Προτιμούσε να ερμηνεύσει μόνο τον ρόλο παρά και να σκηνοθετήσει το έργο, αλλά όταν ξαναδιάβασε τον «Συρανό ντε Μπερζεράκ» του Εντμόντ Ροστάν ο Νίκος Καραθάνος έβαλε τα κλάματα… Ετσι κι έγινε: «Το θέμα είναι να “ανοίξεις”,να νιώσεις ότι κάτι συμβαίνει εδώ. Βέβαια δεν ήξερα πού πήγαινα με το μέγεθος του έργου, τους στίχους,τον δεκαπεντασύλλαβο,με την ποίηση.Για μένα πάντα η σκηνοθεσία έχει να κάνει πολύ με την πραγματικότητα.Οπως και στις “Οκτώ γυναίκες”, δεν θα τις έκανα αν δεν ήταν αυτοί οι συγκεκριμένοι άνθρωποι.Ωραίες ιδέες υπάρχουν, και;» αναρωτιέται… «Κι ο γάμος είναι μια ωραία ιδέα, και;» προσθέτει. «Οι ωραίες ιδέες είναι για να τις σκορπάς,όχι για να τις κρατάς.Ολη η ιστορία στη σκηνοθεσία είναι το δόσιμο.Οπως όταν ανακαλύπτεις ένα παιχνίδι και θες να το μοιρασθείς με τους άλλους».
Στην προκειμένη περίπτωση ο Νίκος Καραθάνος ξεκίνησε την περιπέτειά του με το έργο, τον στίχο, την ποίηση, το έμμετρο: Αλήθεια, από πού πιάστηκε για να στήσει την παράσταση; «Από τη μύτη του Συρανό» λέει γελώντας. Και συνεχίζει: «Δεν ήθελα καλούς επαγγελματίες,ήθελα ανθρώπους,προσωπικότητες,κάτι να ΄χουν,κάτι να μας συνδέει.Γι΄ αυτό πήρα τη Λένα,τον Χρήστο,τον Κοσμά,τον Αγγελο…Φυσικά είναι χαρά Θεού ότι είναι και επαγγελματίες…». Προτείνει ωστόσο να πάμε στην παράσταση, όπως και σε κάθε παράσταση, χωρίς να έχουμε τίποτε στο μυαλό μας «να τ΄ αφήσεις άδειο να σ΄ επισκεφθεί το έργο.Δυστυχώς για όλα τα πράγματα σήμερα έχουμε κάτι στο μυαλό μας, κι αυτό δεν μας βοηθάει να πάμε μπροστά». Ψάχνοντας για τον Συρανό, ο σκηνοθέτης και πρωταγωνιστής διάβασε και έμαθε ότι πρόκειται για την ιστορία ενός πραγματικού ανθρώπου, ενός ποιητή του 1700, που έχει γράψει το «Ταξίδι στη Σελήνη». «Ηταν έτσι ως άνθρωπος,ως χαρακτήρας και πέθανε 35 χρόνων.Ενας περήφανος και ελεύθερος άνθρωπος,από αυτές τις ηρωικές,ονειροπόλες μορφές,τις απέραντες που έχουν μέσα τα νιάτα μας.Ενας Δον Κιχώτης,που σκέφτεται και μιλάει για τα πάντα,με μια τρέλα στο μυαλό,στη γλώσσα, στην καρδιά,σε όλα.Ενα άνοιγμα ουρανού κόντρα στον Θεό,συναντώντας τον Θεό τον ίδιο» λέει, εμφανώς επηρεασμένος από την ποίηση του ίδιου του έργου.
Αλήθεια, τι συμβολίζει σήμερα ο ήρωας; «Σήμερα Συρανό είναι μια μάρκα κρασιών, παγωτά,είδη μακιγιάζ, τηλεκάρτες από την Ιαπωνία, είναι ένα όνομα φραντσάιζ… Οταν όμως πρωτοπαρουσιάστηκε πήραν όλα φωτιά…ο Συρανό είναι ένας άνθρωπος με πρόβλημα και μια τεράστια ψυχή- όπως είναι γύρω μας όλοι οι άνθρωποι με ειδικές ανάγκες.Μια τεράστια καρδιά χωρίς πόδια ή χωρίς μυαλό.Κλαίμε χαζά μπροστά σε έναν άνθρωπο με μια αναπηρία,με ένα πρόβλημα,κοροϊδεύουμε…Λίγο παραπάνω να σταθείς μπροστά του,τρομάζεις.Από εκεί είναι η πόρτα της ζωής,απ΄ αυτή την αδυναμία.Αυτό ψάχνω και σε μένα και στους άλλους.Ολα τα άλλα,τα ωραία, τα κόλπα, όλοι τα ξέρουμε. Μπαίνουμε από την πόρτα της αναπηρίας για να εκτεθούμε κιόλας… Και βάζω στον Συρανό μεγάλη μύτη αλλά και ολόκληρο τον εαυτό μου,όλον τον Νίκο…Μέσα απ΄ αυτόν βλέπω και όλη την παράσταση.Λέει μια φράση ο Συρανό μέσα στο έργο,“Δεν μπορώ ό,τι αισθάνομαι πάντοτε να το πνίγω”. Ε, λοιπόν,σ΄ αυτή την παράσταση δεν πνίγω τίποτε….». Αφήνει τα λόγια του Ροστάν, «τα ωραιότερα ερωτικά λόγια που έχω ακούσει ποτέ», να ακουσθούν, να κυλήσουν… Αφήνει το μελό, το σαχλό, το παιδικό…
Ισως γιατί ο Νίκος Καραθάνος λυπάται λίγο που ζει σ΄ αυτή την εποχή, «που δεν έχει γίνει ενδιαφέρουσα ακόμη…Δύσκολα συνδέεται ο Συρανό με την εποχή μας- αυτοί οι άνθρωποι ήταν κάποτε θρησκεία.Κάθε χωριό και κάθε πλατεία είχε έναν Συρανό,εμείς σήμερα όχι.Δεν έχουμε πίστη.Είναι υπό καταστολή.Συντηρούμαστε, δεν πιστεύουμε σε κάτι.Δεν ξέρω…τριγυρνώστην περιοχή,στο Εθνικό…Κάπου αλλού κάτι άλλο συμβαίνει,όχι εδώ…Εδώ μόνος του ο καθένας κάτι κάνει.Μαζί όμως; Τι να πω…Σήμεραπάντωςο Συρανό θα ήταν σπίτι του..» λέει. Κόντρα στο «μόνος», όλοι μαζί, στην παράσταση του Εθνικού, φτιάχνουν μια ορχήστρα: «Ο καθένας μας μαθαίνει ως εκεί που μπορεί. Χρησιμοποιούμε τη μουσική και τα όργανα για να μιλήσουμε.Κάνουμε ό,τι δεν μπορούμε.Σ΄ αυτούς άλλωστε αφιερώνεται η παράσταση,σ΄ αυτούς που δεν μπορούν.Αυτός είναι και ο Συρανό,αυτός που δεν μπορεί.Κάνουμε λοιπόν ό,τι δεν μπορούμε…» καταλήγει.
Ο 43χρονος ηθοποιός Νίκος Καραθάνος έδωσε το σκηνοθετικό στίγμα του με τις «Οκτώ γυναίκες», όταν ανέβασε το έργο με ανδρικό θίασο και κέρδισε τις εντυπώσεις. Από τους καλλιτέχνες της νεότερης θεατρικής γενιάς, συνδυάζει το ταλέντο με μια παιδεία και μια φαντασία, με μια τρέλα στην καρδιά και στην ψυχή… «Δεν έχεις νιώσει ότι,εδώ και χρόνια,την Ελλάδα που ζήσαμε στα νιάτα μας,την Ελλάδα που αγαπήσαμε και ερωτευθήκαμε,την κάναμε μνημόσυνο;Ολο τη μνημονεύουμε,όλο τη θυμόμαστε,της κάνουμε κόλλυβα…» ρωτάει, αναρωτιέται και συμπληρώνει: «Ζούμε σε μια χώρα που δεν ξέρει τι να κάνει τους ανθρώπους της.Αν καιγόταν το κτίριο της Βουλής,τι αλλαγή,τι ευτυχία…Μόνο το κτίριο,όχι οι άνθρωποι,γιατί τους ηρωοποιείς.Από το σχολείο μαθαίναμε ότι ως έθνος υπάρχουμε γιατί βάζουμε φωτιά… Ολοι οι ήρωές μου βάζανε φωτιές και σκοτώνονταν μετά.Πάντα προχωρούσε αυτή η χώρα χωρίς να ξέρει, χρεωμένη μεν, αλλά καίγοντάς τα όλα… αυτό ήταν υγεία. Υγεία είναι να τα σπας,όλα,μπας και γεννηθεί κάτι άλλο,κάτι καινούργιο…» – ή να ξαναγεννηθεί ένας Συρανό ντε Μπερζεράκ.
«Συρανό ντε Μπερζεράκ» του Εντμόν Ροστάν.Παίζουν: Νίκος Καραθάνος,Χρήστος Λούλης,Λένα Κιτσοπούλου, Κοσμάς Φοντούκης,Αγγελος Παπαδημητρίου,Γιάννης Κότσιφας κ.ά.Εθνικό Θέατρο,Κεντρική Σκηνή,τηλ.210 5288.170-1.
Πρεμιέρα: Παρασκευή 17 Δεκεμβρίου,21.00.Παραστάσεις,σε εναλλασσόμενο ρεπερτόριο,ως τις 17.4.2011. Εισιτήρια: 26,21,15,13 ευρώ.
