«Σύμφωνα με πλήρως ελεγμένους υπολογισμούς (…),η συμμετοχή των ΗΠΑ στις επιχειρήσεις του συνασπισμού του ΟΗΕ για τη Λιβύη μπορεί να κοστίσει πολλά δισεκατομμύρια δολάρια.Και αν θα πρέπει να εμπλακούμε σε κάποιας μορφής χερσαίες επιχειρήσεις, το κόστος θα εκτοξευθεί σε τρομακτικά ύψη». Η προειδοποίηση για το «κόστος του πολέμου στη Λιβύη» υπογράφεται από 13 επώνυμους Αμερικανούς και έφθασε στο Κογκρέσο την περασμένη Δευτέρα με αποδέκτη και τον Λευκό Οίκο.Πανεπιστημιακοί,τραπεζίτες καιπολιτικοί και από τα δύο κόμματα «εκφράζουν ζωηρή ανησυχία», όπως σημειώνουν,για την εμπλοκή της Αμερικής σε «μια νέα πολεμική σύγκρουση,το τέρμα της οποίας είναι άγνωστο».
Την περασμένη Κυριακή ο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής Ρίτσαρντ Λούγκαρ μιλώντας σε τηλεοπτική εκπομπή πρόβαλε το ζήτημα του κόστους της «λιβυκής εκστρατείας (…) σε μια εποχή που κάνουμε δύσκολες περικοπές στον προϋπολογισμό» και εξέφρασε την «αγωνία όλων όσοι αντιλαμβάνονται την πραγματικότητα» για το γεγονός ότι η Αμερική «βρίσκεται σε μια εξαιρετικά πολυέξοδη επιχείρηση,έστω και αν παίρνει μέρος σχεδόν συμβολικά».
Το Αμερικανικό Κέντρο Στρατηγικών Εκτιμήσεων (CSΒΑ) υπολόγισε ότι αυτή η «συμβολική» συμμετοχή θα κοστίσει στις ΗΠΑ «τουλάχιστον 1 δισ.δολάρια», δεδομένου ότι η διατήρηση των «κλειστών ουρανών» κοστίζει 30-100 εκατ. δολάρια την εβδομάδα, ανάλογα με τις ώρες εναέριας περιπολίας. Αν αυτές συνεχιστούν ως τον Δεκέμβριο, το συνολικό κόστος θα φθάσει τα 23 δισ. δολάρια, τα οποία θα πρέπει να αφαιρεθούν από το ψαλιδισμένο ήδη κονδύλι των 708 δισ. δολαρίων του Πενταγώνου, πράγμα που δικαιολογημένα ανησυχεί τους αρμοδίους.
Μία εβδομάδα νωρίτερα βρετανοί και γάλλοι σχολιαστές έφεραν στη δημοσιότητα το ζήτημα του κόστους της «νέας πολεμικής περιπέτειας» («Daily Τelegraph») με μουσουλμανικό κράτος. Με αφορμή την απόφαση του Πενταγώνου να αντικαταστήσει το αμερικανικό μαχητικό F-15, κόστους 65 εκατ. δολαρίων, που έπεσε στη λιβυκή έρημο με το νεότερης τεχνολογίας F-35, που κοστίζει δυόμισι φορές περισσότερο, ο «Μonde» συμπεραίνει ότι το κόστος της γαλλικής συμμετοχής στις επιχειρήσεις της Λιβύης θα είναι πολλές φορές μεγαλύτερο από εκείνο που αρχικά προβλέφθηκε (1,8 δισ. ευρώ). Ο γάλλος ειδικός και γνωστός φιλοσαρκοζικός Ζαν-Ντομινίκ Μερσέ δεν ανησυχεί για το κόστος της γαλλικής συμμετοχής, παραδέχεται όμως ότι η ώρα πτήσης των μαχητικών Rafaele φθάνει τις 33.000 ευρώ.
Την πρώτη εβδομάδα της επιχείρησης τα γαλλικά αεροσκάφη συμπλήρωσαν 186 ώρες πτήσεων- δηλαδή, σε κόστος, σχεδόν 6 εκατ. ευρώ. Είναι ενδιαφέρον ότι στη Γαλλία άρχισαν να δυσανασχετούν ακόμη και εκείνοι που αρχικά χειροκρότησαν την «αλτρουιστική χειρονομία» (!) του Νικολά Σαρκοζί. Μεταξύ αυτών και ο γνωστός Ντομινίκ Μουασί, σύμβουλος στο Ινστιτούτο Διεθνών Υποθέσεων του Παρισιού και καθηγητής στο Χάρβαρντ. Την επομένη της «πρωτοβουλίας Σαρκοζί» χειροκρότησε, αλλά την περασμένη Κυριακή σε ραδιοφωνική συνέντευξη αναγνώρισε ότι «οι θετικές προοπτικές και διαθέσεις μπορεί να ανατραπούν» αν το κόστος της επιχείρησης του ΝΑΤΟ αποδειχθεί «πολύ μεγαλύτερο από ό,τι προϋπολογίστηκε». Και προσέθεσε ότι «τα πάντα» – και το κόστος, φυσικά- εξαρτώνται από τη διάρκεια της επιχείρησης. «Αν πάρει μάκρος, θα είναι επώδυνη για τα οικονομικά» παραδέχθηκε.
Στην Αγγλία, όπου η επιχείρηση στη Λιβύη φαίνεται ότι θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στην κυβέρνηση Ντέιβιντ Κάμερον, ο αναλυτής του ΒΒC Φράνσις Τιούζα αποκάλυψε ότι τα δέκα βρετανικά μαχητικά Τyphoon που περιπολούν στους ουρανούς της Λιβύης κοστίζουν 2,3 εκατ. στερλίνες (2,8 εκατ. ευρώ) την ημέρα. Και ο καθηγητής Μάλκολμ Τσάμερς του Ινστιτούτου Βασιλικών Υπηρεσιών υπολόγισε προχθές ότι, «αν οι επιχειρήσεις κρατήσουν λίγες μόνο εβδομάδες (…), το κόστος του πολέμου δεν θα είναι μεγάλο σε σχέση με το κόστος του Αφγανιστάν, θα είναι περίπου 4 δισ. στερλίνες» (4,6 δισ. ευρώ).
Οι «Τimes» του Λονδίνου (2/4) εντυπωσίασαν κάνοντας τον λογαριασμό για «το κόστος μιας ημέρας επιχειρήσεων» στη Λιβύη: 20 εκατ. στερλίνες (21,5 εκατ. ευρώ περίπου). Αυτά τα στοιχεία επιτρέπουν στην «Daily Μirror» (30/3) να διαμαρτυρηθεί επειδή «ένα κράτος που δεν έχει χρήματα για την αστυνομία του ώστε να κρατά ασφαλείς τους δρόμους θέλει να αστυνομεύσει τον κόσμο», σε μια επιχείρηση που «καταβροχθίζει εκατομμύρια (στερλίνες) καθημερινά».
Αρνητική η κοινή γνώμη
Το γερμανικό «Spiegel», με έκδηλη ικανοποίηση επειδή η Γερμανία δεν μετέχει στις επιχειρήσεις, δίνει μερικά στοιχεία για το πώς διαμορφώνεται το κόστος των«επιχειρήσεων του ΝΑΤΟ στη Λιβύη».Οι μεσαίου βεληνεκούς πύραυλοι Tomahawk που εκτοξεύει το αμερικανικό ναυτικό κοστίζουν 1,5 εκατ. δολάρια έκαστος.Την πρώτη εβδομάδα των επιχειρήσεων εκτόξευσε 188. Η ώρα πτήσης των βομβαρδιστικών Β-2 και των μαχητικών F-15 και F-16 κοστίζει 10.000 δολάρια, αλλά αν προσθέσουμε το κόστος συντήρησης και το λεγόμενο «ποσοστό ρίσκου» το κόστος εκτοξεύεται στις 33.000 δολάρια.
Είναι όμως απλώς ζήτημα κόστους η «επιχείρηση του ΝΑΤΟ στη Λιβύη»; Αν κρίνουμε από δημοσκοπήσεις σε ευρωπαϊκές χώρες και στην Αμερική, η κοινή γνώμη είναι μάλλον αρνητική και φαίνεται ότι θα υπάρξουν πολιτικές συνέπειες για εκείνους που την προώθησαν. Μόνο στη Δανία και στη Σουηδία δίνεται θετική ψήφος αλλά με προϋποθέσεις.
Αν η κατάσταση εξελιχθεί σε πόλεμο με εμπλοκή του ΝΑΤΟ, η υποστήριξη περιορίζεται στο 55% και, αν αυτή εξελιχθεί σε πολύμηνη εκστρατεία, τότε σχεδόν εκμηδενίζεται- στο 15% στη Δανία και στο 21% στη Σουηδία, όση υποστήριξη δίνουν στον πόλεμο στο Αφγανιστάν. Στη Βρετανία, στη Γαλλία και στην Ισπανία οι διαθέσεις της κοινής γνώμης είναι σαφείς: ένα ποσοστό κυμαινόμενο από 55% ως 62% δηλώνει«μεγάλη ανησυχία»για το ενδεχόμενο παράτασης της εμπλοκής του ΝΑΤΟ επειδή«πέραν των άλλων συνεπειών αυτή θα κοστίσει πολύ», δικαιολογεί τη στάση του το 71% των Βρετανών, το 55% των Γάλλων και το 52% των Ισπανών. Στις ΗΠΑ μια σχετική δημοσκόπηση του Ιntercorp έδειξε ότι το 67% των Αμερικανών φοβάται πως«η Λιβύη αργά ή γρήγορα θα εξελιχθεί σε Αφγανιστάν»και γι΄ αυτό το 61% ανησυχεί για τις οικονομικές συνέπειες.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
