O συνδυασμός της απομόχλευσης (μείωση της δανειακής εξάρτησης) με τη βαθύτερη ύφεση από το 1930 προσέφερε προς το τέλος του 2008 ένα πολύ θετικό σκηνικό για τα κρατικά ομόλογα, καθώς οι αποδόσεις των δεκαετών τίτλων υποχώρησαν (δηλαδή οι τιμές ανέβηκαν) σε ΗΠΑ και ευρωζώνη στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 50 ετών.

Οι περισσότεροι διαχειριστές θεσμικών χαρτοφυλακίων άρχισαν τότε να κάνουν λόγο για «φούσκα ομολόγων», αν και ορισμένοι θυμήθηκαν ότι στα μέσα της δεκαετίας του 1990 οι επενδυτές είχαν προχωρήσει στην πώληση ιαπωνικών κρατικών ομολόγων στο 3%, αλλά οι αποδόσεις συνέχισαν να μειώνονται, φθάνοντας ως το 0,45%.

Ετσι διαμορφώθηκε μια νέα άποψη αναφορικά με το «αίνιγμα των ομολόγων». Σύμφωνα με αυτή, τα ομόλογα δεν είναι «φούσκα», αφού οι αναλυτές δεν αναμένουν σύντομα μια ανοδική κίνηση των αποδόσεων (πτώση των τιμών), κυρίως επειδή ο πληθωρισμός θα εξακολουθήσει να κινείται σε χαμηλά επίπεδα, καθώς, έπειτα από μια τόσο έντονη ύφεση που βίωσε ο κόσμος, οι οικονομίες εισέρχονται σε φάση ανάπτυξης και είναι απίθανο να φτάσουν μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα τη μέγιστη παραγωγική τους ικανότητα.

Τα παραπάνω έχουν τη δική τους σημασία και για τη χώρα μας, καθώς για τα «ομόλογα της διασποράς» η επιτυχία του εγχειρήματος ενδέχεται να εξαρτηθεί, πέρα από τον πατριωτισμό των Ελλήνων, και από κάποιο φορολογικό πλεονέκτημα, τα πράγματα όμως αναφορικά με τη χρονική στιγμή που θα «εκτεθούμε» συνολικά στις αγορές για δανεισμό είναι σαφώς πιο σύνθετα.

Αν αυτό συμβεί το β΄ εξάμηνο του 2011, όπως εκτιμάται, θα πρέπει από τη μία πλευρά να έχουμε πείσει τους ξένους θεσμικούς και εν δυνάμει δανειστές μας ότι η χώρα μπορεί να τα καταφέρει, ενώ από την άλλη θα πρέπει να είναι και ελκυστική η σχέση ρίσκου- απόδοσης για τα ξένα κεφάλαια.

Το 30ετές ελληνικό ομόλογο, για παράδειγμα, ενσωματώνει ήδη στην τιμή του, για την ΗSΒC που το συστήνει, ένα ενδεχόμενο «κούρεμα» στο ελληνικό χρέος σχεδόν κατά 50%, γεγονός που σημαίνει ότι κάποιος μπορεί να το αγοράσει με μικρό ρίσκο.

Ολα αυτά, πάντως, θα πρέπει να ιδωθούν σε ένα διεθνές περιβάλλον, στο οποίο, όπως εκτιμάται, η επόμενη μεγάλη κίνηση στις αποδόσεις των ομολόγων (όχι σύντομα όμως) θα είναι ανοδική (οι τιμές θα πέσουν), καθώς οι επενδυτές ενδέχεται να απαιτήσουν μεγαλύτερες αποδόσεις ως αντιστάθμιση του κινδύνου που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν μέσω της τοποθέτησης σε κρατικούς τίτλους.

mantik@tovima.gr