Δέκα χρόνια εντατικής εργασίας από πλήθος επιστημόνων και 100 εκατ. δολάρια απαιτήθηκαν για να ολοκληρωθεί η αποκωδικοποίηση του γονιδιώματος του ποντικού (Μus musculus), όπως ανακοινώθηκε με πρόσφατο άρθρο στην επιθεώρηση «Ρlos Βiology». Πρόκειται για το δεύτερο γονιδίωμα θηλαστικού που ολοκληρώνεται: μόνο το ανθρώπινο είναι πλήρως αποκωδικοποιημένο (από το 2004), ενώ έχει πραγματοποιηθεί η πρώτη σχετικά ελλιπής αποκωδικοποίηση των γονιδιωμάτων του χιμπαντζή, του σκύλου, της γάτας, του αρουραίου, του μακάκου και του πλατύποδα.
Πόσο δικαιολογημένη είναι άραγε όλη αυτή η προσπάθεια και το αναμφίβολα μεγάλο έξοδο; Απολύτως, λένε οι ερευνητές που δεκαετίες εργάζονται με το ποντίκι, το οποίο δεν αποτελεί τυχαίως το καλύτερο πειραματόζωο για γενετική μελέτη: διαθέτει τα πλεονεκτήματα του μικρού μεγέθους και της γρήγορης ανάπτυξης και αναπαραγωγής. Και παρά το γεγονός ότι ο τελευταίος κοινός πρόγονος ποντικού- ανθρώπου έζησε πριν από 90 εκατ. χρόνια, οι ομοιότητες των δύο θηλαστικών είναι τόσες ώστε το ποντίκι να είναι σήμερα άριστο μοντέλο για τη μελέτη των ανθρώπινων ασθενειών.
Ηδη από μελέτες που χρησιμοποιούσαν το ποντίκι ως πειραματικό μοντέλο έχουν προκύψει μεγάλες πρόοδοι οι οποίες απέδωσαν θεραπευτικές αντιμετωπίσεις για τον καρκίνο, τον διαβήτη, τα καρδιοαγγειακά, τα αυτοάνοσα και πλήθος άλλων ασθενειών.
Τα πρόσφατα, όμως, ευρήματα ολοκληρώνουν την εικόνα των επιστημόνων για τον οργανισμό αυτόν, του οποίου η γενετική ομοιότητα με το ανθρώπινο είδος είναι της τάξεως του 75%. Σύμφωνα με το άρθρο στην επιθεώρηση «Ρlos Βiology», το γονιδίωμα του ποντικού περιέχει 20.210
γονίδια, δηλαδή περισσότερα από το ανθρώπινο, το οποίο περιέχει 19.042! Σε 3.767 ανέρχονται τα γονίδια τα οποία είναι χαρακτηριστικά του είδους Μus musculus και δεν αποτελεί ίσως έκπληξη το γεγονός ότι αυτά σχετίζονται κυρίως με τη λειτουργία της αναπαραγωγής. «Διαπιστώνουμε τώρα ότι η εικόνα που είχαμε για το γονιδίωμα του ποντικού δεν ήταν ολοκληρωμένη.Μόνο όταν τα χαμένα κομμάτια του παζλ μπήκαν στη θέση τους συνειδητοποιήσαμε ότι αγνοούσαμε έναν τεράστιο αριθμό γονιδίων τα οποία εντοπίζονται μόνο στον ποντικό και όχι στους ανθρώπους» δήλωσε ο δρ Λίο Γκούντσταντ του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης ο οποίος συμμετείχε στη μελέτη. Η αξιοποίηση της νεοαποκτηθείσας γνώσης αναμένεται να είναι άμεση, καθώς η κατανόηση της εξελικτικής σχέσης των δύο ειδών θα βοηθήσει στην καλύτερη αξιολόγηση των πειραματικών ευρημάτων στα οποία χρησιμοποιούνται τα ποντίκια ως μοντέλα για ανθρώπινες ασθένειες.
