Μια φατρία μπλαζέ δανδήδων στην υποσαχάρια Αφρική, ονόματι «Σαπέρ», προτιμούν να πεινάσουναπότο να είναι κακοντυμένοι.
Kάποιες φορές η αντρική ένδυση είναι σαν ναρκωτικό. Φτάνεις στα άκρα για το τριπ. Σε μια απομακρυσμένη γειτονιά του κόσμου, όχι τόσο ειδυλλιακή, υπάρχουν ορισμένοι άντρες που είναι αφοσιωμένοι στο καλό ντύσιμο. «Δεν φοβόμαστε τους Παριζιάνους» ισχυρίζονται. Κινούνται χορευτικά μέσα στις μπάγκι ατσαλάκωτες κοστουμιές, επιδίδονται σε απαράμιλλα «μουνγουόκινγκ» και «hummer time» λικνίσματα (σε αργή κίνηση φυσικά), ενώ ποζάρουν πιο ναρκισσιστικά και από τον Μπελμοντό στο «Χωρίς ανάσα». Είναι οι λεγόμενοι Σαπέρ, που γεννήθηκαν στους δρόμους της Μπραζαβίλ, την πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη της Δημοκρατίας του Κονγκό, ένα από τα φτωχότερα έθνη. Μια αδελφότητα αντρών που ντύνεται με τίποτε λιγότερο από τις κομψότερες διαθέσιμες επώνυμες φίρμες, όσο ακριβότερες τόσο καλύτερα.
Πρόκειται για απαράμιλλο στυλ, που έστειλε αδιάβαστο τον sir Paul Smith και το κόπιαρε στην ανοιξιάτικη κολεξιόν του 2010. Το πάθος, η εμμονή στη λεπτομέρεια και η «τρέλα» με το ντύσιμο κατάγονται από άλλες εποχές, πιο αθώες. Το στυλ που μιμούνται οι Σαπέρ είναι αυτό των γάλλων και βέλγων εποίκων που κατέλαβαν το Κονγκό στα τέλη του 19ου αιώνα. Το Σαπέρ («Sapeur») προέρχεται από το «La SAPE» (La Societe des Ambianceurs et des Personnes Elegantes, «Κοινότητα Ειδημόνων και Κομψών Ανθρώπων») και, όπως κάθε σύλλογος, έχει κανόνες. Ακολουθούν ευλαβικά τον δικό τους δεκάλογο στυλ και συμπεριφοράς, ο οποίος αναφέρεται στο σωστό κόψιμο, στους χρωματικούς συνδυασμούς ή στα ιδανικά κολλαριστά πουκάμισα, αλλά και στο «Δεν θα είσαι ρατσιστής και εθνικιστής», όπως αναφέρει η έβδομη εντολή.
Στο φωτογραφικό λεύκωμα «Gentlemen of Bacongo: The Dandies of Sub-Saharan Africa» του φωτογράφου Ντανιέλ Ταμανί, αναφέρεται ότι «το 1922 ο Τζ. Α. Ματσούα ήταν ο πρώτος Κονγκολέζος που επέστρεψε από το Παρίσι ντυμένος σαν αυθεντικός γάλλος τζέντλεμαν, κάτι που προκάλεσε αντιδράσεις λατρείας και θαυμασμού μεταξύ των συμπατριωτών του. Ηταν ο πρώτος Γκραν Σαπέρ».
Αρκετοί Σαπέρ είναι μουσικοί, ακολουθώντας τα χνάρια του Πάπα Γουέμπα, ενός κονγκολέζου καλλιτέχνη, διάσημου για το ιδιοσυγκρασιακό γούστο του. Αλλά έχουν και άλλους ήρωες, όπως τους Jean-Paul Gaultier (τα γυαλιά ηλίου του είναι must), Dolce & Gabbana, Issey Miyake, Paul Smith, Pierre Cardin, Roberto Cavalli, Gucci. Δηλαδή το πάνθεον της υψηλής ραπτικής. «Σαπέρ είναι κάποιος που αναπνέει για να ντύνεται, που του αρέσει να είναι περιποιημένος, αψεγάδιαστος. Αυτός που φροντίζει την εμφάνιση και την εικόνα του, που προτιμά την ποιότητα από την ποσότητα» δηλώνει ο Αλί Μπαμπασόν, ο «μέγιστος σχεδιαστής του Ζαΐρ», όπως αυτοαποκαλείται.
Οι Σαπέρ εργάζονται σκληρά και αφιερώνουν χρόνο και χρήμα για να αποκτήσουν πρόσβαση σε αυτά τα ενδύματα. Για τους Σαπέρ τα σωστά ρούχα έχουν τη δύναμη της μεταλλαγής. Κυνικοί αλλά και πραγματιστές, διαχειρίζονται τη δύσκολη ζωή τους με ειλικρίνεια και στυλ.
* Το φωτογραφικό λεύκωμα «GentlemenofBacongo: TheDandiesofSub-SaharanAfrica» (εκδόσεις Trolley), του φωτογράφου Ντανιέλ Ταμανί, διερευνά το φαινόμενο των Σαπέρ, μιας αδελφότητας δανδήδων από το Κονγκό. Προτού η έκδοση βίζας γίνει αδύνατη, ταξίδευαν στην Ευρώπη για να αγοράσουν τα ρούχα τους. Τώρα στηρίζονται στις συμμορίες μικροκλεφτών των Βρυξελλών και του Παρισιού για να προμηθευτούν ένα Gaultier ή συνδυάζουν διαφορετικά κομμάτια που βρίσκουν από απίθανες πηγές. Αρκετοί έχουν περάσει ένα διάστημα στη φυλακή.
Δημοσιεύτηκε στο BHMAMEN, τεύχος 48, σελ. 32-33, Μάρτιος 2010.
