ΠΟΙΑείναι η μεγαλύτερη εταιρεία στον κόσμο; Κάποια από τις μεγάλες αμερικανικές, θα σκεφτείτε και δεν θα πέσετε έξω. Την περασμένη εβδομάδα σημειώθηκε όμως μια ανατροπή. Μια κινεζική εταιρεία, η εισηγμένη στα χρηματιστήρια της Σανγκάης και της Νέας Υόρκης ΡetroChina, ξεπέρασε σε κεφαλαιουχική αξία την Εxxon και με 336 δισεκατομμύρια δολάρια έγινε- έστω και για λίγο- η μεγαλύτερη εταιρεία στον κόσμο. Η ΡetroChina είναι
ο εισηγμένος κλάδος της επίσης κρατικής China Νational Ρetroleum Corporation (CΝΡC), της μεγαλύτερης παραγωγού εταιρείας πετρελαίου στη χώρα. Αν και η Εxxon επέστρεψε στον θρόνο της λίγο αργότερα, αφού οι διακυμάνσεις στις τιμές των μετοχώνδεν αφήνουν τη χαρά να κρατήσει πολύ, η ανατροπή αυτή είναι ενδεικτική του δυναμισμού των κινεζικών εταιρειών, και μάλιστα αυτών που δραστηριοποιούνται στον κλάδο του πετρελαίου,αφού η ζήτηση στην Κίνα για τον μαύρο χρυσό ακολουθεί ανοδική πορεία, ενώ στις περισσότερες χώρες της Δύσης πτωτική.
Εστω και για λίγο, ο πρόεδρος της ΡetroChina Ζιάνγκ Ζεμίν βρέθηκε στον θρόνο της μεγαλύτερης σε αξία εταιρείας στον κόσμο. Αυτό έγινε την περασμένη Δευτέρα, όταν η μετοχή της ανέβηκε κατά 3% στο άκουσμα της είδησης ότι η εταιρεία θα αγοράσει αντί 1,47 δισ. δολαρίων ποσοστό 45,5% της Singapore Ρetroleum. Πέρα όμως από αυτό, η μετοχή της έχει κερδίσει σημαντικά σε αξία τους τελευταίους μήνες (σχεδόν 30%), λόγω της αύξησης της κατανάλωσης πετρελαίου στην Κίνα. Ανάλογος είναι και ο δυναμισμός του κινεζικού χρηματιστηρίου, που έχει κερδίσει 43% μέσα στο 2009- ποσοστό πολύ σημαντικό σε περίοδο παγκόσμιας ύφεσης.
Οπως επισημαίνουν οι αναλυτές, η πρωτιά της ΡetroChina είναι ενδεικτική του δυναμισμού της κινεζικής οικονομίας, που είναι αυτή τη στιγμή η τρίτη στον κόσμο, πίσω από την αμερικανική και την ιαπωνική. Η γερμανική έπεσε στην τέταρτη θέση στις αρχές του χρόνου, ενώ είναι πολύ πιθανό να σημειωθεί νέα αναδιάταξη μέσα στην επόμενη πενταετία, αν οι Κινέζοι συνεχίσουν με τους ίδιους ρυθμούς: θα βρεθούν δηλαδή στη δεύτερη θέση, πίσω από τους Αμερικανούς, που δεν αποκλείεται να τους περάσουν και αυτούς ως το 2030.
Ως τότε μπορεί πολλά να αλλάξουν, γι΄ αυτό ας παραμείνουμε στο σήμερα. Εκτός από την ΡetroChina, στην πρώτη δεκάδα των μεγαλύτερων εταιρειών του κόσμου υπάρχουν άλλες τρεις κινεζικές, μαζί με τέσσερις αμερικανικές (τις Εxxon, Wal-Μart, Αt&Τ και Μicrosoft), τη ρωσική Gazprom και τη Shell. Εταιρείες σαν την ΡetroChina, που δεν υπόκεινται σε αυστηρούς περιβαλλοντικούς ή δεοντολογικούς περιορισμούς, αναπτύσσονται με ταχύτερους ρυθμούς από τις αντίστοιχες της Δύσης και διαθέτουν άφθονο ρευστό που πρέπει κάπου να το επενδύσουν. Γι΄ αυτό ο κ. Ζεμίν δήλωσε στη φετινή γενική συνέλευση της εταιρείας του ότι σκοπεύει να διαθέσει 35 δισ. δολάρια για την αγορά άλλων εταιρειών και την ενίσχυση των ήδη υπαρχουσών συμμετοχών της ΡetroChina σε άλλες. Ηδη η εταιρεία έλαβε την έγκριση των μετόχων για την πώληση ομολόγων αξίας 15 δισ. δολαρίων για να τα διαθέσει στο αναπτυξιακό της πρόγραμμα.
Η επένδυση των Κινέζων στη Singapore Ρetroleum είναι πολύ σημαντική, επειδή η εταιρεία διαθέτει διυλιστήριο στη Σιγκαπούρη- τη χώρα με το μεγαλύτερο χρηματιστήριο πετρελαίου στην Ασία- καθώς και κοιτάσματα στην Ινδονησία, την Αυστραλία και το Βιετνάμ. Η Singapore Ρetroleum διαθέτει επίσης υποθαλάσσιους αγωγούς φυσικού αερίου, που μεταφέρουν την πολύτιμη πρώτη ύλη από την Ινδονησία στη Σιγκαπούρη, ενώ το διυλιστήριό της, που το εκμεταλλεύεται μαζί με την αμερικανική Chevron, έχει τη δυνατότητα να επεξεργάζεται 285.000 βαρέλια την ημέρα.
Ο κ. Ζεμίν πιστεύει ότι η εξαγορά της Singapore Ρetroleum θα γίνει το εφαλτήριο για την περαιτέρω επέκταση της ΡetroChina σε νέες αγορές. Οπως ανέφερε στο Βloomberg αναλυτής από τη Σανγκάη, αυτό που βλέπουμε είναι μόνο η αρχή, αφού η ΡetroChina φιλοδοξεί να ενισχύσει σημαντικά τα αποθέματά της σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Τον περασμένο μήνα η ΡetroChina απέκτησε το 50% των μετοχών εταιρείας φυσικού αερίου στο (ενεργειακά πάμπλουτο) Καζακστάν.
Παράλληλα, η μητρική CΝΡC ετοιμάζει ένα νέο διυλιστήριο στην επαρχία Γκουάνγκντονγκ για την επεξεργασία πετρελαίου που θα έρχεται από τη Βενεζουέλα, με ικανότητα παραγωγής 20 εκατομμυρίων τόνων τον χρόνο. Πληροφορίες από την Κίνα αναφέρουν επίσης ότι υπάρχουν σχέδια για ένα νέο διυλιστήριο στο λιμάνι Τιαντζίν, στο βόρειο τμήμα της χώρας, που θα κατασκευαστεί σε συνεργασία με τη ρωσική Rosneft. Η κάλυψη που έχουν από το καθεστώς του Πεκίνου εταιρείες σαν την ΡetroChina τους δίνει ένα συγκριτικό πλεονέκτημα σε σχέση με τις αντιπάλους τους, τόσο σε επίπεδο υπολογισμού των πραγματικών μεγεθών τους όσο και σε επίπεδο δυνατοτήτων ανάπτυξης. Για παράδειγμα, η CΝΡC εκμεταλλεύεται ένα μεγάλο μέρος από το πετρέλαιο του Σουδάν, γεγονός που της έχει κοστίσει σημαντικά ως προς τη δημόσια εικόνα της, λόγω της γενοκτονίας που συντελείται στην περιοχή του Νταρφούρ.
Η ΡetroChina δημιουργήθηκε το 1999, μετά την αναδιάρθρωση της CΝΡC, από την οποία έλαβε το μεγαλύτερο μέρος των περιουσιακών της στοιχείων. Η ανάπτυξή της οφείλεται εν μέρει στις ικανότητες στελεχών, όπως ο κ. Ζεμίν, ο οποίος διαθέτει εμπειρία 30 ετών στον πετρελαϊκό τομέα, αλλά δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε το γεγονός ότι ελέγχει μαζί με τη Sinopec- την άλλη μεγάλη εταιρεία πετρελαίου της Κίνας – την ταχύτερα αναπτυσσόμενη αγορά στον κόσμο, τουλάχιστον την τελευταία δεκαετία. Σε μια χώρα όπως η Κίνα, όπου η έννοια της προστασίας του περιβάλλοντος δεν έχει λάβει τη μορφή που γνωρίζουμε εμείς εδώ στη Δύση, η ΡetroChina έχει βεβαρημένο μητρώο στον τομέα αυτόν, με ατυχήματα, διαρροές και άλλα ανάλογα περιστατικά, που πολλές φορές δεν αντιλαμβανόμαστε την έκτασή τους.
Γι΄ αυτόν τον λόγο έχει βρεθεί στο στόχαστρο περιβαλλοντικών και οικολογικών οργανώσεων, όπως και πολλές άλλες εταιρείες της Κίνας. Αλλά αυτό είναι το τίμημα του εκβιομηχανισμού- ας μην το ξεχνάμεπου το έχουμε πληρώσει και εμείς με το παραπάνω.
