Οι 21 προτάσεις-υποψηφιότητες που προκρίθηκαν στην τελική φάση του διαγωνισμού εφαρμοσμένης έρευνας και καινοτομίας με τίτλο «Η Ελλάδα καινοτομεί», που διοργανώνουν από κοινού ο ΣΕΒ και η Eurobank EFG, παρουσιάζονται στη Θεσσαλονίκη, στην πρώτη από μια σειρά εκθέσεων οι οποίες θα γνωρίσουν στο ευρύτερο κοινό την πρωτοποριακή δουλειά των Ελλήνων ερευνητών και, ταυτόχρονα, θα φέρουν σε επαφή την ερευνητική με την επιχειρηματική κοινότητα της χώρας, δημιουργώντας μια γέφυρα επικοινωνίας ανάμεσα στον κόσμο των εργαστηρίων και το χώρο της παραγωγής.

Παράλληλα με τα εγκαίνια της έκθεσης, στο Κέντρο «Νόησις» της Θεσσαλονίκης, διοργανώθηκε ειδική εκδήλωση με θέμα «Έρευνα, Καινοτομία, Επιχειρηματικότητα: Προϋποθέσεις Ανάπτυξης». Στο χαιρετισμό του, ο Υπουργός Περιφερειακής Ανάπτυξης & Ανταγωνιστικότητας, κ. Μιχάλης Χρυσοχοϊδης έκανε λόγο για ένα ολοκληρωμένο θεσμικό και χρηματοδοτικό πακέτο ενίσχυσης για τη νεανική επιχειρηματικότητα και την καινοτομία. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά «στο Υπουργείο Περιφερειακής Ανάπτυξης & Ανταγωνιστικότητας. αυτό το κίνημα, το βαφτίζουμε StartUp Greece: να «βάλουμε μπροστά» την επιχειρηματικότητα, να επανεκκινήσουμε την οικονομία με νέες, καινοτόμες επιχειρήσεις. Για να προσδώσουμε στο κίνημά μας αξιοπιστία δημιουργήσαμε μια πρωτοπόρα ψηφιακή πλατφόρμα που περιέχει το σύνολο της δημόσιας πληροφορίας για το επιχειρείν, από προγράμματα μέχρι χρηστικές πληροφορίες, διαδραστική επαφή με τη δημόσια διοίκηση για απορίες και ερωτήματα, μηχανισμούς δικτύωσης μέσω των social media για τους νέους».

Παράλληλα με τη δημιουργία του κινήματος StartUp Greece, ο κ. Χρυσοχοϊδης παρουσίασε το ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης του υπουργείου για την προώθηση της νέας/ νεανικής καινοτομικής επιχειρηματικότητας, το οποίο περιλαμβάνει:

1. Το ειδικό πρόγραμμα του ΕΣΠΑ για την προώθηση της νέας καινοτομικής επιχειρηματικότητας, με σαφή προσανατολισμό στην υποστήριξη νέων καινοτόμων επενδυτικών σχεδίων, 30 εκ. €, που έχει ήδη προδημοσιευθεί.

2. Ένα νέο πρόγραμμα κατάρτισης για νέες μικρές επιχειρήσεις καθώς και νέους επιχειρηματίες με έμφαση σε καινοτόμες δραστηριότητες

3. Τη δημιουργία νέων χρηματοδοτικών εργαλείων για μικροδάνεια και βελτίωση της πρόσβασης στη ρευστότητα (seed capital, start up capital, venture capital κ.ο.κ.).τόσο στο πλαίσιο του ΕΤΕΑΝ με στόχο τη γενική επιχειρηματικότητα, όσο και με στόχο τη δημιουργία end to end προϊόντων για την ενίσχυση της βιομηχανίας του ICT (ταμείο JEREMIE)

4. Τη θέσπιση ενός ειδικού καθεστώτος για την ενίσχυση καινοτόμων εγχειρημάτων νέων επιχειρηματιών, μέσω του ειδικού καθεστώτος για την Επιχειρηματικότητα των Νέων του Επενδυτικού Νόμου (150 εκ € για το 2011).

Μεταρρυθμίσεις και αποκρατικοποίησεις

Ο Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου Eurobank EFG κ. Νικόλαος Νανόπουλος σημείωσε πως «σήμερα, η χώρα μας χρειάζεται μια υπέρβαση, μια νέα δυναμική κινητοποίηση στο δρόμο του εκσυγχρονισμού και της προσαρμογής. Πρέπει να αιφνιδιάσουμε θετικά -με κάποιες μεταρρυθμίσεις σοκ– τους εταίρους μας, τις αγορές, αλλά και τους Έλληνες πολίτες για να ενισχύσουμε την εμπιστοσύνη τους», είπε ο κ. Νανόπουλος προσθέτοντας πώς «χρειάζεται πρώτα, να καλύψουμε τις υστερήσεις στο πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής, να υλοποιήσουμε ένα συνεκτικό και αξιόπιστο πρόγραμμα προσαρμογών και μεταρρυθμίσεων μέχρι το 2015, και να συντάξουμε ένα σοβαρό και ρεαλιστικό Σχέδιο Αποκρατικοποιήσεων και Αξιοποίησης της Δημόσιας Περιουσίας. Η υλοποίηση ενός τέτοιου σοβαρού και αξιόπιστου πακέτου μέτρων και πρωτοβουλιών, είναι πολύ πιθανόν, να διευκολύνει τους εταίρους μας στην Ευρώπη, να φανούν πιο διαλλακτικοί και έτοιμοι να συναινέσουν σε ενέργειες με ευεργετικές επιπτώσεις στον έλεγχο του χρέους μας».

Ο διευθύνων σύμβουλος του Ομίλου Eurobank EFG υπογράμμισε ότι «οι όποιες πρωτοβουλίες θα πρέπει να αναληφθούν σ΄ένα κλίμα μεγαλύτερης συναίνεσης, ή τουλάχιστον ανοχής. Δεν μπορεί να ορθώνονται σε κάθε πρόταση αλλαγής, τείχη και κόκκινες γραμμές, των οποίων ο κοινός τόπος είναι το απόλυτο μηδέν οδηγώντας στην πλήρη στασιμότητα», τόνισε.

Και πρόσθεσε ότι «μια στρατηγική ανάπτυξης που θα θεμελιώνεται στη διεύρυνση της παραγωγικής μας βάσης και την αξιοποίηση των συγκριτικών μας πλεονεκτημάτων, στην εξωστρέφεια και τον εξαγωγικό προσανατολισμό της οικονομίας με προϊόντα και υπηρεσίες υψηλής ποιότητας και προστιθέμενης αξίας, με έμφαση στην καινοτομία, την έρευνα, τη γνώση. Χρειάζεται να ενισχύσουμε την ανταγωνιστικότητά μας, διαμορφώνοντας ένα περιβάλλον φιλικό προς την επιχειρηματικότητα, που θα κινητοποιεί επιχειρηματικά κεφάλαια, θα προσελκύει επενδύσεις και θα δημιουργεί ευκαιρίες και απασχόληση».

«H καινοτομία και ο τεχνολογικός εκσυγχρονισμός αποτελούν σήμερα τους βασικούς πυλώνες στην προσπάθεια της χώρας μας να ξεπεράσει τη βαθιά διαρθρωτική κρίση της», τόνισε ο αντιπρόεδρος του ΣΕΒ κ. Χάρης Κυριαζής και σημείωσε πως «πολλοί θεωρούν ότι η καινοτομία ανθίζει εφόσον την ποτίσεις με λεφτά. Ή, ότι εξαρτάται υποχρεωτικά από το μέγεθος της επιχείρησης. Η εμπειρία δείχνει το αντίθετο. Η καινοτομία εξαρτάται άμεσα από τους κοινωνικούς, πολιτικούς και πολιτισμικούς θεσμούς που επηρεάζουν τη σκέψη από την αρχή μέχρι το τέλος».

Ο κ. Κυριαζής πρόσθεσε ότι «στην Ελλάδα, η ανάπτυξη της έρευνας, της καινοτομίας και της τεχνολογικής εξέλιξης προσκρούει στην κυρίαρχη ιδεοληψία κατά της επιχειρηματικότητας, στην κρατικοδίαιτη αντίληψη που αποφεύγει το ρίσκο, στην ελλειμματική σύνδεση των πανεπιστημίων με την παραγωγή, στο αποθαρρυντικό νομικό πλαίσιο για τα κεφάλαια υψηλού επιχειρηματικού κινδύνου, στην κυριαρχία ενός ανέμπνευστου κράτους απηρχαιωμένων δομών».

Και ο αντιπρόεδρος του ΣΕΒ κατέληξε με την επισήμανση ότι «η πραγματική καινοτομία στην Ελλάδα θα ήταν να δοθεί ελευθερία δράσης και ρόλος σε όλους όσοι διαθέτουν όχι τα μέσα, αλλά τη γνώση. Η καινοτομία μπορεί να ανθίσει μόνο στο έδαφος της κοινωνίας των δημιουργικών πολιτών».
Προϋπόθεση η επανεκκίνηση της καινοτομίας

«Το πέρασμα της καινοτομίας και της έρευνας στην παραγωγική διαδικασία: μέθοδοι και εργαλεία για ανάπτυξη και ανταγωνιστικότητα» ήταν το θέμα συζήτησης στρογγυλής τραπέζης, την οποία συντόνισε ο Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου Eurobank EFG κ. Νικόλαος Καραμούζης.

Ανοίγοντας τη συζήτηση, ο κ. Καραμούζης υπογράμμισε ότι «Έχουμε μια μεγάλη ευκαιρία μπροστά μας να αναδείξουμε και να απελευθερώσουμε τις δημιουργικές και παραγωγικές δυνάμεις του τόπου και να τις μετατρέψουμε σε δύναμη πυρός, σε ακρογωνιαίο λίθο της αναβάθμισης της παραγωγικής βάσης της χώρας, με στόχο την έξοδο από την κρίση και την επιστροφή της χώρας σε σταθερούς και υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και ευημερίας».

«Η έξοδος της χώρας από την κρίση –είπε ο κ. Καραμούζης- προϋποθέτει την επανεκκίνηση της οικονομίας και την επιστροφή της χώρας σε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης κυρίως μέσω της αύξησης των ιδιωτικών επενδύσεων, της εξωστρέφειας, της βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας και της παραγωγικότητας της ελληνικής οικονομίας».

Και επισήμανε την οικονομική αποδοτικότητα των επενδύσεων στο συγκεκριμένο τομέα: «ακαδημαϊκές εκτιμήσεις συγκλίνουν ότι μια αύξηση κατά 3% του ΑΕΠ των επενδύσεων σε Έρευνα και Καινοτομία οδηγεί μακροπρόθεσμα σε αύξηση της παραγωγικότητας της οικονομίας κατά 1% ετησίως”. Ωστόσο, στην Ελλάδα, “παρά τα φωτεινά παραδείγματα και τις μεμονωμένες θετικές πρωτοβουλίες η κατάσταση δεν είναι ενθαρρυντική. Οι δαπάνες για έρευνα και ανάπτυξη παραμένουν στο 0,6% του ΑΕΠ, ένα πολύ χαμηλό επίπεδο, με τον ιδιωτικό τομέα να συμβάλλει μόνο το 27% του συνόλου, έναντι 64% κατά μέσο όρο στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Υπάρχουν μόνο 3,3 ερευνητές ανά 1000 κατοίκους στην Ελλάδα, έναντι 5,7 στην Ευρωπαϊκή Ένωση».

Ο πρύτανης του ΑΠΘ και πρόεδρος του Κέντρου «Νόησις» κ. Ιωάννης Μυλόπουλος υπογράμμισε ότι «τα ερευνητικά – τεχνολογικά αποτελέσματα έχουν τη μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία όταν μετατρέπονται σε προϊόντα και υπηρεσίες, ξεπερνούν δηλαδή το πλαίσιο μιας επιστημονικής δημοσίευσης». «Σήμερα», είπε ο πρύτανης, «υπάρχει μεγάλο οικονομικό, πολιτικό και κοινωνικό ενδιαφέρον για την αξιοποίηση των αποτελεσμάτων έρευνας. Στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης παρατηρείται αυξανόμενο ενδιαφέρον για εκμετάλλευση ερευνητικών αποτελεσμάτων με παραχώρηση δικαιωμάτων εκμετάλλευσης προς τρίτους και με απόκτηση διπλώματος ευρεσιτεχνίας. Πρόσφατα επιτυχή παραδείγματα ερευνητικών αποτελεσμάτων στους τομείς αυτούς αφορούν τις συμβάσεις παραχώρησης δικαιωμάτων εκμετάλλευσης όπως ο ελληνικός αυτόματος εκφωνητής κειμένου και η φόρμουλα διατροφής για παραγωγή ζώων, αλλά και διπλώματα ευρεσιτεχνίας όπως η μηχανή εσωτερικής καύσης και η φόρμουλα συντήρησης γεωργικών ειδών διατροφής».

Ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας κ. Γιάννης Χατζηδημητρίου χαρακτήρισε την καινοτομία ‘‘παιδί’’ της έρευνας. «Η ανταγωνιστική και αποτελεσματική επιχειρηματικότητα σήμερα βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στην καινοτομία», επισήμανε. «Η ανταγωνιστικότητα μιας οικονομίας και η ύπαρξη προοπτικής βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης εξαρτώνται όλο και περισσότερο τόσο από την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων της οικονομίας αυτής στο διεθνοποιημένο περιβάλλον, αλλά και από το θεσμικό πλαίσιο ανάπτυξης και λειτουργίας της επιχειρηματικότητας που καθορίζει η Πολιτεία. Θεωρείται πλέον δεδομένο ότι σε όποια οικονομία η πολιτεία δεν στηρίζει και δεν διευκολύνει την έρευνα, την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα, οι προοπτικές οικονομικής ανάπτυξης και, συνεπώς, της βελτίωσης της κοινωνικής ευημερίας είναι πολύ περιορισμένες, αν όχι ανύπαρκτες». «Η ελληνική πραγματικότητα», είπε ο πρύτανης, «δείχνει ότι η έρευνα, η καινοτομία και η επιχειρηματικότητα πρέπει να στηριχθούν και να ενθαρρυνθούν πολύ περισσότερο από την Πολιτεία, αλλά και από την κοινωνία, εάν ως Πολιτεία και κοινωνικό σύνολο θέλουμε να ξεπεράσουμε την πολύ δύσκολη περίοδο που διέρχεται σήμερα η Ελλάδα και να δούμε καλύτερες ημέρες στο ορατό μέλλον».

Ο καθηγητής του ΑΠΘ και διευθυντής του Ινστιτούτου Αγροτοβιοτεχνολογίας ΕΚΕΤΑ κ. Αθανάσιος Τσαυτάρης περιέγραψε το θεσμό του cluster, του Συνεργατικού Σχηματισμού, ως «μια συστάδα πολλών και ποικίλων φορέων (παραγωγικών, ερευνητικών και τεχνολογικών, εκπαιδευτικών, παρόχων καινοτομίας, venture capital κ.α.), φορέων δηλαδή διαφορετικών που δεν θα βρίσκονταν ποτέ μαζί συνεργαζόμενοι ενώνοντας κάτω από την ίδια ομπρέλα». Ο κ. Τσαυτάρης έδωσε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα στη χώρα μας, το Cluster Βιο-Αγροδιατροφής για την παραγωγή εξειδικευμένων τροφίμων και ποτών για συγκεκριμένες μεγάλες πληθυσμιακές ομάδες καταναλωτών. «Σκοπός του», είπε, «είναι να γεφυρώσει τα χωρικά, επιχειρηματικά και λειτουργικά κενά και τις αποκλίσεις στην παραγωγική διαδικασία των τροφίμων αλλά και να δώσει προστιθέμενη αξία στα παραγόμενα γεωργικά προϊόντα και στα προϊόντα βιομηχανικής μεταποίησης και παραγωγής τροφίμων και ποτών».

Σε παρέμβασή του, ο διευθύνων σύμβουλος της U&S Unismack κ. Δημήτρης Στρατάκης περιέγραψε την πραγματική διαδρομή ενός καινοτόμου προϊόντος από την ιδέα στην έρευνα και από εκεί στην παραγωγή και τελικά στα χέρια των καταναλωτών. Ο κ. Στρατάκης εξήγησε πώς ένα ελληνικό προϊόν, στον τομέα των τροφίμων, λανσάρεται αυτή την περίοδο με εξαιρετικές προοπτικές στην αγορά της Αμερικής μέσα από στρατηγική και συνεργασίες που η εταιρεία ανέπτυξε για αυτόν ακριβώς το σκοπό.

Ο πρόεδρος της «Τεχνόπολις» και πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Πληροφορικής Βορείου Ελλάδος κ. Αναστάσιος Τζήκας επισήμανε την ανάγκη για «ένα νέο πνεύμα επιχειρηματικότητας που θα στηρίζεται στην καινοτομία, την εξωστρέφεια και την κοινωνική ευθύνη μπορεί να κινητοποιήσει τους νέους και να κάνει την Ελλάδα, τα επόμενα χρόνια, μια χώρα ανταγωνιστική και πρωτοπόρα». «Σε μια περίοδο κρίσης όπου το ζητούμενο είναι το δημοσιονομικό νοικοκύρεμα και η ανάπτυξη που θα δίνει έμφαση σε ένα νέο πρότυπο, οι νέες τεχνολογίες μπορούν να γίνουν ο μοχλός για μια ριζική αναδιάρθρωση της ελληνικής οικονομίας», είπε ο κ. Τζήκας.

Η έκθεση στο Κέντρο Διάδοσης Επιστημών και Μουσείο Τεχνολογίας «Νόησις» της Θεσσαλονίκης θα διαρκέσει έως και τις 17 Απριλίου.

Στη συνέχεια, η έκθεση θα παρουσιαστεί στην Πάτρα (Πολυχώρος Πολιτεία, 9-15 Μαΐου), στο Ηράκλειο Κρήτης (Ίδρυμα Έρευνας και Τεχνολογίας, 31 Μαΐου-5 Ιουνίου) και στην Αθήνα, από τις 17 Ιουνίου, στον «Ελληνικό Κόσμο», όπου στις 21 Ιουνίου θα ολοκληρωθεί η διαγωνιστική διαδικασία με την πανηγυρική τελετή βράβευσης τεσσάρων προτάσεων, δύο από το χώρο της καινοτομίας και δύο από την εφαρμοσμένη έρευνα.