Oσοι ταξίδεψαν εσχάτως στο Λονδίνο διαπίστωσαν με χαρά ότι οι τιμές αγαθών και υπηρεσιών έχουν υποχωρήσει σημαντικά, έχουν προσαρμοσθεί στις νέες, δυσμενέστερες οικονομικές συνθήκες.
Η αντίδραση των εκεί αγορών στην επερχόμενη ύφεση, στην κάμψη της οικονομικής δραστηριότητας, αλλά και στην υποχώρηση των διεθνών τιμών του πετρελαίου και των πρώτων υλών, ήταν σχεδόν αυτόματη και απολύτως ορθολογική. Κατά την οικονομική θεωρία, όταν η οικονομική δραστηριότητα υποχωρεί, όταν τα εισοδήματα και οι προσδοκίες καταπίπτουν, οι επιχειρήσεις μειώνουν τις τιμές, προσπαθούν τέλος πάντων να διατηρήσουν ενεργή τη ζήτηση και θετική την ψυχολογία.
Το Λονδίνο ουσιαστικά επιβεβαιώνει τις βασικές αρχές της οικονομικής θεωρίας.
Το ερώτημα είναι γιατί δεν συμβαίνει το ίδιο και στην Αθήνα. Γιατί δεν ενεργοποιούνται και εδώ οι λεγόμενοι αυτόματοι σταθεροποιητές, γιατί οι πολλές επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου, ειδών ένδυσης, υπόδησης, αλλά και τα ξενοδοχεία, τα εστιατόρια, οι ξενώνες δεν περιορίζουν τα κέρδη τους ώστε να διατηρήσουν τη ζήτηση ενεργή και την πελατεία σταθερή;
Γιατί επιμένουν σε ανορθολογικές, σχεδόν αυτοκτονικές συμπεριφορές;
Είναι η φύση των αγορών μας, το έλλειμμα ανταγωνισμού, η κουλτούρα των επιχειρηματιών, αλλά και οι παραδόσεις μας δυστυχώς, ο προσανατολισμός της κοινωνίας στο εύκολο, στο γρήγορο και ευκαιριακό κέρδος που ωθεί και το ελληνικό εμπόριο στον ανορθολογισμό.
Εδώ όμως υπεισέρχεται ο ρόλος του κράτους.
Σε τέτοιες ανορθολογικές αγορές η παρέμβαση της πολιτείας είναι επιβεβλημένη.
Και δεν χρειάζεται κατ΄ ανάγκην να είναι αστυνομική.
Η πολιτεία, η κυβέρνηση, το αρμόδιο υπουργείο Ανάπτυξης έχουν στη διάθεσή τους εργαλεία ικανά να επιβάλλουν πιο ορθολογική συμπεριφορά στους επιχειρηματίες, που δεν κατανοούν τις συνθήκες ή δεν αντιλαμβάνονται ότι η πρόοδός τους εξαρτάται συνολικά από τη γενικότερη θέση της οικονομίας και την εισοδηματική κατάσταση των πολιτών. Μπορεί, για παράδειγμα, το υπουργείο Ανάπτυξης να ανακοινώσει ενδεικτικές τιμές, να συστηματοποιήσει τις επαφές με τους ηγέτες π.χ. των λιανικών πωλήσεων και να επιδιώξει συμφωνίες κυρίων ή προσφορές διαρκείας.
Ακόμη είναι σε θέση να κινητοποιήσει ομάδες παραγωγών, να οργανώσει δίκτυα τοπικών αγορών και να διαμορφώσει πεδία ενημέρωσης και γνώσης επί των τιμών.
Πολλά μπορούν να γίνουν. Με την προϋπόθεση πάντα ότι υπάρχει πολιτική βούληση και προσπάθεια διαρκής, συστηματική και οργανωμένη.
