«Η ζωή μου είναι ανορθόδοξη»
μου είχε πει ο σκηνοθέτης και συγγραφέας Νίκος Παπατάκης στο cafe του βιβλιοπωλείου «Ελευθερουδάκης», όπου πριν από πέντε χρόνια είχε παρουσιάσει το αυτοβιογραφικό μυθιστόρημά του «Ολοι οι δρόμοι οδηγούν στην απόγνωση» (εκδόσεις Χατζηνικολή). «Επομένως δεν θα μπορούσα να την περιγράψω με λογοτεχνικούς όρους. Γράφοντας για μένα προσπάθησα να βρω διαφορετικά μονοπάτια δρόμο, γιατί ο δρόμος της ζωής μου ήταν πολύ οδυνηρός».
Είχε δίκιο. Κάθε τι ήταν ανορθόδοξο στην ζωή του. Τα παιδικά χρόνια του (μιγάδας -πατέρας Ελληνας, μητέρα Αιθιόπιδα αλλά και μέτοικος). Οι ερωτικές σχέσεις του· από την μυστηριώδη επαφή του με τον Ζαν Ζενέ, μέχρι του γάμους του με την Ανούκ Εμέ και την Ολγα Καρλάτου. Ανορθόδοξες _«δύσκολες» τις είχε χαρακτηρίσει ο ίδιος_ και οι ταινίες του: «Οι βοσκοί της συμφοράς», «Η άβησσος», «Η φωτογραφία» και βεβαίως το cult movie «Gloria Mundi» με την Καρλάτου που την εποχή που τον συνάντησα είχε κυκλοφορήσει ξανά στην Γαλλία με επιπρόσθετες σκηνές.
Ανορθόδοξη τέλος, ήταν και η ανακοίνωση του θανάτου του. Ο Παπατάκης πέθανε στις 17 Δεκεμβρίου αλλά η ανακοίνωση έγινε μόλις την Τετάρτη επειδή δεν ήθελε να πάρει δημοσιότητα.
Εξίσου ανορθόδοξη ήταν και η αφήγηση των αναμνήσεών του στο «Ολοι οι δρόμοι οδηγούν στην απόγνωση». Εικόνες διάσπαρτες χωρίς γραμμική αφήγηση, χρήση άλλοτε πρώτου άλλοτε τρίτου προσώπου και το ψευδώνυμο Νικηφόρος Παπαχρήστου στον κεντρικό ήρωα του βιβλίου, που φυσικά είναι ο ίδιος. «Ο λόγος για τον οποίο χρησιμοποίησα ψευδώνυμο» μου είχε πει ο Παπατάκης «ήταν η απόσταση που ήθελα να με βάλω από την ζωή μου».
Γεννημένος στην Αβησσινία και μεγαλωμένος ανάμεσα στην πατρική σκληρότητα και την μητρική τρυφεράδα, ο Παπατάκης πέρασε μέρος της παιδικής ηλικίας του σε εκπαιδευτήριο του Λιβάνου, έζησε από πρώτο χέρι την ιταλική κατοχή και δεν έπαψε ποτέ να ακολουθεί τον δρόμο της μοναξιάς και της αυτοεξορίας πρώτα στην Ελλάδα και μετά στην χώρα που επέλεξε να κατοικήσει, την Γαλλία (η επιλογή έγινε και αυτή ανορθόδοξα γιατί αρχικώς επρόκειτο να μεταναστεύσει στην… Αυστραλία).
Το πιο αποκαλυπτικό σημείο της κουβέντας μας άλλωστε αφορούσε την Γαλλία. «Η σχέση μου με αυτήν την χώρα είναι μια σχέση αγάπης – μίσους. Ποτέ δεν αγάπησα τους Γάλλους. Δεν είναι φιλόξενοι όπως οι Ελληνες. Και αν έγραψα στα γαλλικά το βιβλίο μου το έκανα για να την εκδικηθώ αυτήν την γλώσσα την οποία έμαθα σαν να μου ασκούσαν τιμωρία».
Ισως σε αυτά τα διχασμένα συναισθήματά του για την χώρα στην οποία κατοικούσε να οφείλεται η αδιαφορία του για την πολιτική κατάστασή της (δεν ψήφισε για το Ευρωσύνταγμα). «Η Ευρώπη του 2005 δεν ήταν σε θέση να λύσει τα προβλήματα του κόσμου» μου είχε πει πικραμένος. «Δεν έχει τα μέσα. Της λείπει το κοινωνικό ενδιαφέρον».
Πόσο δίκιο είχε αλήθεια.
