Η συμπλήρωση δύο ετών από τη δολοφονία του 15χρονου Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου και τα «Δεκεμβριανά» του 2008
συναντά σήμερα την Ελλάδα του μνημονίου, της κρίσης στις εργασιακές σχέσεις, της νέας εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης. Στη σκιά της πρωτοφανούς οικονομικής συγκυρίας, εκπρόσωποι της γενιάς του Πολυτεχνείου, η οποία συνδέθηκε _ όσο καμία άλλη _ με την έννοια της εξέγερσης, αναζητούν νηφάλια το στίγμα της αντίδρασης των νέων, εντοπίζουν διαφορές, οριοθετούν τις εξελίξεις στη διάσταση του σήμερα. Μέλη του αντιδικτατορικού φοιτητικού κινήματος, της Συντονιστικής Επιτροπής του Πολυτεχνείου, κάποιοι που γνώρισαν συνθήκες βασανισμού και φυλάκισης επαναπροσδιορίζουν μέσα από τη δική τους ματιά τα γεγονότα του χειμώνα του 2008, υποδηλώνοντας ότι η Ιστορία είναι λογαριασμός που δεν κλείνει ποτέ.
«Το χειρότερο που μπορεί να συμβεί στη νέα γενιά είναι να καπελώνεται από το φαντασιακό,
το συμβολικό, το ιδεολογικό και τις μορφές αγώνα της δικής μου γενιάς, σε μιαν άλλη εποχή» δηλώνει ο βουλευτής του ΠαΣοΚ και συγγραφέας κ. Μ. Ανδρουλάκης. «Η γενιά που ξεμυτίζει τώρα πρέπει να βρει δικό της στίγμα. Η μίμηση του Μάη του ’68 και του Πολυτεχνείου δεν είναι παραγωγική».
Ο κ. Ανδρουλάκης αποκωδικοποιεί τα Δεκεμβριανά του 2008 ως «απροσδιόριστη διαμαρτυρία για το status quo». Χαρακτηρίζει «παρωχημένα» τα συνθήματα και «ξεπερασμένη» τη ρουτίνα των καταλήψεων. Τονίζει ότι ακόμη και σε ακραίες μορφές αγώνα το παρελθόν δεν πρέπει να είναι κυρίαρχο, ενώ αναγνωρίζει σκωπτικά την επιρροή εκπροσώπων της παλαιότερης γενιάς: «Παίζουν ρόλο και οι γεροντοέφηβοι…». «Μια εξέγερση πρέπει να την ερμηνεύουμε σωστά, και πάντως να μην την αγνοούμε. Να εστιάζουμε στο τι λένε αυτά τα παιδιά, να μην παρασυρόμαστε από το πώς το λένε» καταλήγει ο βουλευτής.
Από τη δική του πλευρά, ο κ. Ν. Μπίστης, μέλος του Εθνικού Συμβουλίου του ΠαΣοΚ, διαχωρίζει αυτό καθαυτό το τραγικό γεγονός _ της δολοφονίας του 15χρονου _, υπογραμμίζοντας ότι έχει ήδη δοθεί απάντηση από τη Δικαιοσύνη. «Οποιαδήποτε σύγκριση ωστόσο με το παρελθόν είναι εκτός πραγματικότητας, η χώρα έχει Δημοκρατία» δηλώνει. «Η παρούσα κρίση δεν πρέπει να επιτρέψει να πετάξουμε μαζί με τα απόνερα το παιδί. Η οργή από την κρίση δεν πρέπει δηλαδή να υποτιμήσει την περίοδο της Δημοκρατίας, από το 1974 ως σήμερα».
Ο κ. Μπίστης επιμένει ότι δεν υπάρχουν αναλογίες, ούτε μπορούν να κατασκευαστούν με το ζόρι_ όπως προσπάθησαν ορισμένοι να κατασκευάσουν «γενιά του άρθρου 16», χαϊδεύοντας τους μικρότερους. «Μιλάμε για τη νέα γενιά, που έχει προβλήματα και θα βρει μορφές αγώνα. Οχι μαϊμουδίζοντας… Το άσυλο, για παράδειγμα, ήταν για εμάς αίτημα δημοκρατίας, σήμερα είναι καταφύγιο παρανομίας. Η διακίνηση των ιδεών δεν εμποδίζεται από κανέναν». Οσο για τη γέννηση των «μωρών της τρομοκρατίας», των 20χρονων εμπλεκομένων στην οργάνωση «Συνωμοσία Πυρήνων της Φωτιάς», ως αποκύημα των αντιδράσεων, ο κ. Μπίστης είναι κάθετος: «Από τη δική μας γενιά στελεχώθηκαν κόμματα και κινήματα. Κανείς δεν πήγε στην τρομοκρατία, αντιθέτως όλοι τους προσέφεραν στη Δημοκρατία».
Η συγγραφέας κυρία Νάντια Βαλαβάνη, γνωστή για την αντιστασιακή δράση της, αυτοπροσδιορίζεται ως ανέντακτη στον ΣΥΡΙΖΑ και επιχειρεί τη δική της σύγκριση: «Ελάχιστα χρόνια πριν από τον Νοέμβρη, η “γενιά του Πολυτεχνείου” χαρακτηριζόταν ως απολιτίκ “γενιά του Γουέμπλεϊ”. Και ελάχιστα χρόνια πριν από τον Δεκέμβρη η σημερινή νέα γενιά εμφανιζόταν ως η γενιά του lifestyle. Η εξέγερση του Πολυτεχνείου έδωσε διέξοδο στην αντίσταση της νεολαίας και των εργαζομένων με έξι xρόνια καθυστέρηση. Ο ξεσηκωμός των μαθητών με αφορμή τη στυγνή δολοφονία του Αλέξη Γρηγορόπουλου ερχόταν, αντίθετα, από το μέλλον: αυτό που διαγραφόταν ως διαμορφούμενη τάση το 2008 _ η πίεση για “πανεπιστήμια-McDonald’s”, ζωή στα 30 τους στα παιδικά δωμάτια, η αίσθηση μιας κοινωνικής συγκρότησης που βρίσκει πλέον περίπου “περιττούς” και “πανάκριβους” μια ολόκληρη γενιά νέων ανθρώπων _ είναι η πραγματικότητα της Ελλάδας του μνημονίου κυβέρνησης – ΔΝΤ – ΕΕ – ΕΚΤ».
Ασκώντας κριτική στην Αριστερά, η κυρία Βαλαβάνη επισημαίνει ότι αυτοπεριορίστηκε στην αναγκαία υπεράσπιση των παιδιών και δεν πέτυχε να συμβάλει στο να ξεφύγει ο ξεσηκωμός τους από τα στενά όρια της επαναλαμβανόμενης καταγγελίας της αστυνομικής βίας, των μηχανισμών κρατικής καταστολής. «Ο Δεκέμβρης του 2008 “αφομοιώθηκε” από το σύστημα χωρίς κινηματική συνέχεια» συμπληρώνει η συγγραφέας. «Πολλά θα κριθούν από το αν η Αριστερά, την οποία η σημερινή ιστορική καμπή βρίσκει πιο αδύναμη απ’ ό,τι δύο χρόνια πριν, θα μπορέσει να συμβάλει ώστε να ανοίξουν δρόμοι σύνδεσης της νεολαίας με μια ανατρεπτική αγωνιστική προοπτική».
Με αξίωμα ότι «η ζωή είναι αγώνας, ο κόσμος αλλάζει», ο κ. Γ. Βερνίκος, επιχειρηματίας, ηγετικό στέλεχος του αντιδικτατορικού φοιτητικού κινήματος, επισημαίνει: «Κάθε γενιά προσπαθεί να βρει τις δικές της λύσεις, να δημιουργήσει τα δικά της πρότυπα. Η ισορροπία σε όλα τα δύσκολα θέματα είναι ζητούμενο που έχει σχέση με τη φάση ανάπτυξης και το πολιτιστικό επίπεδο κάθε λαού». Ο κ. Βερνίκος είναι πεπεισμένος ότι «το να βρίσκει μια κοινωνία τα σημεία ισορροπίας σε αντιτιθέμενες απόψεις και συμφέροντα, με τη λιγότερο δυνατή βία και με σεβασμό στην ανθρώπινη ζωή, είναι πολιτισμική κατάκτηση _ κάτι που έχει επιτευχθεί με ιδρώτα και αίμα». Και συμπληρώνει: «Δυο λέξεις με ιδιαίτερη σημασία, σε σχέση με τα θέματα της δημοκρατίας: αμφισβήτηση _ από τη νεολαία _, και αποτελεσματικότητα _ υποχρέωση που οφείλει να συναισθάνεται η πολιτική εξουσία».
«Θα υπάρξει και πάλι έκρηξη»
«Τα φαινόμενα δεν είναι γραμμικά»
εκτιμά η κυρία Τώνια Μοροπούλου, αντιπρύτανης του ΕΜΠ. «Δεν μπορεί να συγκρίνει κανείς προβλήματα εποχών και την ιστορική εξέλιξη κινημάτων ή αντιδράσεων. Ο Νοέμβρης του ’73 ήταν το αποκορύφωμα του φοιτητικού κινήματος, έσπασε τα όρια της εξέγερσης. Τα συμβολικά αιτήματά του αμφισβητούν τη σημερινή πολιτική σκηνή. Το γεγονός της δολοφονίας του Αλέξη Γρηγορόπουλου τροφοδότησε την πρωτοφανή είσοδο των μαθητών στην πολιτική σκηνή και την έκφραση διαμαρτυρίας σε συνθήκες διαφορετικές». Η κυρία Μοροπούλου χαρακτηρίζει το 2008 έτος που συνοδεύεται από πολιτική και οικονομική κρίση, αλλά και κρίση αξιών, ενώ επισημαίνει ότι παρέχει νέα δεδομένα για τις αναζητήσεις της νεολαίας. «Είναι φανερό ότι ύστερα από μια τέτοια δολοφονία τα πάντα εξαρτώνται από το ποιος θα εκφράσει την προσπάθεια ανάκαμψης και παλινόρθωσης της ελληνικής κοινωνίας από την ολόπλευρη κρίση της» προσθέτει η αντιπρύτανης. «Είναι ευθύνη όλων μας, και ιδίως της πνευματικής ηγεσίας του τόπου, να παραμείνει σε διάλογο με τη νεολαία, για να στηρίξει τη δημιουργική έκφρασή της. Γιατί είναι βέβαιο ότι θα υπάρξει και πάλι έκρηξή της, οι νέοι θα εκφραστούν, ίσως δημιουργικά, και χωρίς βία, αυτή τη φορά».
