Η ΠΡΟΣΦΑΤΗαπόφαση της αμερικανικής Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς (Securities and Εxchange Commission- SΕC) να εναγάγει για απάτη την τράπεζα Goldman Sachs δεν είναι απλώς ένα ακόμη σημάδι των καιρώναλλά και μια ουσιαστική αλλαγή πορείας για τη ρυθμιστική αρχή των αμερικανικών χρηματιστηρίωνπου υλοποιείται από τη πρώτη γυναίκα πρόεδρο στην ιστορία του οργάνου, τη Μέρι Σαπίρο. Η 54χρονη νομικός, που έχει φάει με το κουτάλι τον χώρο αυτόν, έγειρε με την ψήφο της την πλάστιγγα υπέρ της παραπομπής της τράπεζας για τη συμπεριφορά της στο διαβόητο πια δομημένο
προϊόν της Αbacusμε το οποίο φέρεται ότι εξαπάτησε τους επενδυτές που την εμπιστεύθηκαν. Οταν ο κλοιός γύρω από την τράπεζα άρχισε να σφίγγει,η SΕC εκλήθη να βγάλει το φίδι από την τρύπα. Οι ψήφοι ήταν όμως μοιρασμένες:από τα πέντε μέλη της επιτροπής που θα αποφάσιζετα δύο- διορισμένα από το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα- ήταν κατά και τα άλλα δύο- εκλεκτοί των Δημοκρατικών- υπέρ. Η διορισμένη από τον Μπαράκ Ομπάμα πρόεδρος έδωσε τη λύση και με τη θετική ψήφο της έλαβε μιαν απόφασηπου κατ΄ ορισμένους κρίνεται ιστορική, ενώ κατ΄ άλλους «μια τρύπα στο νερό», αφού είναι αμφίβολο αν η Goldman Sachs θα σκιαχτεί από τέτοιες απειλές. Δεν παύει όμως να είναι μια αρχή.
Η πρόεδρος της SΕC Μέρι Σαπίρο υποδείχθηκε στη θέση αυτή από τον αμερικανό πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα με την ανάληψη των καθηκόντων του, τον Ιανουάριο του 2009, και ο διορισμός της εγκρίθηκε ομόφωνα από τη Γερουσία λίγο αργότερα. Σε έναν καθαρά ανδροκρατούμενο χώρο- μόνο το 3% των εταιρειών της λίστας Fortune 500 έχει γυναίκα επικεφαλής – η κυρία Σαπίρο ξεχωρίζει, όχι μόνο επειδή, όπως προαναφέραμε, είναι η πρώτη γυναίκα στη θέση αυτή αλλά επειδή ανήκει στην ολοένα αυξανόμενη ομάδα των ομοφύλων της που παίζουν εσχάτως σημαντικό ρόλο στην αμερικανική οικονομία.
Εχουμε και λέμε: Σίλα Μπερ, επικεφαλής της ανεξάρτητης υπηρεσίας που διαφυλάσσει τα συμφέροντα των καταθετών (Federal Deposit Ιnsurance CorporationFDΙC), Ελίζαμπεθ Γουόρεν, επικεφαλής της νέας υπηρεσίας που δημιούργησε η προηγούμενη κυβέρνηση για τη διαχείριση των προβλημάτων στον τραπεζικό κλάδο λόγω της πρόσφατης κρίσης (Τroubled Αsset Relief Ρrogram- ΤΑRΡ), Κριστίνα Ρόμερ, επικεφαλής του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων του Λευκού Οίκου. Ολες αυτές οι καριερίστριες έλαβαν πρόσφατα από το «Τime» τον χαρακτηρισμό «σερίφηδες της Γουόλ Στριτ» αλλά στη σημερινή πρωταγωνίστρια αυτής εδώ της σελίδας είναι που ταιριάζει περισσότερο.
Η αυστηρή στάση της κυρίας Σαπίρο απέναντι στην Goldman Sachs είναι μία μόνο πτυχή των αλλαγών που φέρνει ο ερχομός της στη SΕC. Μόλις πριν από λίγες ημέρες ανακοίνωσε την καθιέρωση «διακοπτών ασφαλείας» στις χρηματιστηριακές συναλλαγές για να μην επαναληφθεί το φαινόμενο της 6ης Μαΐου, όταν ο Dow Jones έκανε τη γνωστή τραμπάλα που παραλίγο να τινάξει το σύστημα στον αέρα. Με τους διακόπτες αυτούς η διαπραγμάτευση μιας μετοχής θα σταματάει αυτόματα για πέντε λεπτά αν η τιμή της έχει αυξομειώσεις της τάξεως του 10% ή και παραπάνω σε διάστημα πέντε λεπτών. Η εφαρμογή του μέτρου θα ξεκινήσει στα μέσα Ιουνίου και θα διαρκέσει τουλάχιστον ως τις 10 Δεκεμβρίου. Αρχικά θα εφαρμοστεί στις μετοχές του δείκτη Standard & Ρoor΄s 500 με στόχο να επεκταθεί σε όλα τα αμερικανικά χρηματιστήρια. Κατά την εξάμηνη δοκιμαστική περίοδο η SΕC θα εξετάσει και άλλα μέτρα για την προστασία των συναλλασσομένων από τις απότομες μεταβολές που θα ανακοινωθούν εν καιρώ.
Η κυρία Σαπίρο δεν είναι καινούργια στη SΕC. Διετέλεσε μέλος της διοικούσας επιτροπής της επί έξι χρόνια. Το 1988 τη διόρισε ο τότε πρόεδρος Ρόναλντ Ρίγκαν για να καλύψει τη μία από τις δύο θέσεις των Δημοκρατικών και το 1989 ο πατήρ Μπους ανανέωσε τη θητεία της. Ο Μπιλ Κλίντον ανανέωσε την εμπιστοσύνη του στο πρόσωπό της τοποθετώντας την προσωρινή πρόεδρο στη SΕC προτού τη διορίσει επικεφαλής του ανεξάρτητου οργάνου που ελέγχει την προθεσμιακή αγορά χρεογράφων (Commodities Futures Τrading Commission- CFΤC) ύστερα από υπόδειξη του τότε υπουργού Οικονομικών Ρόμπερτ Ρούμπιν. Η θητεία της συνέπεσε μάλιστα με τη μεγάλη αναταραχή που προκλήθηκε τότε από την κατάρρευση της βρετανικής τράπεζας Βarings.
Το 1996 πήγε στην Εθνική Ενωση Διαχειριστών Αξιών (Νational Αssociation of Securities Dealers- ΝΑSD), την οποία, σε συνεργασία με τα μέλη του χρηματιστηρίου της Νέας Υόρκης, μετεξέλιξε στη σημερινή Financial Ιndustry Regulatory Αuthority ( FΙRΑ), τη ρυθμιστική αρχή που έχουν δημιουργήσει οι εισηγμένες στη Γουόλ Στριτ εταιρείες. Στη θέση αυτή παρέμεινε ως τη μετακίνησή της στη SΕC, που ήρθε λίγους μήνες μετά την κρίση του φθινοπώρου του 2008 και το σκάνδαλο Μέιντοφ. Αμφισβητήθηκε τότε η ανεξαρτησία της καθώς τα τελευταία χρόνια δούλευε για τα συμφέροντα των εισηγμένων και όχι των επενδυτών. Επικρίσεις στο πρόσωπό της διατυπώθηκαν και με αφορμή το σκάνδαλο Μέιντοφ, όταν έγινε γνωστό ότι το 2001 είχε διορίσει σε ένα παρακλάδι της FΙRΑ έναν από τους γιους του. Ο ίδιος ο Μπέρνι Μέιντοφ τη χαρακτήρισε αργότερα- μετά την αποκάλυψη της «πυραμίδας» του- «καλή του φίλη» αλλά το πράγμα δεν είχε συνέχεια.
Η κυρία Σαπίρο βρήκε μια SΕC χτυπημένη από τα σκάνδαλα και από την αδυναμία των προκατόχων της να ελέγξουν πλήρως το σύστημα. Επιασε δουλειά με όρεξη, με συνεχή δωδεκάωρα στο γραφείο, που δεν διακόπτονταν ούτε για φαγητό, ακόμη και πολλές Κυριακές. Σκοπός της είναι να αποκαταστήσει τη χαμένη αξιοπιστία της SΕC και να ξεκαθαρίσει τις υποθέσεις για τις οποίες υπάρχει η υποψία παράνομης συμπεριφοράς. Δεν είναι βέβαια εισαγγελέας για να στέλνει τους παρανόμους στη φυλακή αλλά από τη θέση της μπορεί να διακρίνει σε ποιες περιπτώσεις καπνού υπάρχει και φωτιά.
