Εχουν περάσει μόλις έξι χρόνια από τότε που ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ , κλεισμένος στο δωμάτιό του, στον ξενώνα του κολεγίου όπου φοιτούσε, έβαζε τις τελευταίες «πινελιές» στο πρόγραμμα του Facebook. Τον περασμένο Ιούλιο οι χρήστες της ιστοσελίδας ξεπέρασαν τα 500 εκατομμύρια σε ολόκληρο τον κόσμο, ενώ πριν από λίγες ημέρες το περιοδικό «Vanity Fair» κατέταξε τον 26χρονο Ζούκερμπεργκ στην πρώτη θέση της λίστας με τους πιο σημαντικούς ανθρώπους της χρονιάς, με τον Στιβ Τζομπς, τον ιδιοκτήτη της Αpple, να έρχεται δεύτερος.
Ευφυής ή κλεμμένη ιδέα;
Ο Ζούκερμπεργκ έφθασε στο Χάρβαρντ το φθινόπωρο του 2002 με τη φήμη παιδιού-θαύματος στον προγραμματισμό ηλεκτρονικών υπολογιστών. Ενα από τα πρώτα προγράμματα που σχεδίασε ήταν το Facemash, που έδινε τη δυνατότητα στους χρήστες να κοιτάζουν δύο φωτογραφίες προσώπων και να κλικάρουν αυτή που θεωρούσαν πιο σέξι. Λίγο αργότερα τρεις συμφοιτητές του, ο Ντίβια Ναρέντρα και τα αδέλφια Κάμερον και Τάιλερ Γουίνκλεβος, τον πλησίασαν και ζήτησαν τη βοήθειά του για μια ιστοσελίδα που ετοίμαζαν με την ονομασία Ηarvard Connection. Ο Ζούκερμπεργκ τούς βοήθησε αλλά σύντομα άφησε την ομάδα για να στήσει τη δική του ιστοσελίδα την οποία ονόμασε Facebook και είχε αμέσως μεγάλη επιτυχία. Την επόμενη χρονιά παράτησε τις σπουδές του για να γίνει διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας. Τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας τον κατηγόρησαν ότι έκλεψε την ιδέα τους και αποφάσισαν να κινήσουν νομικές διαδικασίες εναντίον του. Η διαμάχη ύστερα από τρία χρόνια κατέληξε σε εξωδικαστικό συμβιβασμό και φημολογείται ότι κόστισε στο Facebook 65 εκατ. δολάρια. Το προφίλ Ζούκερμπεργκ
Το Facebook είναι μια ψηφιακή πλατφόρμα η οποία επιτρέπει σε ανώνυμους χρήστες του Διαδικτύου να δημιουργούν δημόσιες ταυτότητες. Γίνεσαι μέλος και αρχίζεις να δημοσιοποιείς πληροφορίες για τον εαυτό σου: φωτογραφίες, βιογραφικά, σκέψεις, μουσικές επιλογές, σχόλια για το πάρτι της χθεσινής νύχτας ή τον ερωτικό σου σύντροφο, απόψεις για την πολιτική κατάσταση ή την ταινία που είδες πρόσφατα, βίντεο από τις διακοπές κ.ά. Οσο πιο πολλές πληροφορίες δημοσιοποιείς, όσο πιο πολλούς φίλους κάνεις, τόσο η ζωή σου παύει πλέον να είναι ιδιωτική και γίνεται δημόσια. Η χρήση της σελίδας όμως αφήνει συχνά την αίσθηση ότι ζεις σε ένα ιδιότυπο ριάλιτι τηλεπαιχνίδι, όπου κρυφές κάμερες αποτυπώνουν τις στιγμές της ζωής μας και τις μεταδίδουν σε ένα κοινό που σιγά-σιγά μαθαίνει για εμάς σχεδόν τα πάντα.
Για παράδειγμα από το προφίλ του ίδιου του Ζούκερμπεργκ μαθαίνει κανείς ότι οι ψηφιακοί του φίλοι ξεπερνούν τους 800.000 και ότι έχει τρεις αδελφές. Του αρέσει να ακούει τους Green Day, τον Jay-Ζ και τη Σακίρα. Ανάμεσα στα ενδιαφέροντά του αναφέρει τον «μινιμαλισμό», τις «επαναστάσεις» και την «εξάλειψη της επιθυμίας». Οι «φίλοι» του μπορούν να δουν την ηλεκτρονική του διεύθυνση και τον αριθμό του κινητού του τηλεφώνου. Γνωρίζουν ανά πάσα στιγμή με ποιον έγινε «φίλος», ότι στο σπίτι του δεν διαθέτει τηλεόραση και ότι συνήθως φοράει ένα γκρίζο Τ-shirt, μπλουτζίν παντελόνι και αθλητικά παπούτσια. Κατοικεί στο Πάλο Αλτο της Καλιφόρνιας και αποκαλεί τα κεντρικά γραφεία του Facebook «Το οχυρό». Για τους περισσότερους ανθρώπους, το να γνωρίζουν τόσο πολλοί τόσο πολλές λεπτομέρειες για τον εαυτό τους ακούγεται εφιαλτικό, όμως το επιχειρηματικό μοντέλο του Facebook απαιτεί όλο και περισσότερους χρήστες.
Οσες περισσότερες πληροφορίες οι χρήστες «ταΐζουν» το Facebook, τόσο μεγαλύτερα είναι τα διαφημιστικά έσοδα της ιστοσελίδας. Ο Ζούκερμπεργκ δεν έχει επιφυλάξεις σχετικά με την προστασία της ιδιωτικής του ζωής και όπως δήλωσε πρόσφατα στο περιοδικό «Νew Υorker», στόχος του είναι «να κάνω τον κόσμο ακόμη πιο ανοιχτό».
Δεν συμβαίνει το ίδιο και με όλους τους χρήστες της ιστοσελίδας οι οποίοι κατά καιρούς διοργανώνουν ψηφιακές διαμαρτυρίες και «ομαδικές εξόδους» από το Facebook με σκοπό να εκφράσουν την οργή τους για το γεγονός ότι οι όροι ασφαλείας αλλάζουν συνέχεια και ότι κάθε νέα αλλαγή αφήνει ακόμη πιο απροστάτευτα τα προσωπικά δεδομένα τους. Οι υπεύθυνοι του Facebook υπαναχωρούν σε ορισμένα σημεία για λίγο καιρό, αν και όλοι γνωρίζουν ότι στο τέλος όλα θα είναι προσβάσιμα σε όλους…
