Κανένας δημοσιογράφος δεν είχε πάρει θέση χθες το μεσημέρι στην αίθουσα του δεύτερου ορόφου του Μεγάρου Εϋνάρδου του Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τραπέζης την προγραμματισμένη ώρα για τη συνέντευξη Τύπου της έκθεσης «Γιάννης Μόραλης. Σχέδια 1934-1994». Ολοι, τοποθετημένοι σε παράταξη δεξιά και αριστερά στον προθάλαμο του ισογείου, περίμεναν την εμφάνιση του δασκάλου. Και όταν εκείνος έφθασε βαδίζοντας αργά αργά, με το μπαστούνι, την τραγιάσκα και το χαμόγελό του, τα καλωσορίσματα έπεφταν βροχή. «Πολύ χαιρόμαστε που σας βλέπουμε,κύριε Μόραλη». Και εκείνος χαιρόταν. Η αυτόνομη παρουσίαση μιας σειράς από 225 σχέδια που γίνεται για πρώτη φορά στην ιστορία της δημιουργικής πορείας του Γιάννη Μόραλη- αυτοτελώς έχουν παρουσιαστεί μόνο χαρακτικά, λάδια, ενώ αρκετά σχέδια έχουν εκτεθεί κυρίως στη μεγάλη αναδρομική έκθεση που πραγματοποιήθηκε το 1988 στην Εθνική Πινακοθήκη- είναι ένας καλός λόγος για να χαίρεται. Ο δάσκαλος ήταν λοιπόν ευδιάθετος και ομιλητικότατος σε τέτοιον βαθμό που κάθε λίγο και λιγάκι σταματούσε για να ρωτήσει: «Μήπως είμαι φλύαρος;». Στην πραγματικότητα όλοι κρέμονταν από τα χείλη του. Γιατί ο Μόραλης είχε πολλά να θυμηθεί και- μέσα από τον διάλογο με τον πρώην μαθητή και αργότερα συνάδελφό του, Δημοσθένη Κοκκινίδη – να μιλήσει για:
▅ Τον Γιάννη Τσαρούχη: «Τον αγαπούσα πολύ.Δεν θα ξεχάσω, όταν είδε την έκδοση έργων του Σεφέρη που εικονογράφησα,που μου είπε:“Μα αυτά είναι τα άπαντα του Μόραλη”».
▅ Τον Κωνσταντίνο Παρθένη: «Τον εκτιμούσα ως δάσκαλό μου αλλά ποτέ δεν είχα διάλογο μαζί του.Τον ρωτούσα κάτι και η απάντηση συνήθως ήταν:“Αυτό που σας είπα!”». ▅ Τον Δημήτρη Πικιώνη: «Ηταν ένα άνθρωπος με ήθος.Αν και τσακωμένος με τον Κωνσταντίνο Παρθένη,μου είχε πει:“Πήγα και είδα το καταπληκτικό έργο του Παρθένη στο υπουργείο Παιδείας. Αυτά,Μόραλη,να ξέρεις,είναι Συμπόσια Θεών!”».
▅ Τον Οδυσσέα Ελύτη: «Τον είχα δει στον “Ικαρο” και μου είχε παραπονεθεί:“Μόνο τον Σεφέρη εικονογραφείς;Κάνε κάτι και σε μένα”.Εικονογράφησα,λοιπόν,τον Ανθυπολοχαγό της Αλβανίας όρθιο,με αναφορές στο σκήνωμα του Αγίου Σπυρίδωνα της Κέρκυρας». ▅ Την παιδική του ηλικία: «Θυμάμαι όταν πήγαινα στο γραφείο του πατέρα μου στην Αρτα,όπου γεννήθηκα,και βουτούσα την κιμωλία στο μελάνι,το μπλε,το κόκκινο (δεν είχαμε στυλό τότε),έπαιρνα και μια άσπρη και έπαιζα.Ανέβαινα στο δωμάτιο μιας από τις αδερφές της μητέρας μου που ζωγράφιζε και μύριζα τα σωληνάρια και τους μουσαμάδες.Υπήρχαν, βέβαια,και τα βιβλία του πατέρα μου με αναφορές στην τέχνη.Ετσι, από μικρός ήρθα σε επαφή με τη ζωγραφική».
Σ την έκθεση, η οποία επιβεβαιώνει την εντύπωση ότι ο Μόραλης είναι ο έλληνας ζωγράφος με τα περισσότερα προσχέδια/μελέτες προτού καταλήξει στο τελικό έργο (χαρακτηριστικά, μόνο για το έργο «Σύνθεση Α Δ » 1949 και 1949-1958 μας είναι ως τώρα γνωστά δώδεκα μελέτες/προσχέδια), τα έργα ταξινομούνται ανά δεκαετία. Ετσι παρουσιάζονται 22 σχέδια της δεκαετίας του 1930, 57 της δεκαετίας του 1940, 80 της δεκαετίας του 1950, 19 της δεκαετίας του 1960, 25 της δεκαετίας του 1970, 18 της δεκαετίας του 1980 και 4 της δεκαετίας του 1990. «Τα 225 σχέδια “κλείνονται” σε 115 κάδρα για τα οποία ο Μόραλης είχε να μας πει από μια γοητευτική ιστορία,βοηθώντας μας ουσιαστικά στην ταξινόμησή τους» μας είπε ο κ. Ν. Π.Παΐσιος, ο οποίος συνέδραμε ουσιαστικά, κατά τον διευθυντή του Μορφωτικού Ιδρύματος της Εθνικής Τραπέζης κ. Διονύση Καψάλη, στην πραγματοποίηση της έκθεσης.
Η έκθεση εγκαινιάστηκε χθες σε συνεργασία με την γκαλερί Ζουμπουλάκη στο Μέγαρο Εϋνάρδου και θα διαρκέσει ως τις 14 Φεβρουαρίου (πληροφορίες στα τηλ.
210 3234.267 και 210 5223.101).
