Ενα τροχαίο δυστύχημα που κόστισε τη ζωή των γονιών του προκαλεί αμνησία στον Σάσκο (Κάρλο Λιούμπεκ), ο οποίος πλέον ούτε το όνομά του δεν μπορεί να θυμηθεί. Το δυστύχημα συνέβη στην εθνική οδό, ενώ η οικογένεια του Αλεξ επέστρεφε στην πατρίδα της, τη Βουλγαρία, από τη Γερμανία, όπου είχε μεταναστεύσει. Την αποκατάσταση της μνήμης του νεαρού αναλαμβάνει ο παππούς του (Μίκι Μανόλοβιτς) και μέσα από την προσπάθειά του ξεδιπλώνεται η ταινία «Ο κόσμος είναι μεγάλος και η σωτηρία της ψυχής βρίσκεται στη γωνία», που μάλιστα χρησιμοποιεί το τάβλι (ή καλύτερα τη φιλοσοφία του ταβλιού) ώστε να μιλήσει όχι μόνο για τη σύγχρονη ιστορία της Βουλγαρίας αλλά γενικότερα για τη ζωή.

Μαθαίνουμε λοιπόν ότι ο παππούς είναι το αστέρι του ταβλιού στο χωριό του αλλά και ένας αντικαθεστωτικός μποέμ που ποτέ δεν συμφώνησε με τις ενέργειες του Κομμουνιστικού Κόμματος, γεγονός που πλήρωσε με τον πιο άδικο τρόπο, όταν το κόμμα ζήτησε από τον γαμπρό του να τον κατασκοπεύει.

Ομως «σημασία δεν έχει η ζαριά αλλά το πώς θα ρίξεις τα ζάρια», ακούμε τον παππού να λέει με πονηρό χαμόγελο ζωγραφισμένο στο πρόσωπό του. Κατά έναν περίεργο τρόπο το τάβλι είναι που καθοδηγεί το πεπρωμένο του και αυτό του αρέσει.

Με τον δραματουργικό χρόνο μοιρασμένο ανάμεσα στο σκοτεινό παρελθόν του κομμουνισμού και στο αβέβαιο παρόν των σύγχρονων καιρών, ο σκηνοθέτης Στέφαν Κομαντάρεφ δημιούργησε ένα βαθιά ανθρώπινο και εξαιρετικά αισιόδοξο φιλμ που μιλάει κατευθείαν στην καρδιά αναζητώντας απαντήσεις σε απλά υπαρξιακά ερωτήματα: «Ποιος είμαι;», «Από πού κρατά η σκούφια μου;», «Γιατί βρίσκομαι σ΄ αυτή τη ζωή;».

Σε όλους τους τομείς της, από τη σχολαστική σε λεπτομέρειες σκηνογραφία των Σουζάνε Αμπελ- Ντούσαν Μίλαβετς ως τη μυστηριακή φωτογραφία (στις σκηνές των φλας μπακ) του Εμίλ Χριστόφ, το φιλμ σε κερδίζει χωρίς κόπο. Αλλά αυτός που πραγματικά σε σκλαβώνει είναι ο σέρβος ηθοποιός Μίκι Μανόλοβιτς, πρόσωπο γνωστό από τις ταινίες του Εμίρ Κουστουρίτσα («Underground», «Ο μπαμπάς λείπει σε ταξίδι για δουλειές»). Με το παιχνιδιάρικο βλέμμα και το ζεστό όσο και πονηρό χαμόγελο όταν ρίχνει τις ζαριές του ο Μανόλοβιτς μοιάζει με φιλόσοφο που έχει στο τσεπάκι τις απαντήσεις των ερωτημάτων αλλά προτιμά να μην τις πει αφήνοντάς σε να τις ανακαλύψεις μόνος.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι ένας από τους παραγωγούς της ταινίας είναι ο δικός μας Θανάσης Καραθάνος, βάση του οποίου είναι η Γερμανία, ότι η ελληνίδα ηθοποιός Αννα Παπαδοπούλου κρατά έναν μικρό ρόλο και, τέλος, ότι το φιλμ υπήρξε πέρυσι η επίσημη πρόταση της Βουλγαρίας στην Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογράφου προκειμένου να διεκδικήσει το ξενόγλωσσο Οσκαρ. Δεν μπήκε στην τελική πεντάδα, έφτασε όμως στην εννιάδα.

gzoump@tovima.gr