Oταν θαυμάζουμε μια βουνοπλαγιά, συχνά μαθαίνουμε ότι, μέχρις εκεί που φτάνει το μάτι μας, ανήκει σε κάποιον ιδιώτη. Για τέτοιες περιουσίες υπάρχουν πολλών λογιών αφηγήσεις: ότι πρόκειται για απόγονο κοτζάμπαση ή ότι κάποιος προ-προπάππος του πέταξε μια πέτρα για να οριοθετήσει τη γη του. Υπάρχουν επίσης ιστορίες για απίστευτους καταπατητές, που στήνουν αγωγές για να κερδίσουν αποδεικτικά ιδιοκτησίας. Η υφαρπαγή δημοσίων εκτάσεων ήταν και είναι κανόνας. Μέσα σε αυτό το πατιρντί υπήρχε πάντα χώρος για να μεγαλουργήσουν ρασοφόροι παντός είδους (της Εκκλησίας και του μοναχικού βίου) που κατέχουν εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα πέρα στους πέρα κάμπους, στα ψηλά βουνά, στον πάτο των λιμνών και γενικώς στα πιο ωραία, στα πιο ακριβά σημεία της επικράτειας. Αυτοί κι αν έχουν χαρτούρα να επιδείξουν, από ληγμένα χρυσόβουλλα, παραποιημένα φιρμάνια μέχρι τα γνήσια έγγραφα δωρεών. Είναι λοιπόν λογικό μέσα σε αυτό το πλαίσιο η εκκλησιαστική περιουσία να τίθεται διαρκώς εν αμφιβόλω, από την εποχή του Οθωνα μέχρι την εποχή του Τρίτση.
Το νέο επεισόδιο στην υπεραιωνόβια κόντρα για τα περιουσιακά έχει να κάνει με την επέκταση της Αττικής οδού και το νέο ρυθμιστικό σχέδιο. Οπως κάθε οικοπεδούχος των Μεσογείων, που ανησυχούσε πριν από 30 χρόνια εξαιτίας του αεροδρομίου, και κατόπιν ανησυχούσε για τις γοργές λεωφόρους και τα γιοφύρια των κόμβων, έτσι τώρα υπάρχει αγωνία στους ιδιοκτήτες, πολλώ δε στους ιερούς γαιοκτήμονες που πλήττονται. Στην Εκκλησιαστική Κεντρική Οικονομική Υπηρεσία μελετούν με σκεπτικισμό τις αναπτυξιακές προθέσεις του κ.Γ.Σουφλιά, αν και ακόμη δεν έχει γίνει κάποια ανακοίνωση από την πλευρά του Αρχιεπισκόπου κ.Ιερώνυμου. Τα υπό σχεδιασμόν έργα θα διαπεράσουν εκτάσεις 15.000 στρεμμάτων που ανήκουν στην Εκκλησία, η οποία θα αξιώσει, καθώς φαίνεται, αποζημιώσεις. Πρόκειται για δασικές εκτάσεις και η Εκκλησία προασπίζεται την ιδιοκτησία της, ανασύροντας επιχειρήματα από την Τουρκοκρατία και ακόμη πιο πίσω. Ισχυρό επιχείρημα, ότι έχουν γίνει δηλώσεις στο Κτηματολόγιο.
Ακόμη και αν έχει αποδοθεί κάποιο τέλος στο Κτηματολόγιο για τα δάση, τον Υμηττό και την Πεντέλη, δεν μπορούμε να τα αντιμετωπίζουμε ως ιερή περιουσία που θα αξιοποιηθεί κατά το δο κούν ή θα αποφέρει κέρδος από την απαλλοτρίωση. Είναι ακραίο να ζητήσουν αποζημιώσεις, αν περάσει ο δρόμος από τα χωράφια που περιήλθαν στον έλεγχο της Εκκλησίας πριν από τόσους αιώνες, ώστε να μην υπάρχει αποδεικτικό. Η Εκκλησία συνολικά κατέχει, σύμφωνα με τον υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, 1.300.000 στρέμματα (βοσκοτόπους, δασικές και γεωργικές εκτάσεις). Τα κατέχει ως διαχειριστής όχι ως φεουδάρχης. Με αυτά τα δεδομένα το πιο απλό είναι να πούμε: ας γίνει η απαλλοτρίωση, να τελειώνουμε με αυτό το ιδιότυπο, μοναδικό στον κόσμο, καθεστώς.
Σε περίπτωση συναινετικού διαζυγίου θα ξεχάσουμε τα επί μέρους, ότι δηλαδή η Εκκλησία δεν πληρώνει φόρο από τα ενοίκια, δεν πληρώνει φόρο για τις μεταβιβάσεις, ότι δεν απέδωσε ποτέ το 35% από τα παγκάρια, ότι δεν διατηρεί την αυτονομία της (πληρώνουμε 200 εκατ. ευρώ ετησίως για μισθοδοσία παπάδων). Αναλόγως θα ξεχάσουμε όσα παραχωρήθηκαν από την πλευρά του κλήρου- εσχάτως γίνεται μεγάλη κουβέντα για την πλατεία Μαβίλη, που είναι εκκλησιαστική, για τα οικόπεδα όπου χτίστηκαν όλα τα νοσοκομεία, η Ακαδημία, το Πολυτεχνείο. Αν βάλουμε τα τελευταία 180 χρόνια σε μια παλάντζα, θα αποδεχθούμε ότι μας έρχεται «μία η άλλη». Εντάξει, η δήμευση που οραματίστηκε η Επανάσταση του 1821 απέτυχε, αλλά ήρθε η ώρα για ένα ψύχραιμο deal, σύμφωνα με το οποίο η Εκκλησία κρατά τις μετοχές, τα διαμερίσματα, τις επιχειρήσεις αλλά επιστρέφει τη γη στους εθνικούς ιδιοκτήτες (εμάς).
Ας υποθέσουμε ότι γίνεται η συμφωνία και η γη των Ελλήνων επιστρέφει στους Ελληνες. Ολόκληρα νησιά, προστατευμένες περιοχές, καλλιεργήσιμα χώματα περιέρχονται στο Δημόσιο. Υπάρχει περίπτωση να γίνει χρηστή διαχείριση; Πολύ φοβούμαστε ότι όλο και κάποιος υπουργός θα πάρει άδεια αναψυκτηρίου για να χτίσει σπίτι στο δάσος, όλο και κάποιος νομάρχης θα απλώσει τα τετραγωνικά πέραν της άδειας οικοδόμησης και ένα σωρό αετονύχηδες θα στήσουν τις γνωστές περιφράξεις, από αυτές που αποτελούν την πρώτη ένδειξη ότι κάποιος έβαλε μια δημόσια περιοχή στο μάτι. Ετσι, ανεξαρτήτως ιδεολογίας ή δόγματος, πρέπει να ομολογήσουμε ότι ως τώρα η Εκκλησία υπήρξε στα κτήματά μας χρυσοπληρωμένος φρουρός.
