Εχουν περάσει τριάντα χρόνια από τότε που το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εκλέγεται με την καθολική και άμεση ψήφο των Ευρωπαίων πολιτών. Από τότε η σημασία και ο ρόλος του έχουν αλλάξει καθοριστικά. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο από συμβουλευτικό όργανο εξελίχθηκε σε θεσμό-κλειδί της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Στην Ελλάδα όμως φαίνεται πως λίγο έχουμε συνειδητοποιήσει αυτή την πραγματικότητα. Η πλειονότητα των πολιτών βιώνει την αυταπάτη πως πρόκειται για εκλογές χωρίς πρακτικές συνέπειες στη ζωή και στο μέλλον του μέσου πολίτη, και άρα εκλογές-ευκαιρία για κάθε είδους μηνύματα.
Ετσι αρκετοί πολίτες κάπως αβασάνιστα βλέπουν στις ευρωεκλογές την ευκαιρία να «τιμωρήσουν» την κυβέρνηση, δίκαια ή άδικα. Αλλοι σκέφτονται να ψηφίσουν τα κόμματα της αντιπολίτευσης, χωρίς να συμφωνούν με την πολιτική τους, απλώς για να διαμαρτυρηθούν και να υποχρεώσουν την κυβέρνηση σε επιτάχυνση του μεταρρυθμιστικού της προγράμματος. Κάποιοι αποφασίζουν να πειραματιστούν- χωρίς ζημιά κατά την εκτίμησή τους- με μικρούς ή πρωτοεμφανιζόμενους συνδυασμούς.
Οι διαθέσεις αυτές μπορούν να εξηγηθούν βεβαίως από την έλλειψη ενημέρωσης, για την οποία ο πολιτικός κόσμος της χώρας έχει σοβαρή ευθύνη. Αλλά και από το γεγονός πωςμε εξαιρέσεις την επιτυχή και σωτήρια είσοδο της Ελλάδας στην ευρωπαϊκή κοινότητα, αλλά και την ένταξή της στη ζώνη του ευρώ- η ελληνική πολιτική πραγματικότητα επέδειξε μικρή προσαρμοστικότητα στα ευρωπαϊκά δεδομένα.
Οι Ελληνες πολίτες δυσκολεύονται να ενταχθούν στην καθημερινή πραγματικότητα της ευρωπαϊκής οικογένειας και στην εξέλιξη των νεοσύστατων θεσμών της. Συχνά αντιμετωπίζουν την Ενωση και τα Οργανά της μόνο ως άγγελο δυσάρεστων ειδήσεων. Σήμερα η ανάγκη να υπερβούμε αυτή την παραδοσιακή ψυχολογική τάση αναγωγής των ευρωπαϊκών πολιτικών προκλήσεων στα εσωτερικά δεδομένα προβάλλει επιτακτική. Αυτό αφορά το σύνολο του πολιτικού κόσμου και το μέλλον αυτού του τόπου. Η Νέα Δημοκρατία έχει το θετικό ιστορικό πλεονέκτημα, ως το πρώτο- και σε κρίσιμες στιγμές το μόνο- σταθερά προσανατολισμένο στο ευρωπαϊκό όραμα κόμμα, και μπορεί να καταβάλει συστηματική προσπάθεια σε αυτή την κατεύθυνση.
Παρά τις όποιες ευρωσκεπτικιστικές επιφυλάξεις το ευρωπαϊκό οικοδόμημα παραμένει το μεγάλο πολιτικό εγχείρημα της εποχής. Είναι αυτό που επιτρέπει στα κράτη-μέλη να αποκτούν ειδικό βάρος και να αναλαμβάνουν από κοινού ρόλους, πρωτοβουλίες και δράσεις. Αυτό που απαιτείται σήμερα είναι να επιταχυνθούν οι διαδικασίες της ευρωπαϊκής ενοποίησης που θα έδιναν πρόσθετη δυναμική στην περαιτέρω εμβάθυνσή της. Στη σημερινή οικονομική κρίση η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει επιδείξει ουσιαστική παρέμβαση στην υιοθέτηση μέτρων. Ορθωσε το ανάστημά της απέναντι σε οικονομικούς κολοσσούς με στόχο την προστασία των ευρωπαϊκών οικονομιών και του επιπέδου ζωής των Ευρωπαίων πολιτών. Είναι περιττό να τονίσω ποιες θα ήταν διαφορετικά οι συνέπειες της κρίσης, ιδιαίτερα για μικρές χώρες όπως η Ελλάδα. Στο πλαίσιο αυτό η επιλογή πολιτικής πρότασης για την Ευρώπη και τους ευρωβουλευτές είναι ιδιαίτερα σοβαρή πολιτική υπόθεση, αφού αυτή λειτουργεί πλέον κάτω από τον πλήρη έλεγχο του Ευρωκοινοβουλίου.
Το Ευρωκοινοβούλιο δίνει το χρίσμα στον πρόεδρο της Επιτροπής. Εξετάζει τους επιτρόπους. Εγκρίνει το σύνολο του Κολεγίου των Επιτρόπων. Και μπορεί κάθε στιγμή να ανατρέψει την Επιτροπή. Στο άμεσο μέλλον, άλλωστε, όπως έχει προβλεφθεί στη Συνθήκη της Λισαβόνας, πρόκειται να γίνει πράξη και η άμεση εκλογή του προέδρου της Επιτροπής απευθείας από το Ευρωκοινοβούλιο.
Ηδη από τις συμφωνίες του Μάαστριχτ, του Αμστερνταμ και της Νίκαιας, καμία σημαντική απόφαση στο ευρωπαϊκό επίπεδο δεν μπορεί να ληφθεί χωρίς την έγκριση του Ευρωκοινοβουλίου. Από τη Λισαβόνα και μετά, πρακτικά δεν υπάρχει καμία δυνατότητα εξαίρεσης του Ευρωκοινοβουλίου από οποιαδήποτε απόφαση.
Το Ευρωκοινοβούλιο που θα εκλεγεί στις 7 Ιουνίου έχει να διαδραματίσει έναν ιδιαίτερα σοβαρό ρόλο. Θα τεθεί μπροστά σε καίρια διλήμματα:
▅ Θα διατηρηθεί η κοινή αγροτική πολιτική και πώς;
▅ Θα εξοπλιστεί η Ευρωπαϊκή Ενωση με βιομηχανική πολιτική;
▅ Θα τεθούν νέοι κανόνες στο παγκόσμιο εμπόριο και ως πού θα φθάσουμε με την απελευθέρωση;
▅ Πώς θα αναπροσανατολίσουμε τις οικονομίες και τις κοινωνίες μας σε έναν δρόμο σταθερής ανάπτυξης;
▅ Θα εναρμονιστούν όλες οι ευρωπαϊκές κοινωνίες στο ευρωπαϊκό κοινωνικό κεκτημένο;
Είναι φανερό πως η ψήφος των ευρωεκλογών έχει υψηλές πολιτικές απαιτήσεις. Απαιτήσεις καθαρών πολιτικών επιλογών για μείζονα ζητήματα, για τα οποία η Νέα Δημοκρατία διαθέτει θετικό λόγο, όραμα και μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα.
Το ευρωπαϊκό οικοδόμημα είναι πολύ σοβαρή υπόθεση για να την εγκαταλείψουμε στις σειρήνες μιας τεχνητής εσωτερικής πόλωσης για την εξυπηρέτηση των μικροκομματικών συμφερόντων της αντιπολίτευσης. Αφορά το μέλλον μας στην ευρωπαϊκή οικογένεια, της οποίας έχουμε συνειδητά επιλέξει να είμαστε ένα ισότιμο και σεβαστό μέλος και όχι το κακομαθημένο παιδί που μόνο γκρινιάζει και δυσφορεί.
Η Ελλάδα πέτυχε πολλά όταν ακολουθούσε μια εξωστρεφή στρατηγική. Ολοι μας οφείλουμε να αφήσουμε πίσω μας την Ελλάδα της φοβικότητας, της εσωστρέφειας, του εθνοκεντρισμού, και να δουλέψουμε με σχέδιο και όραμα για την Ελλάδα της Ευρώπης.
Ο κ. Αρης Σπηλιωτόπουλος είναι υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων.
