Με την έκρηξη της ακρίβειας, την οποία προκάλεσε η μεγάλη αύξηση των έμμεσων φόρων, βρίσκεται πλέον αντιμέτωπη η κυβέρνηση. Χθες η υπουργός Οικονομίας κυρία Λούκα Κατσέλη παρουσίασε στο Υπουργικό Συμβούλιο την κατάσταση που επικρατεί στην αγορά, με την επιβάρυνση του πληθωρισμού από τις αυξήσεις των έμμεσων φόρων, την εξέλιξη των τιμών των καυσίμων, την ολιγοπωλιακή σύνθεση (ως «καρτελοποίηση» αναφέρθηκε) των κλάδων των καταναλωτικών προϊόντων και τη λήψη 20 μέτρων. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι προτείνεται να νομοθετηθεί η υποβολή αγωγής θιγομένων από παραβιάσεις της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας, διότι, όπως υποστηρίζεται, έτσι μπορούν να αποτραπούν παρόμοιες συμπεριφορές στο μέλλον.

Ειδικότερα:

* Θεσπίζεται το δικαίωμα κάθε ζημιωθέντος να ζητήσει αποκατάσταση της ζημιάς που επήλθε λόγω παραβίασης των κανόνων ανταγωνισμού.

* Κατοχυρώνεται το δικαίωμα αποζημίωσης και για τους έμμεσους αγοραστές, δηλαδή για όσους δεν είχαν άμεση δοσοληψία με τον δράστη της παράβασης, αλλά υπέστησαν ζημιά λόγω της μετακύλισης σε αυτούς της παράνομης επιπλέον επιβάρυνσης της τιμής μέσω της αλυσίδας διανομής.

Διευκολύνεται η απόδειξη της ζημιάς, ενώ οι αποφάσεις της Επιτροπής Ανταγωνισμού που δέχονται την παραβίαση θα δεσμεύουν τα πολιτικά δικαστήρια κατά την εκδίκαση των αγωγών αποζημίωσης.

Αναστέλλεται η παραγραφή των απαιτήσεων ώσπου να καταστούν αμετάκλητες οι αποφάσεις της Επιτροπής Ανταγωνισμού ή των Διοικητικών Δικαστηρίων- ενώσεις καταναλωτών, επιμελητήρια, επιχειρήσεις και όποιος άλλος θίγεται από συμπεριφορές που παραβιάζουν τον ανταγωνισμό θα μπορεί να ασκεί πλέον αγωγές παραλείψεως των συμπεριφορών αυτών.

Είναι προφανές ότι από όλα τα μέτρα που ανακοινώθηκαν χθες στο Υπουργικό Συμβούλιο το πιο σημαντικό είναι τούτο, δεδομένου ότι ενεργοποιούνται τα κοινωνικά αντανακλαστικά και οι συμπεριφορές όλων των επιχειρήσεων θα βρίσκονται πλέον στο «μικροσκόπιο» της κοινωνίας. Σύμφωνα με την παρουσίαση που έκανε στο Υπουργικό Συμβούλιο ο γενικός γραμματέας Εμπορίου κ. Στ.Κομνηνός , και με βάση την επεξεργασία των στοιχείων του γενικού δείκτη καταναλωτή που έγινε από το υπουργείο Οικονομίας, η αύξηση του πληθωρισμού κατά 4,8% οφείλεται κατά κύριο λόγο στην αύξηση των ειδικών φόρων κατανάλωσης (αλκοόλ και τσιγάρα, καύσιμα) και του ΦΠΑ. Οπως σημειώνεται, οι αυξήσεις αυτές προήλθαν κυρίως από την κατηγορία των πετρελαιοειδών, οι τιμές των οποίων αυξήθηκαν κατά 43%, και έμμεσα από την αύξηση που προέκυψε στα μεταφορικά τιμολόγια (επιβαρύνθηκαν κατά 18,5%) καθώς και από την αύξηση των τιμών των αλκοολούχων ποτών και του καπνού (αύξηση 10%).

Παράλληλα όμως αν και αυξήθηκε σημαντικά ο ΦΠΑ, η αύξηση των τιμών των προϊόντων είναι εξαιρετικά περιορισμένη, συγκρατήθηκε στο 2,2%, ενώ αρκετές κατηγορίες παρουσιάζουν μείωση, όπως είναι η διατροφή και τα μη αλκοολούχα ποτά κατά 0,9% και τα νωπά και αγροτικά προϊόντα, οι τιμές των οποίων μειώθηκαν κατά 9,1%. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στις πωλήσεις μέσω προσφορών. Κατά την άποψη της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου, αυτή η εμπορική πρακτική είναι, πρώτον, εξαιρετικά αδιαφανής και, δεύτερον, δεν μετράται από την Ελληνική Στατιστική Αρχή. Αναφέρθηκε χαρακτηριστικά ότι περίπου το ένα τρίτο των προϊόντων στην ελληνική αγορά πωλείται με προσφορές, ενώ υπάρχουν κλάδοι, όπως π.χ. των απορρυπαντικών, όπου το ποσοστό των πωλήσεων με προσφορές ανέρχεται στο 75%, ή της γιαούρτης, που ανέρχεται στο 95%. Συγκεκριμένα οι πωλήσεις χωρίς προωθητικές ενέργειες το 2008 ήταν 70,7% (και με προωθητικές ενέργειες 29,3%) και το 2009 μειώθηκαν στο 67% (με προωθητικές ενέργειες ήταν 33%). Για αυτόν τον λόγο εξάλλου έχει επιχειρήσει το υπουργείο Οικονομίας να προωθήσει νομοθετική ρύθμιση με την οποία επιδιώκει την πώληση των προϊόντων με «καθαρές» τιμές, ζητώντας από τις επιχειρήσεις να μειώσουν τις τιμές των προϊόντων με σαφή τρόπο, γεγονός που έχει προκαλέσει ισχυρές αντιδράσεις.