Η καθιέρωση του ευρώ, πριν από περίπου 11 χρόνια, στην επικράτεια μιας ομάδας επί μέρους εθνικών ευρωπαϊκών κρατών αποσκοπούσε μεταξύ άλλων στην προώθηση της οικονομικής σύγκλισης, στην ενθάρρυνση των οικονομικών μεταρρυθμίσεων, στην εξασφάλιση σταθερότητας στις συναλλαγματικές ισοτιμίες, η οποία με τη σειρά της θα βοηθούσε τις επιχειρήσεις στις επενδυτικές τους αποφάσεις. Επίσης αποσκοπούσε και στην ενίσχυση της ανάπτυξης των κεφαλαιαγορών, μέσω της δημιουργίας μιας πολύ μεγαλύτερης ζώνης οικονομικής δραστηριότητας, στην απομάκρυνση του κόστους μετατροπής συναλλάγματος στα όρια των εθνικών συνόρων, στην παρότρυνση για περαιτέρω ενίσχυση της πολιτικής ενοποίησης και τελικά μέσα από όλα αυτά τα μέτρα, στην αύξηση του ρυθμού οικονομικής ανάπτυξης στο εσωτερικό της ευρωζώνης.

Καθώς όμως το ευρώ είναι το μοναδικό νόμισμα το οποίο χρησιμοποιείται από ξεχωριστά εθνικά κράτη, παρατηρήθηκαν κάποιες σημαντικές δομικές επιπλοκές. Η σύγκριση π.χ. της Γερμανίας με τις πιο ευάλωτες οικονομίες της ευρωζώνης, δηλαδή με εκείνες της Πορτογαλίας, της Ιρλανδίας, της Ιταλίας, της Ελλάδας και της Ισπανίας, αποκαλύπτει πως την τελευταία δεκαετία ο δείκτης του πληθωρισμού στις οικονομίες αυτές έτρεξε ταχύτερα από τον αντίστοιχο γερμανικό και η παγίωση της τάσης οδήγησε τις οικονομίες των συγκεκριμένων χωρών να γίνονται σταδιακά όλο και λιγότερο ανταγωνιστικές.

Μία και πλέον δεκαετία μετά τη γέννησή του, το ευρώ έχει επιδείξει μια ανάμεικτη συμπεριφορά. Αναμφισβήτητα κατάφερε να καθιερωθεί ως το δεύτερο νόμισμα στον κόσμο, μετά το δολάριο, αλλά σε επίπεδο οικονομιών αντί για σύγκλιση, θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί πως υπήρξε μεγαλύτερη απόκλιση.

Η δημιουργία του κοινού νομίσματος δεν κατάφερε να αυξήσει σημαντικά τον ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης, η δημοσιονομική πειθαρχία δεν ήταν ισχυρή και τώρα υπάρχουν πλέον πραγματικές εντάσεις στις οικονομίες εκείνες που έρχονται αντιμέτωπες με ένα σημαντικά υψηλό κόστος για να εξασφαλίσουν την απομάκρυνση του κινδύνου της χρεοκοπίας.

Σε αυτό το πλαίσιο, καθώς πλησιάζει «η ώρα της αλήθειας» για το ευρώ και σίγουρα για τη χώρα μας, η διαπίστωση των οικονομολόγων της UΒS ότι αν η Ευρώπη δεν μπορεί να λύσει ένα μικρό πρόβλημα όπως αυτό της Ελλάδας- η οποία τελικά θα κηρύξει, όπως προβλέπει, στάση πληρωμών «σε κάποιο σημείο»-, το πώς στην ευχή σκοπεύει να λύσει το μεγαλύτερο πρόβλημα, δηλαδή το ότι το ευρώ «δεν δουλεύει», απαιτεί μάλλον την εγρήγορση όλων προτού είναι πολύ αργά…

mantik@tovima.gr