Το νομοσχέδιο για την ανάδειξη των μουφτήδων προβλέπεται να τεθεί το προσεχές διάστημα σε δημόσια διαβούλευση. Στην επιτροπή που το συζητεί συμμετέχει το γραφείο του κ. Πάγκαλου, μαζί με εμπειρογνώμονες από τα υπουργεία Εσωτερικών, Εξωτερικών, Παιδείας και Δικαιοσύνης.
Αν και στη γλώσσα του νομοσχεδίου θα αναφέρεται πιθανότατα η λέξη «ανάδειξη», αυτό θα αφορά ουσιαστικά μια έμμεση «εκλογή» μουφτήδων, για πενταετή θητεία, από εκλεκτορικό σώμα θεολόγων στους τρεις νομούς όπου υπάρχουν μουφτείες: Ξάνθης, Ροδόπης και Εβρου. Το σύστημα σχεδιάζεται να λειτουργεί ως εξής: σε κάθε νομό θα δημιουργείται ένας κατάλογος θεολόγων από τους κόλπους των οποίων θα συγκροτείται μια επιτροπή επιλογής μουφτήδων. Ο σκοπός είναι ο κατάλογος θεολόγων να εμπλουτίζεται με τον καιρό. Κάθε επιτροπή επιλογής υπολογίζεται να έχει περίπου 30-50 μέλη που θα επιλέγονται είτε βάσει αρχαιότητος είτε βάσει κληρώσεως. Και στις δύο περιπτώσεις επικεφαλής θα τίθεται ο αρχαιότερος ιμάμηςθεολόγος.
Οι υποψήφιοι μουφτήδες θα υποβάλλουν τις αιτήσεις τους στη διοικητική περιφέρεια και αυτή με τη σειρά της θα δίνει τη σχετική λίστα στην επιτροπή επιλογής. Αν δεν υπάρξει εξαρχής απόλυτη πλειοψηφία υπέρ ενός, τότε οι δύο πρώτοι σε ψήφους θα προκρίνονται στον «τελικό» για να βγει ο νικητής. Το αποτέλεσμα θα επικυρώνεται από το υπουργείο Παιδείας και στη συνέχεια θα εκδίδεται σχετικό προεδρικό διάταγμα. Για την επιλογή της κατάλληλης διαδικασίας έχουν εξεταστεί οι περιπτώσεις τόσο ευρωπαϊκών χωρών με μουσουλμανικές μειονότητες όσο και μουσουλμανικών χωρών (π.χ. Πακιστάν). Ως την ολοκλήρωση της ανάδειξης θα τοποθετείται τοποτηρητής μουφτής. Η διυπουργική επιτροπή φαίνεται ότι καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι μουφτείες πρέπει να οργανωθούν ως κανονικά γραφεία. Μάλιστα, έχει προταθεί να ενισχυθεί το νομικό σκέλος των μουφτειών, που θα συμβουλεύει τον μουφτή όταν λαμβάνει αποφάσεις βάσει του ισλαμικού νόμου για το αν αυτές είναι συμβατές με την ελληνική έννομη τάξη. Και αυτό καθώς στο παρελθόν έχουν υπάρξει περιπτώσεις όπου οι ελληνικές δικαστικές αρχές έχουν επικυρώσει αποφάσεις των μουφτήδων (π.χ. γάμους μεταξύ ανηλίκων, διαζύγια, κληρονομιές, κηδεμονίες παιδιών) χωρίς επαρκή έλεγχο, δημιουργώντας προβλήματα είτε εντός είτε εκτός Ελλάδος. Μια άλλη ιδέα είναι η ενίσχυση του προσωπικού στα πρωτοδικεία της Θράκης ώστε να ελέγχονται πληρέστερα οι σχετικές αποφάσεις των μουφτήδων.
Η εξεύρεση μιας λύσης στη Θράκη ώστε να τερματιστεί η σημερινή κατάσταση με την ύπαρξη διορισμένων μουφτήδων και «ψευδομουφτήδων» αποτελεί κεντρική επιλογή και έχει τις ευλογίες του κ. Γ. Παπανδρέου. Ο Πρωθυπουργός έχει δείξει εδώ και πολλά χρόνια ότι επιθυμεί τον εκσυγχρονισμό των θεσμών αλλά και της καθημερινότητας της μουσουλμανικής μειονότητας, έχοντας αναλάβει πρωτοβουλίες εδώ και πολλά χρόνια, όταν ήταν ακόμη υπουργός των κυβερνήσεων του ΠαΣοΚ. Τόσο ο ίδιος όσο και στελέχη της κυβέρνησής του που εκλέγονται στη Θράκη, όπως ο κυβερνητικός εκπρόσωπος κ. Γ. Πεταλωτής και ο αναπληρωτής υπουργός Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας κ. Σ.Ξυνίδης, πιστεύουν ότι μόνο με τέτοιου είδους πρωτοβουλίες μπορεί να κερδηθεί η εμπιστοσύνη της μειονότητας και να μετριαστεί η διαβρωτική δραστηριότητα του τουρκικού προξενείου στην Κομοτηνή.

Το αγκάθι του ισλαμικού νόμου

Ενα από τα πλέον «καυτά» προβλήματα που φιλοδοξεί, αν όχι να λύσει, τουλάχιστον να αντιμετωπίσει η νομοθετική παρέμβαση είναι και αυτό της σαρίας (ισλαμικός νόμος) που εφαρμόζουν οι μουφτήδες. Στο τραπέζι έχουν πέσει πολλές προτάσεις, καθώς το «αγκάθι» είναι η συνύπαρξη στο πρόσωπο του μουφτή της ιδιότητας τόσο του θρησκευτικού ηγέτη όσο και του δικαστή. Μάλιστα, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι, παράλληλα με την αλλαγή του τρόπου ανάδειξης του μουφτή, το υπουργείο Δικαιοσύνης εξέταζε το ενδεχόμενο προώθησης νομοθετικής πρωτοβουλίας για την κατάργηση της σαρίας- στο πλαίσιο του εκσυγχρονισμού του Οικογενειακού Δικαίου.
Αυτή η πρόταση όμως απερρίφθη, διότι θεωρήθηκε ότι θα προκαλούσε το αίσθημα των μελών της μουσουλμανικής μειονότητας.
Αν και προς το παρόν δεν υπάρχει τίποτε δεδομένο, υπάρχουν τουλάχιστον δύο απόψεις. Η πρώτη αφορά τον καλύτερο έλεγχο των αποφάσεων που λαμβάνει ο μουφτής βάσει της σαρίας είτε από τους νομικούς συμβούλους της μουφτείας είτε από τα τοπικά πρωτοδικεία, ώστε αυτές να είναι συμβατές με την ελληνική έννομη τάξη. Η δεύτερη κάνει λόγο για διαχωρισμό των θρησκευτικών και δικαστικών αρμοδιοτήτων του μουφτή, πρακτική όμως που κατά ορισμένους δεν είναι διαδεδομένη ούτε στον ευρωπαϊκό ούτε στον ισλαμικό χώρο.

Η Αγκυρα αλλάζει τακτική

Κυβερνητικές και διπλωματικές πηγές με τις οποίες συνομίλησε «Το Βήμα» θεωρούν ότι η προσπάθεια αλλαγής του τρόπου ανάδειξης των μουφτήδων θα αφαιρέσει και ένα από τα θέματα τριβής στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Η Αθήνα επιμένει ότι σέβεται απολύτως τα δικαιώματα των μουσουλμάνων, που πρώτα απ΄ όλα είναι έλληνες πολίτες, και αρνείται να μπει στη συζήτηση που ανοίγει η Αγκυρα για διασύνδεση της μουσουλμανικής μειονότητας με τον σεβασμό των θρησκευτικών ελευθεριών του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Από την πλευρά της, η Τουρκία επιμένει να θέτει θέμα αμοιβαιότητας μεταξύ των δύο θεμάτων, αλλά έχει αρχίσει να μετριάζει την κριτική της στο θέμα της άμεσης- δηλαδή λαϊκής – εκλογής του. Αλλωστε κάτι τέτοιο δεν θα μπορούσε ποτέ να γίνει δεκτό από την Αθήνα.
Παράλληλα όμως έχουν ήδη καταγραφεί κινήσεις από τουρκικούς κυβερνητικούς κύκλους για να περιοριστεί πλέον η δράση του «ψευδομουφτή» Ξάνθης Αχμέτ Μετέ. Αυτό διεφάνη ιδιαίτερα κατά την πρόσφατη περιοδεία που πραγματοποίησε στη Θράκη ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου. Η κυβέρνηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, όπως επιμένουν ενημερωμένοι κύκλοι, θέλει μεν να διατηρήσει την επιρροή της στη μειονότητα, αλλά όχι μέσω διαύλων που έχουν στενές σχέσεις με το «βαθύ κράτος» στην Τουρκία, όπως ο Μετέ που επιθυμούσε να αναδειχθεί πολιτικός ηγέτης της μειονότητας. Ετσι εξηγείται, προσθέτουν, και η αναφορά του Νταβούτογλου σε «τουρκομουσουλμανική» και όχι απλώς «τουρκική» μειονότητα κατά την παρουσία του στη Θράκη. Ο σκοπός είναι να προβληθεί περισσότερο το θρησκευτικό στοιχείο και να προσεγγιστούν και οι άλλες δύο συνιστώσες της μειονότητας: οι Πομάκοι και οι Ρομά.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ