Μόνιμο χαρακτήρα φαίνεται να αποκτά ο εκτροχιασμός των οικονομικών των αστικών συγκοινωνιών από το εγκεκριμμένο επιχειρησιακό τους πρόγραμμα. Παρόλη τη ραγδαία μείωση των εξόδων, η οποία προήλθε κυρίως μέσα από μισθολογικές, αλλά και άλλες περικοπές, τα έσοδα γνώρισαν καθίζηση, λόγω των κινητοποίησεωντων εργαζομένων, της αύξησης του «δεν πληρώνω» και της εντυπωσιακής συρρίκνωσης της κρατικής επιδότησης.

Αυτή η δυσμενής εξέλιξη προμηνύει πρόσθετες δυσκολίες στην εφαρμογή του νόμου για τις αστικές συγκοινωνίες, ιδίως μετά τον Ιούλιο, όταν το υπουργείο Υποδομών προχωρήσει στην πρώτη δοκιμή του «Συμφώνου Ευθύνης», το οποίο προβλέπει επανακατάρτιση του επιχειρησιακού σχεδίου, σε περίπτωση παρεκτροπής έστω και 10% του επιχειρησιακού πλάνου και κυρώσεις για την διοίκηση των οργανισμών.

Είναι ενδεικτικό ότι σύμφωνα με το επιχειρησιακό πρόγραμμα των αστικών συγκοινωνιών, το δίμηνο Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου έπρεπε να έχει φέρει έσοδα τουλάχιστον 63 εκατ. ευρώ, ενώ συγκεντρώθηκαν μόλις 42,7 εκατ. ευρώ (προ επιχορηγήσεων). Αντίστοιχα, τα έξοδα για την ίδια περίοδο θα έπρεπε να είναι κατά μέγιστον 89 εκατ. ευρώ, όταν αυτά έφτασαν σχεδόν τα 120 εκατ. ευρώ. Βέβαια, εκκρεμεί ακόμη η συγχώνευση των φορέων και η μαζική μετάταξη υπαλλήλων, η οποία υπόσχεται μείωση των μισθολογικών βαρών και οικονομίες κλίμακος.

Τα μέσα σε αριθμούς

Έτσι, η ΕΘΕΛ στο δίμηνο Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου 2011 γνώρισε συνολική μείωση εσόδων κατά 43% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο και πτώση -34% στα προ επιχορηγήσεων έσοδα (με τις πωλήσεις να μειώνονται κατά 35% και τις επιχορηγήσεις κατά 48%). Την ίδια στιγμή τα έξοδα παρέμειναν περίπου στα ίδια επίπεδα με 66,8 εκατ. ευρώ, όταν πέρυσι κυμαίνονταν στα 67 εκατ. ευρώ. Το αποτέλεσμα ήταν η μείωση του προ επιχορηγήσεων οικονομικού αποτελέσματος κατά 15%, ενώ συνολικά η ζημία ξεπέρασε το ποσοστό του 229% (- 34,3 εκατ. έναντι – 10,4 το αντίστοιχο δίμηνο του 2010).

Ακόμη χειρότερα αποτελέσματα έδειξε η ΗΛΠΑΠ ΑΕ. Στο δίμηνο Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου τα τρόλει΄είχαν μείωση πωλήσεων κατά 16% και πτώση των επιχορηγήσεων κατά 58%, εξέλιξη που οδήγησε σε συρρίκνωση των εσόδων κατά 44%. Την ίδια στιγμή η μείωση των εξόδων ήταν αμελητέα (περίπου 3%), καθώς «κόλλησαν» στα 13 εκατ. ευρώ. Έτσι, ενώ πέρυσι τα τρόλεϊ εμφάνιζαν ζημία διμήνου – 536.000 ευρώ, φέτος αυτή εκτοξεύθηκε στα 1006%, φτάνοντας τα – 5,9 εκατ. ευρώ.

Κακές επιδόσεις παρουσιάζει και ο ΗΣΑΠ στο δίμηνο Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου, καθώς οι πωλήσεις μειώθηκαν κατά 29%, οι δε επιχορηγήσεις κατά 70%, ρίχνοντας έτσι τα συνολικά έσοδα κατά 39% (12 εκατ. έναντι 29 εκατ. ευρώ). Αν και καταγράφεται θαραλλέα μείωση των εξόδων (-27%, ήτοι 17,5 εκατ. ευρώ έναντι 23,9 εκατ. ευρώ), εν τούτοις η «σούμα» δείχνει επιδείνωση μεγεθών της τάξεως του -37%, φτάνοντας τα -5,3 εκατ. ευρώ, όταν πέρυσι ο ίδιος δείκτης βρισκόταν στα 3,9 εκατ. ευρώ. Βέβαια, αξίζει να σημειωθεί ότι το προ επιχορηγήσεων οικονομικό αποτέλεσμα είναι αρκετά καλύτερο, καθώς η ζημία μειώνεται από τα 13,9 στα 8,3 εκατ. ευρώ (+40%).

Εντυπωσιακά κακή αρχή έκανε το μόνο κερδοφόρο μέσο μεταφοράς, δηλαδή η ΑΜΕΛ, καθώς οι πωλήσεις μειώθηκαν κατά 44%, οι δε επιχορηγήσεις κατά 19% (οι οποίες ανέκαθεν ήταν ισχνές στο μετρό). Έτσι, τα συνολικά έσοδα μειώθηκαν σε σύγκριση με το δίμηνο Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου του 2010 κατά 40%, δηλαδή κυμάνθηκαν από τα 19,5 εκατ. ευρώ, στα 11 εκατ. ευρώ. Έτσι, παρά τη μείωση των εξόδων κατά 31% (από 16,1 εκατ. στα 11,1 εκατ. ευρώ), το προ επιχορηγήσεων οικονομικό αποτέλεσμα είναι ζημιογόνο (-426.000 ευρώ αντί +2,1 εκατ. ευρώ πέρυσι), ενώ μετά τις επιχορηγήσεις μετά βίας καθίσταται κερδοφόρο, φτάνοντας τις 550.000 ευρώ, όταν την αντίστοιχη περίοδο του 2010, έφτανε τα 3,3 εκατ. ευρώ (πτώση -84%).

Αντίστοιχη πορεία κατέγραψε και το Τραμ, καθώς αν και πέτυχε εντυπωσιακή αύξηση των εσόδων κατά 125% (5 εκατ. ευρώ έναντι 2,3 εκατ. ευρώ), η οποία δεν οφείλεται σε αύξηση πωλήσεων ή επιχορηγήσεων αλλά σε έκτακτα έσοδα, τα έξοδα εκτινάχθηκαν κατά 148%, φτάνοντας τα 9,7 εκατ. ευρώ, όταν πέρυσι την ίδια περίοδο κυμαίνονταν στα 3,9 εκατ. ευρώ (άνοδος κατά 148%). Έτσι, το μεν προ επιχορηγήσεων αποτέλεσμα φτάνει το -91% (-5,5 εκατ. ευρώ έναντι 2,8 εκατ. πέρυσι), ενώ το συνολικό προσεγγίζει το δυσμενέστατο -178%, δηλαδή επιδείνωση από τα -1,6 εκατ. ευρώ στα -4,7 εκατ. ευρώ.

Βελτιωμένες επιδόσεις για την ίδια περίοδο εμφανίζει ο ΟΑΣΑ, καθώς αν και η μείωση των εσόδων επίσης φτάνει το 32%, τα έξοδα πέφτουν κατά 37% και το οικονομικό αποτέλεσμα είναι πλεονασματικό με 137.000 ευρώ, όταν πέρυσι είχε μόλις 29.000 (αύξηση 375%). Βέβαια, ο ΟΑΣΑ δεν εκτελεί μεταφορικό έργο.

Το ΙΧ ανταγωνιστικότερο των ΜΜΜ!

Πάντως, αξίζει να σημειωθεί ότι, όπως έδειξε και ο αντιπρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων (ΣΕΣ), αναπληρωτής καθηγητής του ΕΜΠ, κ. Μαθ. Καρλαύτης, η αύξηση της τιμής του εισιτηρίου κατέστησε το ΙΧ ανταγωνιστικότερο των αστικών συγκοινωνιών για αποστάσεις έως και πέντε χιλιόμετρα!