αναφέρεται σε σημερινό δημοσίευμά της η έγκυρη γερμανική εφημερίδα «Die
Zeit». Σε άρθρο του Mark Schieritz με τίτλο «Υπό απειλή» και υπότιτλο
«Για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες, είναι και πάλι πιθανές οι χρεοκοπίες
κρατών – ένας νέος κίνδυνος για την παγκόσμια οικονομία» η εφημερίδα
αναφέρεται στην αύξηση των πιθανοτήτων κρατικής χρεοκοπίας, κυρίως λόγω
της διόγκωσης του δημοσίου χρέους.
Tο απόσπασμα του δημοσιεύματος που αναφέρεται στην Ελλάδα έχει ως εξής:
«Oσες περικοπές κι αν κάνουν όμως οι χώρες σε κρίση, το χρέος συνεχίζει
να μεγαλώνει. Για παράδειγμα, η Ελλάδα. Μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια
έχει κανονιστεί πού θα πρέπει η χώρα να επιφέρει περικοπές. Οι Eλληνες
θα πρέπει να εφαρμόσουν «μια εκτεταμένη συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση», να
περικόψουν τους μισθούς στο δημόσιο τομέα, να αυξήσουν τους φόρους και
να ιδιωτικοποιήσουν τις κρατικές επιχειρήσεις. Κάθε τρεις μήνες φτάνει
στην Αθήνα ένα κλιμάκιο ελεγκτών και εξετάζει την πρόοδο που έχει γίνει.
Η κυβέρνηση καταβάλλει προσπάθειες, αλλά δεν πετυχαίνει τους στόχους.
Τα φορολογικά έσοδα υστερούσαν στα τέλη Φεβρουαρίου κατά ένα δισ. ευρώ
σε σχέση με το πρόγραμμα.
Η περίπτωση της Ελλάδας δείχνει πόσο γρήγορα μπορεί να χαθεί η
εμπιστοσύνη. Μέχρι πριν από δύο χρόνια οι επενδυτές ήταν πρόθυμοι να
δανείσουν στους Έλληνες «ζεστό» χρήμα. Τώρα η χώρα είναι αποκομμένη από
τις κεφαλαιαγορές – και μάλιστα για περισσότερο χρόνο απ’ όσον
υπολόγιζε. Στην πραγματικότητα, οι Eλληνες θα έπρεπε του χρόνου να
δανειστούν από επενδυτές 26,7 δισ. ευρώ. Αλλά αυτό δεν το πιστεύει πλέον
κανείς. Είναι «εξαιρετικά απίθανο» να έχει η χώρα το 2012 πρόσβαση στις
αγορές, λένε ευρωπαϊκοί κυβερνητικοί κύκλοι. Αν οι Eλληνες δεν λάβουν
μέχρι τότε νέα δανειακή βοήθεια, θα πρέπει να κηρύξουν πτώχευση.
Θα είναι δύσκολο να πεισθούν οι Γερμανοί να στείλουν και άλλα χρήματα
φορολογουμένων στο Νότο, όπως και οι αναπτυσσόμενες χώρες, που
συμμετέχουν στη βοήθεια μέσω του ΔΝΤ. Ακόμα και η όρεξη της Αθήνας θα
είναι πιθανότατα περιορισμένη. Αυτή τη στιγμή η κυβέρνηση εξαρτάται από
τις δόσεις του δανείου, για να χρηματοδοτεί τη λειτουργία του κράτους.
Του χρόνου όμως θα μπορεί μάλλον να καλύπτει η ίδια τα έξοδα για τους
μισθούς, την κοινωνική ασφάλιση και τις υποδομές.
Η χώρα χρειάζεται επιπλέον χρήματα για να αποπληρώσει τα λήγοντα κρατικά
ομόλογα και τα τοκοχρεολύσια. Μεγάλο μέρος αυτών των χρημάτων όμως θα
έφευγε στο εξωτερικό, επειδή πολλά από τα κρατικά ομόλογα τα κατέχουν
ξένες τράπεζες. Πολύ πιθανό η Αθήνα να αφήσει άδειες τις τράπεζες, παρά
να βάλει τη θηλιά νέων δανείων και να εκχωρήσει και άλλη εθνική
κυριαρχία στις Βρυξέλλες. Από τώρα κιόλας εκδηλώνονται πολλές
αντιδράσεις για όσα επιβάλλει η ΕΕ.
Το ενδεχόμενο πτώχευσης της Ελλάδας θεωρείται στο μεταξύ αντιμετωπίσιμο.
Η ΟΝΕ είναι πλέον καλύτερα εξοπλισμένη απ’ ό,τι πριν από ένα χρόνο.
Υπάρχει ένας μηχανισμός διάσωσης, που μπορεί να λειτουργήσει, αν
κινδυνεύσουν να «κολλήσουν» και άλλες χώρες. Πολλά χρηματοπιστωτικά
ιδρύματα – πρόσφατα η Commerzbank στη Γερμανία – μπόρεσαν να αυξήσουν
την κεφαλαιακή τους επάρκεια. «Μια στάση πληρωμών στην Ελλάδα δεν θα αναποδογυρίσει το χρηματοπιστωτικό σύστημα», δηλώνει ο διευθύνων σύμβουλος μιας μεγάλης τράπεζας.
Αν και για την ΕΕ η αναδιάρθρωση χρέους δεν τίθεται επισήμως ως ζήτημα,
ήδη κυκλοφορούν τα πρώτα σενάρια. Γίνεται λόγος για επιμήκυνση του
χρόνου αποπληρωμής ή για εθελοντική παραίτηση από τις απαιτήσεις.
Εσωτερικές εκτιμήσεις θεωρούν πιθανά και άλλα βήματα, όπως τη διαγραφή
40 με 50% των απαιτήσεων των πιστωτών, προκειμένου η χώρα να πατήσει και
πάλι στα πόδια της. Οίκοι αξιολόγησης στοιχηματίζουν ακόμα και σε
περικοπή μέχρι 70%. Σ’ αυτή την περίπτωση η Γερμανία θα έπρεπε να
επωμιστεί το μεγαλύτερο βάρος. Τα τεράστια ποσά καταθέσεων των γερμανών
πολιτών επενδύθηκαν και στην Ελλάδα, το γερμανικό κράτος φέρει το κύριο
βάρος της δανειακής βοήθειας, που σε περίπτωση χρεοκοπίας επίσης δεν θα
αποπληρωθούν πλήρως και η Γερμανία είναι ο μεγαλύτερος μεριδιούχος της
ΕΚΤ, που επαναγόρασε ελληνικά κρατικά ομόλογα αξίας περίπου 40 δισ.
ευρώ.
Στο τέλος, η χρεοκοπία των Ελλήνων μπορεί να κοστίσει ακριβότερα από τη διάσωσή τους.»
Ηamburger Abendblatt: «Οι πιστωτές πρέπει να πληρώσουν»
Δημοσίευμα της εφημερίδας Hamburger Abendblatt, με τίτλο «Οι πιστωτές πρέπει να πληρώσουν» αναφέρεται στο αίτημα του Φρανκ Σέφλερ του Κόμματος των Ελευθέρων Δημοκρατών (FDP) να συμμετάσχουν οι τράπεζες σε ενδεχόμενη χρεοκοπία της Ελλάδας:
«Η διάσωση του ευρώ που στοίχισε δισεκατομμύρια προκαλεί αυξανόμενες επικρίσεις. Μετά το Ομοσπονδιακό Ελεγκτικό Συνέδριο, και πολιτικοί επικρίνουν την ελλιπή συμμετοχή του κοινοβουλίου όσον αφορά τη χορήγηση δανειακής βοήθειας.
Για παράδειγμα, ο ειδικός επί δημοσιονομικών θεμάτων του FDP Frank Schäffler ζητά μεγαλύτερο δικαίωμα συναπόφασης του γερμανικού κοινοβουλίου. Μέχρι τώρα η γερμανική κυβέρνηση σχεδιάζει τη λήψη αποφάσεων με απλή πλειοψηφία για την καταβολή χρηματικής βοήθειας από τον ESM (Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθεροποίησης), ώστε θεωρητικά να επαρκούν οι ψήφοι των κομμάτων του κυβερνητικού συνασπισμού, προκειμένου να αποδεσμευτούν τα χρήματα. «Εγώ όμως ζητώ να ισχύει πλειοψηφία δύο τρίτων της Βουλής», δήλωσε ο Schäffler στην Abendblatt.
Η χορήγηση της δανειακής βοήθειας δισεκατομμυρίων αποτελεί μία ακόμη παρέμβαση στο δίκαιο περί προϋπολογισμού της Βουλής, με αποτέλεσμα να αποκτά χαρακτήρα τροποποίησης του συντάγματος. Ο φιλελεύθερος πολιτικός στηρίζει την επιχειρηματολογία του σε μια γνωμοδότηση της επιστημονικής υπηρεσίας της γερμανικής Βουλής, που προειδοποιεί τους βουλευτές για ενδεχόμενη συμφωνία στη διεύρυνση της Συνθήκης για τον τρόπο εργασίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (AEUV, άρθρο 136). Η τροποποίηση της συνθήκης παρέχει τη δυνατότητα στα κράτη – αντίθετα με τους μέχρι τώρα κανονισμούς – να βοηθούν οικονομικά άλλες χώρες-μέλη, εφόσον κινδυνεύει το ευρώ. Η αλλαγή της Συνθήκης αποτελεί προϋπόθεση για τον ESM.
Αλλά και το Ομοσπονδιακό Ελεγκτικό Συνέδριο είναι πεπεισμένο ότι η κυβέρνηση δεν επιτρέπεται να υπόσχεται τέτοιου είδους σοβαρή χρηματοδοτική βοήθεια με δική της εξουσία: «Όλες οι αποφάσεις για το είδος και το ύψος της γερμανικής συνεισφοράς στην ασπίδα διάσωσης του ευρώ υπόκεινται στην κοινοβουλευτική απαίτηση συμφωνίας».
Ο Σέφλερ αυτοχαρακτηρίζεται αντίπαλος ως της πολιτικής των πακέτων διάσωσης. «Οι δανειακές βοήθειες δισεκατομμυρίων δεν επιλύουν το πρόβλημα των χωρών». Από το πρόβλημα ρευστότητας οι αγορές έφτιαξαν προ πολλού ένα μοντέλο συναλλαγών. «Οι τράπεζες δανείζονται φτηνό χρήμα από την ΕΚΤ με περίπου 1% επιτόκιο, το επενδύουν σε ελληνικά ή πορτογαλικά κρατικά ομόλογα και λαμβάνουν γι’ αυτά επιτόκιο 10% – και όλα αυτά χωρίς κανένα ρίσκο, επειδή εν ανάγκη θα παρέμβει ο μηχανισμός διάσωσης», δήλωσε επικριτικά ο Schäffler. «Στην ουσία, χρειαζόμαστε μια αναδιάρθρωση του χρέους των χωρών. Επιπλέον, οι πιστωτές θα πρέπει να πληρώσουν».
«Με το μηχανισμό διάσωσης λαμβάνει χώρα στην Ευρώπη μια γιγαντιαία διαδικασία αναδιάρθρωσης χρέους, εις βάρος και της Γερμανίας. Οι χώρες αναλαμβάνουν τα χρέη των ιδιωτών πιστωτών», λέει ο Σέφλερ. Λόγω των μεγάλων ποσών, ο ίδιος θεωρεί ότι απειλείται ακόμα και η «δημοκρατική συνταγματική τάξη». Ενώ διατίθενται δισεκατομμύρια για τα χρέη άλλων χωρών, λείπουν χρήματα για θέσεις σε παιδικούς σταθμούς, για αυξήσεις συντάξεων ή για επιδόματα ανεργίας Hartz IV.»
