Πικρά τα μαθήματα από τη «σωτηρία» των άλλων αδύναμων κρίκων

Μπορεί, τις τελευταίες εβδομάδες, η Ελλάδα να έχει εξελιχθεί σε δακτυλοδεικτούμενο «αδύναμο κρίκο» της Ευρωπαϊκής Ενωσης, αλλά στη δύσκολη θέση μας βρέθηκαν νωρίτερα άλλοι, και συγκεκριμένα η Ιρλανδία, η Λετονία, η Ουγγαρία, η Ρουμανία… Οι ίδιοι κερδοσκόποι που σήμερα «επιτίθενται» στην οικονομία μας, πέρασαν πρώτα από εκεί αναγκάζοντας τις οικονομίες αυτές στη λήψη επώδυνων μέτρων που υπαγόρευσε είτε η Ευρωπαϊκή Ενωση είτε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Ιρλανδία
Τι πέτυχαν, σε αυτόν τον περίπου ενάμιση χρόνο της οικονομικής κρίσης, οι προκάτοχοι μας στον «μαυροπίνακα» της Ευρώπης; Δυστυχώς όχι και πολλά πράγματα. Πάρτε παράδειγμα την Ιρλανδίατον «κελτικό τίγρη», «μοντέλο», υποτίθεται, ανάπτυξης και για εμάς τους «καθυστερημένους» του μεσογειακού Νότου, αφού χάρη στα νεοφιλελεύθερα πρότυπά της και τις άμεσες επενδύσεις από μεγάλες αμερικανικές και άλλες πολυεθνικές είχε εξασφαλίσει τα προηγούμενα χρόνια τον ταχύτερο ρυθμό ανάπτυξης στην ΕΕ (7% τη δεκαετία 1996-2006). Φυσικά, ελάχιστοι βγήκαν κερδισμένοι από αυτή την κατάσταση. Την περίοδο της ευημερίας το πλουσιότερο 1% του πληθυσμού της Ιρλανδίας κέρδισε περίπου 75 δισ. στερλίνες. Οταν όμως οι ξένοι βρήκαν ακόμη φθηνότερα εργατικά χέρια στην Ανατολική Ευρώπη, τα λουκέτα και οι απολύσεις έγιναν ντόμινο στην Ιρλανδία και εκτόξευσαν την ανεργία, με αποτέλεσμα τον Ιανουάριο του 2009 ο αριθμός των ανέργων να ξεπεράσει τις 330.000, για πρώτη φορά από το 1967. Ποια ήταν η απάντηση της κυβέρνησης; Πρώτα έδωσε 54 δισ. στερλίνες για να στηρίξει με μετρητά και κρατικές εγγυήσεις τις τράπεζες. Μετά η κυβέρνηση προχώρησε σε περικοπές 2 δισ. στερλινών στις δημόσιες δαπάνες, πράγμα που σήμαινε μειώσεις μισθών κατά 10% για τους δημοσίους υπαλλήλους. Προς το τέλος του 2009 η κυβέρνηση επανήλθε θέλοντας να επιβάλει μέσω του νέου προϋπολογισμού επιπλέον περικοπές 4 δισ. στερλινών.

Σήμερα, ένα και κάτι χρόνο μετά την επιβολή των πρώτων μέτρων, η ανεργία φθάνει το 12,5%, δηλαδή έχει πλήξει πάνω από 400.000 ανθρώπους, ενώ οι μειωμένοι μισθοί κάνουν ακόμη πιο αβάσταχτα τα χρέη των νοικοκυριών. Το τέλος του 2009 βρήκε την οικονομία σε άγρια ύφεση, με αρνητική ανάπτυξη 8%…

Λετονία
Η Λετονία, ένας από τους πρώτους «αδύναμους κρίκους» της «Νέας Ευρώπης», αναγκάστηκε να δεχθεί την οικονομική «διάσωση» του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου τον Δεκέμβριο του 2008. Τα 7,5 δισ. δολάρια της βοήθειας συνοδεύτηκαν ωστόσο από τους γνωστούς επαχθείς όρους λιτότητας που πάντοτε συνοδεύουν τα χρήματα του Ταμείου- χρήματα που, ως γνωστόν, επιτρέπουν μεν στα κράτη που τα λαμβάνουν να συνεχίσουν να πληρώνουν τους πιστωτές τους και να αποφύγουν τη στάση πληρωμών, αλλά κατά τα άλλα παραμένουν… αόρατα για τον πολύ κόσμο, που επωμίζεται την αποπληρωμή τους. Ετσι, το «κοστούμι» που εφαρμόστηκε στο λετονικό Δημόσιο (περικοπές 20% στους ήδη πολύ χαμηλούς μισθούς, που δεν ξεπερνούν κατά μέσον όρο τα 300 ευρώ, και ανάλογη περικοπή των συντάξεων, αλλά και περικοπή 40% στον προϋπολογισμό για τα δημόσια νοσοκομεία), όπως ήταν φυσικό, οδήγησε σε ακόμη μεγαλύτερη επιδείνωση της οικονομικής ύφεσης, αφού πέρυσι το ΑΕΠ της μικρής βαλτικής δημοκρατίας «γκρεμίστηκε» κατά 18%, η ανεργία εκτινάχθηκε στο 22,5%, από μόλις 5,6% το 2007.

Η λετονική κοινωνία βεβαίως «βράζει», οι διαδηλώσεις είναι συνεχείς, ενώ από δημοσκοπήσεις για τις επικείμενες εκλογές προκύπτει ότι κανένα από τα πρώην μεγάλα «φιλοευρωπαϊκά» κόμματα δεν συγκεντρώνει το «πλαφόν» του 5% για να εισέλθει στη Βουλή! Το ίδιο, δηλαδή, που συνέβη και στην Τουρκία μετά το «κραχ» του 2001, που οδήγησε στην εξαφάνιση των διάφορων «κοσμικών» κομμάτων και την έκτοτε άνετη επικράτηση των ισλαμιστών…

Παρεμβάσεις
Δυσβάσταχτες για τον γενικό πληθυσμό τους αποδείχτηκαν όμως οι «παρεμβάσεις» του ΔΝΤ και στις άλλες «ευεργετούμενες» ευρωπαϊκές χώρες, τη Ρουμανία και την Ουγγαρία, αλλά και την Ουκρανία. Στη Ρουμανία, το δάνειο των 20 δισ. ευρώ που συνομολογήθηκε μετά την παρέμβαση ΕΕ – ΔΝΤ, οδήγησε «αυτομάτως» σε 100.000 απολύσεις στον δημόσιο τομέα- ενώ στην εκτός ΕΕ Ουκρανία η οικονομική βοήθεια των 16,4 δισ. δολαρίων του ΔΝΤ οδήγησε σε μείωση του ΑΕΠ κατά 15% το 2009!

Καλό είναι, λοιπόν, όσοι αυτές τις ημέρες σπρώχνουν την Ελλάδα στην… ποδιά του Ταμείου να θυμούνται τι περιλαμβάνει η φόρμουλα αυτή (αυστηρή δημοσιονομική λιτότητα, ταχύτατες «χαριστικές» ιδιωτικοποιήσεις κρατικών «φιλέτων», περικοπές μισθών και συντάξεων κ.ά.), αλλά και τι έπαθε ο καλύτερος μαθητής του, η Αργεντινή, όταν δέχτηκε τη βοήθειά του υπό τον όρο να μειώσει ολοκληρωτικά το δημοσιονομικό της έλλειμμα μέσω της πλήρους εξάλειψης των κοινωνικών προγραμμάτων, τη μείωση κατά 20% των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων και των συντάξεων. Μέτρα που οδήγησαν τελικά στο αντίθετο αποτέλεσμα: τη στάση πληρωμών του 2001, και ένα κοινωνικό σοκ χωρίς προηγούμενο…