Πέρα απο τις διχογνωμίες για τα οικονομικά μέτρα και την παρουσία της «Τρόικας», σε ένα συμφωνούν οι πολίτες και οι περισσότεροι οικονομικοί αναλυτές: Στο ότι η Ελλάδα μπαίνει σε έναν μακρύ και δύσκολο τούνελ χωρίς ορατή έξοδο.
Στη σημερινή Ελλάδα δεν είναι υπερβολικό να πούμε οτι σε όλα τα χείλη κρέμεται το ίδιο ερώτημα: Υπάρχει αντίδοτο στην επερχόμενη μιζέρια; Υπάρχει δυνατότητα αναστροφής της υφεσιακής πορείας που προβλέπουν οι περισσότεροι για την ελληνική οικονομία; Αν υπάρχει μια ελπίδα, αυτή κρύβεται σε μια νεότευκτη λέξη: Εξωστρέφεια. Μια λέξη που ενώ γεννήθηκε στον χώρο της ψυχολογίας σήμερα αποκτά κεντρικό ρόλο στην οικονομία και την πολιτική. Αυτή η λέξη θα ακούγεται όλο και πιο συχνά όσο βαθαίνει η κρίση, θα αποκτά ευρύτερο νόημα καθώς κλυδωνίζεται η Ευρώπη και θα τείνει να εξελιχθεί στην «Μεγάλη Ιδέα» του 21ου αιώνα. Μια ιδέα πολύ ισχυρότερη από κάθε άλλη στο παρελθόν.
Αντίθετα όπως με αυτό που επιβάλλουν οι καιροί, η πλειονότητα των φορέων που συνθέτουν σήμερα την ελληνική οικονομία παραμένουν βαθιά εσωστρεφείς. Σε μια εποχή που αποκτούν σημαντική υπεραξία τα προϊόντα που συνδέονται με την μεσογειακή διατροφή, τον φυσιολατρικό τουρισμό, τον ηλιόλουστο πολιτισμό, η απουσία των ελληνικών προϊόντων και υπηρεσιών από τη παγκόσμια αγορά είναι περισσότερο από εμφανής. Μετρημένες στα δάκτυλα (του ενός χεριου…) είναι οι προσπάθειες εξαγωγικής τυποποίησης των αγροτικών προϊόντων, θλιβερή η πορεία των πωλήσεων του ελληνικού ελαιόλαδου στις διεθνείς κουζίνες, αδύναμη η προβολή του τουριστικού και πολιτιστικού προορισμού που έχουμε κληρονομήσει και διαχειριζόμαστε.
Τέτοια (και χειρότερη σε άλλους τομείς) είναι η κατάστασή μας. Αυτό όμως δεν είναι κατ ανάγκην κακό για το μέλλον. Αντίθετα μπορεί να αποδειχθεί πλεονέκτημα! Αν η απόσταση ανάμεσα στις δυνατότητες και την σημερινή πραγματικότητα είναι τόσο μεγάλη, αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν τεράστια περιθώρια βελτίωσης.
Πώς;
Στην σημερινή Ελλάδα δρουν «απο μόνες τους» δυο μεταμορφωτικές δυνάμεις, από τις σημαντικότερες που έχει γνωρίσει η ανθρώπινη κοινωνία: Η νεολαία και η τεχνολογία.
Το τι μπορεί να συμβεί να συμβεί αν συνδυαστούν σε έναν συγκεκριμένο στόχο, αν δηλαδή νέοι άνθρωποι, με νέες ιδέες, αξιοποιήσουν τις νέες τεχνολογίες για να δημιουργήσουν μια νέα Ελλάδα, ίσως να μην είναι προβλέψιμο, αλλά σίγουρα θα είναι εκπληκτικό!
Για να υπάρξει όμως μια τέτοια προοπτική, χρειάζεται να δημιουργηθούν γρήγορα οι απαραίτητες συνθήκες. Να διοχετευθούν σε καινοτομικές, εξωστρεφείς πρωτοβουλίες οι πόροι της κοινωνίας, του ΕΣΠΑ και των ιδιωτικών επιχειρήσεων. Να επιβραβευθούν υλικά και ηθικά οι νέοι που έχουν καινοτομικές ιδέες και τολμούν να τις δοκιμάσουν.
jgiannarakis@in.gr