Το ασφαλιστικό νομοσχέδιο δεν έχει κατατεθεί ακόμη στη Βουλή. Από την ανακοίνωση όμως του αρμόδιου υπουργού στην Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων μπορούμε να καταγράψουμε μερικές βασικές ρυθμίσεις του νέου Ασφαλιστικού ως εξής:
1. Δημιουργείται ένα μόρφωμα προνοιακής παροχής με τον τίτλο «βασική σύνταξη». Καταργούνται, δηλαδή, οι καταβαλλόμενες σήμερα προνοιακές παροχές (ΕΚΑΣ, ενίσχυση ανασφάλιστων υπερηλίκων, κατώτατα όρια κτλ.) και συγχωνεύονται στην αποκαλούμενη «βασική σύνταξη». Μόνο που δεν είναι σύνταξη, είναι επίδομα πρόνοιας και δεν έχει σχέση με το συνταξιοδοτικό σύστημα (όπου ισχύει η τριμερής χρηματοδότηση βάσει της Διεθνούς Σύμβασης Εργασίας- ΔΣΕ 102 που έχει επικυρωθεί και από την Ελλάδα, ενώ για τα προνοιακά επιδόματα βαρύνεται αποκλειστικά το κοινωνικό κράτος και ο προϋπολογισμός του).
2. Το κράτος περιορίζει τη συμβολή του στην καταβολή του προνοιακού αυτού επιδόματος και καταργεί οποιαδήποτε άλλη συμβολή του στο πλαίσιο της τριμερούς χρηματοδότησης (π.χ., το 1% του ΑΕΠ για τις συντάξεις του ΙΚΑΕΤΑΜ). Πράγματι, πέραν της βασικής σύνταξης, η πραγματική (αποκαλούμενη «ανταποδοτική») σύνταξη θα προκύπτει εντελώς ανταποδοτικά (εισφορές εργαζομένου και εργοδότη και χρόνια ασφάλισης) χωρίς οποιαδήποτε συμμετοχή του κράτους στο χτίσιμο και στη χρηματοδότησή της. Υπενθυμίζω ότι κατά τη ΔΣΕ 102 το κράτος συμμετέχει υποχρεωτικά στην κοινωνική ασφάλιση ως νομοθέτης, ως επόπτης της λειτουργίας του συστήματος, ως συγχρηματοδότης και ως εγγυητής των παροχών.
3. Ανατρέπεται συνεπώς με την κατάργηση της τριμερούς χρηματοδότησης η έννοια της κοινωνικής ασφάλισης και το θεμελιακό της στοιχείο της κοινωνικής αλληλεγγύης.
4. Με την καθιέρωση των 40 ετών ασφάλισης για τη λήψη της καλύτερης σύνταξης, τα 35/35 αντικαθίστανται με τα 40/40. Συνεπώς, για 35 χρόνια ασφάλισης θα υπολογίζονται τα 35/40 της σύνταξης.
5. Για την κάλυψη των 40/40 θα χρειαστεί να παραμένει κανείς στη δουλειά πέραν του 65ου (ενδεχομένως και του 70ού) έτους.
6. Δεν αλλάζουν τα ποσοστά των ασφαλιστικών εισφορών, ο ασφαλισμένος όμως θα καταβάλλει περισσότερες εισφορές επειδή θα αναγκάζεται να παραμένει περισσότερα χρόνια στη δουλειά.
7. Θα προβληθεί ο ισχυρισμός ότι η παραμονή πέραν του 65ου έτους στη δουλειά θα είναι προαιρετική. Από κάποιο σημείο όμως και πέρα το κίνητρο παραμονής μετατρέπεται σε εκβιασμό παραμονής.
8. Με την κατάργηση του ΕΚΑΣ που καταβάλλεται με τη συμπλήρωση του 60ού έτους της ηλικίας και τη χορήγηση της βασικής σύνταξης (που δεν είναι σύνταξη) από το 65ο έτος θα πληγούν τα χαμηλότερα συνταξιουχικά εισοδήματα.
9. Η σταδιακή εισαγωγή ολόκληρου του εργάσιμου βίου για τον υπολογισμό της σύνταξης θα οδηγήσει σε μειώσεις των συντάξεων ως και 30%, αναλόγως του συντελεστή αναπροσαρμογής (επισημαίνεται ότι πάντως πρόκειται για συντελεστή τιμαριθμικής και μόνον αναπροσαρμογής, χωρίς να συνεκτιμάται οποιαδήποτε ωρίμανση).
10. Από το 2013, οπότε προβλέπεται βάσει του Ν. 3655/2008 η έναρξη της μείωσης των επικουρικών συντάξεων, θα αρχίσει η μείωση και όλων των κυρίων συντάξεων (περιλαμβανομένων και εκείνων του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, ακόμη και των χαμηλότερων).
11. Μέγας κερδισμένος από τις αλλαγές το κράτος που απαλλάσσεται πλέον από οποιαδήποτε συμμετοχή του στο συνταξιοδοτικό σύστημα και μεγάλοι χαμένοι οι ασφαλισμένοι (κυρίως οι νέοι) και οι συνταξιούχοι.
12. Είναι, τέλος, εντυπωσιακό ότι οι λαλίστατοι αρμόδιοι δεν έχουν αναφέρει ως σήμερα το παραμικρό για τις συσσωρευμένες (και εκ του νόμου) υποχρεώσεις του κράτους προς τα ασφαλιστικά ταμεία (μόνο για το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ προσεγγίζουν τα 10 δισ. ευρώ). Προφανώς δεν προτίθενται να τις εξοφλήσουν ποτέ.
Ο κ. Γ. Ρωμανιάς είναι επιστημονικός σύμβουλος του Ινστιτούτου Εργασίας ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ.
