Από το 1987, οπότε η άρση των περιορισμών στην εξαγωγή συναλλάγματος οδήγησε στη δειλή άφιξη των πρώτων ξένων του ελληνικού Χρηματιστηρίου, ως σήμερα έχουν αλλάξει πολλά πράγματα στα εγχώρια χρηματιστηριακά πράγματα. Τα μεγέθη εξάλλου ήταν κάποτε πολύ διαφορετικά. Το 1983, λ.χ., η συνολική κεφαλαιοποίηση των εισηγμένων κυμαινόταν στα 278,7 εκατ. ευρώ, ενώ το 1989, αν στα παραδοσιακά blue chips η κεφαλαιοποίηση κυμαινόταν στα 120-150 εκατ. ευρώ, η «περιφέρεια» βρισκόταν στις 800.000 ευρώ.

Ως τον Μάρτιο του 1998 οι ξένοι επενδυτές του ΧΑ είχαν μια διακριτική παρουσία, η οποία αυξήθηκε ραγδαία μετά την υποτίμηση της δραχμής και την είσοδο της Ελλάδας στον Μηχανισμό Συναλλαγματικών Ισοτιμιών (ΜΣΙ). Ετσι σημείωσαν υπερκέρδη ως τις 17.9.1999, όταν το ΧΑ πραγματοποίησε το ιστορικό ρεκόρ του. Χαρακτηρίζοντας δε το ελληνικό Χρηματιστήριο τη «μητέρα για όλες τις “φούσκες”» πούλησαν όσες μετοχές μπόρεσαν και έτσι περισσότεροι από 1,5 εκατομμύριο έλληνες μικροεπενδυτές αναρωτιόνταν τι πραγματικά είχαν αγοράσει. Στις 30.5.2001, όταν το ΧΑ εισήλθε στους δείκτες αναπτυγμένων αγορών της ΜSCΙ, οι ξένοι κατείχαν το 13,1% της αγοράς και ως το 2003 το 17,24%. Μετά τη διενέργεια των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας τοποθέτησαν όμως επιθετικά περίπου 25 δισ. ευρώ οδηγώντας το μερίδιό τους το 2007 πάνω από το 52%.

Μετά όμως ήρθε η παγκόσμια κρίση και οι ξένοι επενδυτές «ανακάλυψαν» πως τα ελληνικά ομόλογα δεν είναι ασφαλή, με αποτέλεσμα η χώρα να βρεθεί στα χέρια της τρόικας, μειώνοντας παράλληλα και τις θέσεις τους (κατά 15 ποσοστιαίες μονάδες) στις μεγάλες εισηγμένες εταιρείες του ΧΑ. Ωστόσο, αν και οι καθαρές τους πωλήσεις στις ελληνικές μετοχές μόνο εφέτος κυμαίνονται στα 1,2 δισ. ευρώ, το ΧΑ παραμένει ακόμη μια αγορά εξαρτώμενη από τα ξένα κεφάλαια, καθώς οι εγχώριοι θεσμικοί και οι μικροεπενδυτές είναι στο… καναβάτσο, ενώ τα εγχώρια ασφαλιστικά ταμεία παλινωδούν εδώ και χρόνια μεταξύ των κακών διοικήσεων και της έλλειψης στρατηγικής. Ετσι, η όποια νέα (διατηρήσιμη) άνοδος του ελληνικού Χρηματιστηρίου (όποτε και αν έρθει) δεν μπορεί να συμβεί χωρίς την ισχυρή παρουσία και πάλι των ξένων, αν και πλέον κοινή είναι η αντίληψη ότι πολλά θα κριθούν για τις ελληνικές μετοχές από την πορεία συγκέντρωσης (οι φήμες εξάλλου για επικείμενα ντιλ έχουν ενταθεί) σε βασικούς τομείς της ελληνικής οικονομίας, κυρίως των τραπεζών, και φυσικά από την εξάλειψη του περίφημου «κινδύνου χώρας», ο οποίος για μεγάλο μέρος της αγοράς παραμένει σήμερα υπαρκτός.

mantik@tovima.gr