Παρ΄ ότι το 2008 αποτέλεσε έτος καμπή, καθώς το εύρος και το βάθος των ανακατατάξεων άλλαξαν τη δομή του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος, το ενδιαφέρον για το 2009 εντοπίζεται στο κατά πόσον οι οικονομίες θα αντιστρέψουν το σενάριο παρατεταμένης ύφεσης. Αν και τα χρηματιστήρια τείνουν να προεξοφλούν την όποια σημαντική υποχώρηση των παραγόντων της ύφεσης, αρκετούς μήνες προτού η οικονομία βρεθεί στο κατώτερο σημείο του κύκλου, καθώς οι αβεβαιότητες είναι μεγάλες, οι μετοχές θα κινηθούν πιθανότατα πλευρικά, βραχυχρόνια, ώσπου να υπάρξει μεγαλύτερη σαφήνεια στον οικονομικό κύκλο.

Σε αυτό το περιβάλλον οι αναλυτές επιλέγουν εταιρείες οι οποίες εξαρτώνται λιγότερο από τον οικονομικό κύκλο και έχουν υψηλή ρευστότητα και χαμηλά επίπεδα δανεισμού, ενώ οι κύριες αγορές (κυρίως οι ΗΠΑ) εκτιμάται ότι θα υπεραποδώσουν έναντι των πιο περιφερειακών αγορών όπως η ελληνική. Καθώς μάλιστα η ελληνική οικονομία βρίσκεται αντιμέτωπη με το φάσμα της αρνητικής ανάπτυξης και η πρόσφατη κοινωνική αναταραχή καθιστά πιο εύθραυστο το πολιτικό σκηνικό, οι προοπτικές των ελληνικών μετοχών για το 2009 δείχνουν να περιορίζονται.

Στην εγχώρια αγορά εξάλλου δεν υπάρχει αντίβαρο στις κινήσεις των ξένων, καθώς οι μικροεπενδυτές βρίσκονται στο περιθώριο, οι εγχώριοι θεσμικοί έχουν περιορισμένη, αναλογικά, δύναμη ενεργητικού, ενώ απουσιάζει η ενεργή διαχείριση των αποθεματικών των ασφαλιστικών ταμείων.

Αν και η αγορά δείχνει να τιμολογεί τα αδύναμα μάλλον ανακλαστικά και την περιορισμένη δυνατότητα ανταπόκρισης της χώρας μας στις εξελίξεις, πέρα από τη σχεδόν μηδενική ή αρνητική ανάπτυξη που αναμένεται να σημειώσει η ελληνική οικονομία το 2009, το κύριο πρόβλημα για τις ελληνικές μετοχές ίσως έχει να κάνει και με τη μειωμένη ορατότητα σχετικά με τα επίπεδα κερδοφορίας των εισηγμένων το νέο έτος σε σημαντικούς κλάδους του ΧΑ.

Ετσι, όσο διαρκεί η παγκόσμια οικονομική κρίση και η αποστροφή κινδύνου των ξένων για τις πιο περιφερειακές αγορές παραμένει υψηλή, οι ελληνικές μετοχές τουλάχιστον το πρώτο διάστημα του 2009 είναι πιθανόν να εμφανίσουν αυξημένη μεταβλητότητα (volatility) και μεγάλες διακυμάνσεις χωρίς ιδιαίτερη κατεύθυνση. Βεβαίως, αν οι αγορές διεθνώς κατοχυρώσουν κάποια τάση (ανοδική ή πτωτική), η υπεραντίδραση του ΧΑ προς τη μια ή την άλλη κατεύθυνση θα πρέπει μάλλον να θεωρείται δεδομένη.

mantik@dolnet.gr