ΒΕΤΕΡΑΝΟΣ της ευρωπαϊκής πολιτικής, από την ολιγομελή κάστα των ηγετών της Κεντρικής Ευρώπης που εργάστηκαν για δεκαετίες για την οικοδόμηση της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ο βέλγος πρώην πρωθυπουργός (την περίοδο 1979-1990) είναι επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) τα τελευταία είκοσι χρόνια και κατά
την περίοδο αυτή το ΕΛΚ εξελίχθηκε από μια μάλλον ασήμαντη ομάδαστο μεγαλύτερο κόμμα του Ευρωκοινοβουλίου. Ο κ. Βίλφριντ Μαρτένς
επισκέφθηκε την Αθήνα την Δευτέρα 20 Δεκεμβρίου, αναγορεύθηκε επίτιμος διδάκτορας του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Παντείου Πανεπιστημίου, παρουσίασε το βιβλίο του με τίτλο «Εurope:Ι struggle,Ι overcome» («Ευρώπη:Αγωνίζομαι, Υπερνικώ») και μίλησε
σε εκδήλωση του Ινστιτούτου Δημοκρατίας «Κωνσταντίνος Καραμανλής». Στην αποκλειστική συνέντευξη που παραχώρησε προς «Το Βήμα της Κυριακής» ο κ. Μαρτένς εκφράζει τον θαυμασμό του για την Ελλάδα, ασκεί παράλληλα κριτική στην ελληνική κυβέρνησηκαι πιστεύει ότι η Ευρώπη έχει τη θέληση, τα εργαλεία, αλλά και τον χρόνο για να προχωρήσει σε πρωτοβουλίες υπέρβασης της κρίσης.

– Στην ομιλία σας στο Ινστιτούτο Δημοκρατίας «Κωνσταντίνος Καραμανλής» αναφέρατε ότι θυμάστε με νοσταλγία την εποχή του Ζακ Ντελόρ, του Φρανσουά Μιτεράν και του Χέλμουτ Κολ. Πιστεύετε ότι μια από τις αιτίες της κρίσης είναι το έλλειμμα ηγεσίας στην Ευρώπη, αφού δεν υπάρχουν σήμερα ηγετικές μορφές αντίστοιχου βεληνεκούς;

«Πιστεύω ότι η τρέχουσα οικονομική και χρηματοοικονομική κρίση στην Ευρώπη και στην ευρωζώνη έχει, με έναν παράδοξο τρόπο, ενεργοποιήσει τα ηγετικά αντανακλαστικά πολλών επικεφαλής κρατών και κυβερνήσεων. Τους τελευταίους μήνες βλέπουμε μια πρωτοφανή πολιτική δέσμευση και θέληση για τη θωράκιση της ευρωζώνης και για την εύρεση εργαλείων που θα προστατεύσουν το κοινό νόμισμα στο μέλλον».

– Στην ομιλία σας στην Αθήνα προειδοποιήσατε πως ό,τι κερδίζεται από μια γενιά μπορεί να χαθεί από την επόμενη…

«Πράγματι…».

– Αποκλείετε το ενδεχόμενο ορισμένα κράτη- μέλη να επιστρέψουν στα εθνικά τους νομίσματα, να τυπώσουν νέο χρήμα, να προχωρήσουν σε υποτιμήσεις, να μεθοδεύσουν γενναία αναδιάρθρωση του εθνικού χρέους τους και έτσι να «αναθερμάνουν» την οικονομία και να αντιμετωπίσουν την ανεργία;

«Αποκλείεται! Θα ήθελα να τονίσω πολύ ξεκάθαρα και χωρίς κανέναν δισταγμό ότι η ευρωζώνη και το ευρώ είναι εδώ για να μείνουν. Βρισκόμαστε πολύ μετά από το σημείο της μη επιστροφής στα εθνικά νομίσματα».

– Είναι απίθανο όμως το πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό κόστος της διατήρησης του ευρώ να αποδειχθεί πολύ μεγαλύτερο από το κόστος της επιστροφής στα εθνικά νομίσματα;

«Σας είπα ότι δεν πρόκειται να συμβεί αυτό. Πράγματι, αντιμετωπίζουμε προκλήσεις με την Ελλάδα και την Ιρλανδία, αλλά μαθαίνουμε από αυτές τις εμπειρίες και λαμβάνουμε τις απαραίτητες αποφάσεις. Θα εγκαθιδρύσουμε έναν μόνιμο μηχανισμό σταθεροποίησης για το ευρώ ο οποίος θα ξεκινήσει να λειτουργεί μετά τα μέσα του 2013 και θα εφαρμόσουμε αυτό που ονομάζεται “οικονομική διακυβέρνηση” που θα συμβάλλει στη σύγκλιση των οικονομικών πολιτικών στην ευρωζώνη. Επίσης θα ήθελα να επισημάνω ότι η ευρωζώνη δεν έχει χάσει καθόλου την αίγλη της».

– Γιατί το λέτε αυτό;

«Γιατί, για παράδειγμα η Εσθονία είναι το νεότερο μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης που εντάσσεται στην ευρωζώνη. Περισσότερα κράτη-μέλη θα ακολουθήσουν. Οπως η ΕΕ, έτσι και η ευρωζώνη θα προχωρήσει μπροστά».

– Υπάρχει χρόνος για να προχωρήσει μπροστά; Για παράδειγμα, εσείς υποστηρίζετε την ιδέα της «πολιτικής Ευρώπης», αλλά ακόμη και η Συνθήκη της Λισαβόναςχρειάστηκε οκτώ χρόνια για να ψηφιστεί και να ενεργοποιηθεί. Πόσα χρόνια θα χρειαστεί η «πολιτική Ευρώπη»; «Η Συνθήκη της Λισαβόνας χρειάστηκε πολύ χρόνο για να ενεργοποιηθεί, αλλά άξιζε την αναμονή. Η Συνθήκη αντιπροσωπεύει πολλές βελτιώσεις στον τρόπο λήψης αποφάσεων, στον τρόπο διαμόρφωσης πολιτικών, όπως π.χ. στην εξωτερική πολιτική, στη νομοθετική διαδικασία με τον αναβαθμισμένο ρόλο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου».

– Ναι, αλλά το πρόβλημα είναι ότι η Ευρώπη χρειάστηκε οκτώ χρόνια για τη Λισαβόνα, όταν οι αγορές μπορούν να προκαλέσουν κατακλυσμό μέσα σε οκτώ ημέρες. Εχει η Ευρώπη την πολυτέλεια του χρόνου για να συζητεί επ΄ άπειρον;

«Για την οικονομική διακυβέρνηση δεν συζητούμε επ΄ άπειρον. Προχωρούμε σε αποφάσεις. Νέα νομοθεσία βρίσκεται στο στάδιο της προετοιμασίας και πιστεύω ότι τα βασικά στοιχεία θα είναι έτοιμα ως τον Ιούνιο του 2011. Η Ευρώπη προχωρεί με ταχύτητα. Πρόκειται για μια εξελισσόμενη πολιτική διαδικασία στην οποία ο χρόνος είναι με το μέρος μας».

«Το μέλλον της Ελλάδας είναι στα χέρια σας»
– Στην ομιλία σας στην Αθήνα δώσατε συγχαρητήρια στον κ. Αντώνη Σαμαρά γιατί κατόρθωσε να πετύχει σημαντική ανάκαμψη για τη Νέα Δημοκρατία μέσα σε έναν χρόνο από τις εθνικές εκλογές του 2009.

«Πράγματι, αξίζουν συγχαρητήρια!». – Ωστόσο η ανάκαμψη της ΝΔ οφείλεται σε σημαντικό βαθμό στο γεγονός ότι ο κ. Σαμαράς αντιτάχθηκε στο μνημόνιο που υπέγραψε η Ελλάδα με την ΕΕ, την ΕΚΤ και το ΔΝΤ. Θεωρείτε ότι έπραξε σωστά για τη χώρα;

«Συμφωνώ με τη θέση του Αντώνη Σαμαρά ότι οι πολιτικές του Γιώργου Παπανδρέου και της κυβέρνησής του, οι οποίες είναι χτισμένες γύρω από το μνημόνιο, είναι ελαττωματικές γιατί πρώτα και κύρια δεν δημιουργούν οικονομική ανάπτυξη. Για να υπερβεί την κρίση η Ελλάδα χρειάζεται ανάπτυξη, ωστόσο βλέπουμε ότι η οικονομία συρρικνώνεται».

– Στο νέο βιβλίο σας «Εurope: Ι struggle, Ι overcome» εκφράζετε τον θαυμασμό σας για την Ελλάδα, αναφέρετε μάλιστα ότι το όραμα του Ρήγα Βελεστινλή για μια βαλκανική ομοσπονδία ήταν προάγγελος της Ενωμένης Ευρώπης. Τι έχετε να πείτε στη νέα γενιά Ελλήνων που καλείται να αντιμετωπίσει αυτή την ιστορική κρίση;

«Εχω να πω ότι η Ελλάδα και η πολιτισμική κληρονομιά της είναι η κύρια βάση της σύγχρονης Ευρώπης. Εχει εμπνεύσει και θα συνεχίσει να εμπνέει την Ευρώπη σε πολλά επίπεδα. Σε λίγες ημέρες η Ελλάδα θα γιορτάσει την 30ή επέτειο της ένταξής της στην Ευρωπαϊκή Ενωση, την οποία οφείλει στο όραμα και στην ηγετική φυσιογνωμία του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Με αυτή την ευκαιρία λοιπόν θα ήθελα να πω στη νέα γενιά των Ελλήνων ότι η Ευρώπη και η Ελλάδα είναι αδιαχώριστες. Προτρέπω τους νέους Ελληνες να μη γυρίσουν την πλάτη τους στην Ευρώπη. Το μέλλον της Ελλάδας και της Ευρώπης είναι στα χέρια σας».