Ο δάσκαλος στη Φινλανδία θεωρείται το πιο αξιοζήλευτο επάγγελμα. Οι καλύτεροι μαθητές με τις υψηλότερες βαθμολογίες γίνονται δεκτοί στις παιδαγωγικές σχολές, ενώ για να αποκτήσει κάποιος το δικαίωμα να διδάξει οφείλει να είναι κάτοχος μάστερ! Ωστόσο η αγάπη και ο σεβασμός που τρέφουν οι Φινλανδοί για το εκπαιδευτικό λειτούργημα δεν φαίνεται να σχετίζεται με τα χρήματα. «Κατά μέσον όρο οι εκπαιδευτικοί κερδίζουν 2.000-2.100 ευρώ καθαρά τον μήνα. Για την Ελλάδα αυτό το ποσό μπορεί να ακούγεται υψηλό.Ωστόσοσας διαβεβαιώνω ότι για τα δεδομένα της Φινλανδίας θεωρείται ένα μεσαίο προς χαμηλό εισόδημα» τονίζει η κυρία Εύα Παπαδοπούλου-Πέντινεν.

«Οι περικοπές πιάνουν τόπο»

Οσοι θεωρούν ότι οι περικοπές και η λιτότητα είναι ελληνικό προνόμιο, θα εκπλαγούν από το σύστημα που έχουν εφεύρει οι φινλανδικοί δήμοι για να περικόπτουν δαπάνες εν μέσω οικονομικής κρίσης, χωρίς να προβαίνουν σε απολύσεις. «Κατά καιρούς,όταν οι δήμοι αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματαεπιβάλλουν στους υπαλλήλους τους να λάβουν υποχρεωτική άδεια άνευ αποδοχών εκ περιτροπής και διάρκειας δύο- τριών εβδομάδων» σχολιάζει η κυρία Παπαδοπούλου-Πέντινεν. Καθώς τα σχολεία χρηματοδοτούνται πρωτίστως από τους δήμους, το εν λόγω μέτρο εφαρμόζεται και στους εκπαιδευτικούς. Το 2009 μάλιστα με αυτόν τον τρόπο τέθηκαν σε υποχρεωτική άδεια περίπου 6.500 εκπαιδευτικοί, με αποτέλεσμα τα σχολεία να λειτουργούν υπό «έκτακτα» μέτρα: «Ενας δάσκαλος αναλαμβάνει να διδάξει σε δύο τάξεις ταυτόχρονα.Αναθέτει μια εργασία στα παιδιά της μιας τάξης και στη συνέχεια πηγαίνει στην…άλλη αίθουσα για να ασχοληθεί με τους μαθητές εκεί» εξηγεί η κυρία Παπαδοπούλου-Πέντινεν.
Στην ερώτηση αν ως εργαζόμενοι αντιδρούν στις παραπάνω περικοπές, η Φινλανδή απαντά χαμογελώντας ότι «σίγουρα,δεν είναι ευχάριστο για κανέναν». Εξηγεί ωστόσο ότι οι εργαζόμενοι αποδέχονται πως πρέπει να κά νουν ορισμένες θυσίες για το κοινό καλό. «Στη Φινλανδία η διαφθορά στον δημόσιο τομέα είναι σχεδόν ανύπαρκτη.Συνεπώς,οι άνθρωποι δεν έχουν αυτή την αίσθηση που έχετε εδώ ότι “κάποιος έφαγε τα λεφτά”. Εφόσον οι δημοτικές αρχές δηλώνουν ότι υπάρχει οικονομικό πρόβλημα,το δεχόμαστε όλοι ως αληθές και κάνουμε ό,τι μπορούμε.Στο κάτω-κάτω,εμείς θα επωφεληθούμε από το θετικό αποτέλεσμα των κόπων μας- άλλη μια διαφορά από την Ελλάδα,όπου οι πολίτες νιώθουν ότι οι θυσίες τους γίνονται εις μάτην» καταλήγει η κυρία Παπαδοπούλου-Πέντινεν.
Οπως εξηγεί, η Παιδεία αποτελεί ζήτημα εθνικής σημασίας για τη σκανδιναβική χώρα. «Η εκπαίδευση ήταν το “κλειδί” που οδήγησε στην ανάκαμψη της φινλανδικής οικονομίας. Οι δάσκαλοι συμβολίζουν ακριβώς αυτή την εξέλιξη, την “πορεία προς τα μπρος”.Ισως ακούγεται ρομαντικό,αλλά νιώθουμε ότι η Παιδεία διασφαλίζει την εξέλιξη της χώρας,περισσότερο απ΄ οτιδήποτε άλλο» εξηγεί η ίδια.

Δημόσια και δωρεάν

Η φράση «δημόσια δωρεάν Παιδεία» είναι καθημερινή πραγματικότητα για τους νέους της χώρας. «Η εκπαίδευση είναι δωρεάν σε όλες τις βαθμίδες,από το Δημοτικό ως και το Πανεπιστήμιο. Μάλισταοι μαθητές… τρώνε δωρεάν στο σχολείο και παίρνουν δωρεάν τα βιβλία τους.Στο Πανεπιστήμιο οι φοιτητές λαμβάνουν χρήματα από το κράτος για τη διαβίωση και για το ενοίκιό τους.Σε ολόκληρη τη Φινλανδία υπάρχουν μόνο 75 ιδιωτικά σχολεία τα οποία είναι ξενόγλωσσα ή ανήκουν σε θρησκευτικούς οργανισμούς. Και το σημαντικότερο είναι ότι αυτά τα σχολεία δεν είναι τα καλύτερα της χώρας.Αυτή είναι μια μεγάλη διαφορά με το ελληνικό σύστημα, όπου πιστεύω ότι το δημόσιο σχολείο απαξιώνεται» αναφέρει η φινλανδή καθηγήτρια.

«ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ; ΑΚΑΤΑΝΟΗΤΟ ΣΤΟΥΣ «ΦΙΛΑΝΔΟΥΣ»

Στην ερώτηση ποιο πιστεύει ότι είναι το κυριότερο στοιχείο απαξίωσης του ελληνικού σχολείου,η κυρία Παπαδοπούλου-Πέντινεν απαντά χωρίς δισταγμό: «Μα φυσικά τα φροντιστήρια! Στη Φινλανδία τέτοια παρακλάδια του σχολείου δεν υπάρχουν.Πώς γίνεται οι μαθητές να χρειάζεται να “ξαναμάθουν” κάτι το απόγευμα; Αν το σχολείο λειτουργούσε σωστά,το φροντιστήριο θα ήταν περιττό» αναφέρει.Η επισήμανσή μας ότι τα φροντιστήρια βοηθούν τους μαθητές για την εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο δεν την πείθει.«Στη Φινλανδία οι μαθητές πηγαίνουν σε ειδικά προπαρασκευαστικά μαθήματα μόνο για δύο-τρεις εβδομάδες πριν από τις εξετάσεις,όχι για χρόνια ολόκληρα,όπως στην Ελλάδα! Η τελευταία χρονιά του Λυκείου τελειώνει τον Μάρτιο και μετά οι απόφοιτοι μελετούν για τρεις μήνες για τις εισαγωγικές.Αυτές είναι ανεξάρτητες από την αποφοίτηση από το Λύκειο» σχολιάζει.
Ο σεβασμός δεν ταυτίζεται με τον φόβο και οι φινλανδοί εκπαιδευτικοί το γνωρίζουν καλά.Γι΄ αυτό η αλληλεπίδραση με τους μαθητές γίνεται υπό όρους ισότητας, με τους τελευταίους να φωνάζουν τους δασκάλους τους με τα…μικρά τους ονόματα.«Υπάρχει μεγάλη ελευθερία για τον εκπαιδευτικό.Εχει φυσικά να καλύψει μια συγκεκριμένη ύλη,ωστόσο μπορεί να επιλέξει τις μεθόδους που επιθυμεί ώστε να ανταποκριθεί καλύτερα στις ανάγκες των μαθητών του.Τα πράγματα δεν είναι τόσο αυστηρά,γεγονός που δίνει κίνητρο και στον ίδιο το δάσκαλο να γίνεται όλο και καλύτερος».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ