνα ανέρχεται σε 1.020 ευρώ. Από τον Μάιο όμως το επιτόκιο θα μετατραπεί σε κυμαινόμενο ύψους 2,62% (ΕΚΤ + 1,5% + εισφορά 0,12%). Ως εκ τούτου η δόση του από τον επόμενο μήνα θα υποχωρήσει κατά 140 ευρώ, στα 880 ευρώ. Τα χρήματα αυτά ο κ. Καλαμπόκης μπορεί να τα αξιοποιήσει με ποικίλους τρόπους. Σημειώνεται ότι οι προτάσεις που ακολουθούν ισχύουν για όλους όσοι μπορούν να διαθέσουν κάθε μήνα ένα ποσό, έστω και μικρό.

Συγκεκριμένα:

1 Να συνεχίσει να αποπληρώνει το στεγαστικό του. Μία από τις επιλογές που υπάρχουν είναι η καταβολή των επιπλέον 140 ευρώ για την εξόφληση του δανείου από τη στιγμή που πλέον το επιτόκιο είναι κυμαινόμενο και στην πλειονότητα των περιπτώσεων δεν υπάρχει ποινή πρόωρης εξόφλησης. Με τον τρόπο αυτόν ο κ. Καλαμπόκης θα επιτύχει γρηγορότερη αποπληρωμή του δανείου του και μείωση των μελλοντικών δόσεων. Συγκεκριμένα, αν διαθέσει τον πρώτο χρόνο όλο το ποσό αυτό για την εξόφληση του δανείου του, δηλαδή προπληρώσει στην τράπεζα 1.680 ευρώ, τότε έπειτα από έναν χρόνο η μηνιαία δόση του θα υποχωρήσει κατά 15 ευρώ περίπου, στα 865 ευρώ.

2 Κατάθεση σε αποταμιευτικό προϊόν. Εναλλακτικά ο κ. Καλαμπόκης έχει τη δυνατότητα να τοποθετήσει τα 140 ευρώ που του περισσεύουν σε ένα αποταμιευτικό πρόγραμμα σταθερών μηνιαίων καταβολών με υψηλό επιτόκιο. Αυτή τη στιγμή διατίθενται στην αγορά προγράμματα που επιτρέπουν τη συστηματική αποταμίευση, ακόμη και ποσών της τάξεως των 20 ευρώ τον μήνα, τα οποία προσφέρουν επιτόκιο που μπορεί να φτάσει ως και το 4%. Αν, λοιπόν, ο κ. Καλαμπόκης επιλέξει τα 140 ευρώ που πλέον περισσεύουν να τα τοποθετεί κάθε μήνα σε ένα καταθετικό πρόγραμμα με αυτά τα χαρακτηριστικά, μέσα σε μία τριετία θα έχει κερδίσει τόκους της τάξεως των 340 ευρώ και θα έχει συγκεντρώσει 5.520 ευρώ περίπου. Τα χρήματα αυτά μπορεί να τα χρησιμοποιήσει είτε για την πρόωρη αποπληρωμή του δανείου του είτε για άλλον σκοπό.

3 Εξόφληση ακριβών δανείων. Μια άλλη εναλλακτική επιλογή αποτελεί η εξόφληση με τα 140 ευρώ υπολοίπων από προϊόντα καταναλωτικής πίστης τα οποία είναι υψηλότερα. Ο κ. Καλαμπόκης, εκτός από το στεγαστικό του δάνειο, πληρώνει κάθε μήνα στην τράπεζα δόση 195 ευρώ για δάνειο με το οποίο αγόρασε πριν από περίπου έναν χρόνο αυτοκίνητο. Εχει λοιπόν τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει τα 140 ευρώ για την πιο γρήγορη εξόφληση αυτού του δανείου, το επιτόκιο του οποίου διαμορφώνεται στα επίπεδα του 8%. Κάποιος άλλος θα μπορούσε να εξοφλήσει υπόλοιπα που μπορεί να έχει σε πιστωτικές κάρτες, το ετήσιο κόστος των οποίων ξεπερνά πλέον το 15% στις περισσότερες περιπτώσεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι για ένα χρέος της τάξεως των 3.000 ευρώ μέσω του «πλαστικού» χρήματος οι ετήσιοι τόκοι προσεγγίζουν τα 500 ευρώ.

4 Τοποθέτηση σε λογαριασμούς υπό προειδοποίηση. Εναλλακτικά ο κ. Καλαμπόκης μπορεί να τοποθετεί κάθε μήνα τα χρήματά του σε έναν λογαριασμό υπό προειδοποίηση. Με τον τρόπο αυτόν θα μπορεί να κάνει απεριόριστες καταθέσεις και ταυτόχρονα να απολαμβάνει υψηλότερο επιτόκιο σε σχέση με τους απλούς καταθετικούς λογαριασμούς. Παράλληλα, εφόσον το αποφασίσει, μπορεί να κάνει ανάληψη των κεφαλαίων του μαζί με τους τόκους όποτε θέλει, αρκεί να ειδοποιήσει εγκαίρως την τράπεζα. Ανάλογα με το προϊόν, ο χρόνος προειδοποίησης μπορεί να κυμαίνεται από μία εβδομάδα και να φτάσει ως και τις 45 ημέρες.

Ενώστε όλους τους λογαριασμούς σας

Π ολλά νοικοκυριά κάνουν το λάθος να τηρούν πολλούς λογαριασμούς με χαμηλά υπόλοιπα, γεγονός που τους στερεί τη δυνατότητα να κερδίσουν τόκους από τις τράπεζες. Υπ΄ αριθμόν 1 συμβουλή αποτελεί η συγκέντρωση όλων των αποταμιεύσεων σε έναν λογαριασμό ώστε ο αποταμιευτής να λάβει όσο το δυνατόν μεγαλύτερο τόκο. Εφόσον έχει τη δυνατότητα να δεσμεύσει χρήματα για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, θα πρέπει να ερευνήσει τι προσφέρουν οι τράπεζες ώστε να εξασφαλίσει την υψηλότερη δυνατή απόδοση σε προθεσμιακή κατάθεση. Αν, π.χ., μια οικογένεια διαθέτει 25.000 ευρώ, θα πρέπει να διατηρήσει σε έναν και μοναδικό λογαριασμό ταμιευτηρίου το κεφάλαιο κίνησης που χρειάζεται, π.χ. 3.000 ευρώ, και τα υπόλοιπα 22.000 ευρώ να τα τοποθετήσει σε προθεσμιακό. Με αυτόν τον τρόπο θα μεγιστοποιήσει το όφελος από τις καταθέσεις της. Το μυστικό είναι να συγκεντρώνει τα κεφάλαιά της σε λίγους λογαριασμούς ώστε να διεκδικεί και υψηλότερο επιτόκιο.

Στο προηγούμενο παράδειγμα οι καταθέσεις μπορούν να αποφέρουν ως και 1.200 ευρώ τον χρόνο ή 100 ευρώ τον μήνα, τα οποία μπορούν να κατευθυνθούν σε επαναλαμβανόμενα έξοδα, όπως η πληρωμή των λογαριασμών των κινητών τηλεφώνων ή του ρεύματος ή η εξόφληση του δανείου αυτοκινήτου ή του στεγαστικού δανείου.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ