Η χρονιά που έρχεται θα είναι πολύ δύσκολη για όλους. Πολύ πιο δύσκολη από ό,τι έχουμε δει μέχρι σήμερα. Η διεθνής οικονομική κρίση θα βαθύνει, κύμα απολύσεων θα σαρώσει όλες τις οικονομίες, δεν αποκλείεται να έχουμε αρκετές πτωχεύσεις τραπεζών και κολοσσιαίων επιχειρήσεων στο εξωτερικό και το πιστωτικό σφίξιμο θα διατηρηθεί. Ολα αυτά αναμένεται να οδηγήσουν και σε μεγάλες κοινωνικές και πολιτικές κρίσεις οι οποίες δεν ξέρουμε πού θα καταλήξουν.

Η Ελλάδα δεν θα μείνει ανεπηρέαστη από αυτήν την κατάσταση. Αντίθετα θα επηρεαστεί σημαντικά διότι στηρίζεται στα δάνεια από το εξωτερικό τα οποία θα γίνουν και ακριβότερα και λιγότερα. Συνεπώς και οι πληρωμές του κράτους προς την οικονομία θα είναι περιορισμένες και καθυστερημένες, αλλά και το τραπεζικό σύστημα το οποίο αντλεί μέρος της ρευστότητάς του από το εξωτερικό θα είναι φειδωλό στις δανειοδοτήσεις ή ακόμη και σκληρό έναντι των δανειοληπτών. Με λίγα λόγια η έλλειψη χρήματος θα είναι το χαρακτηριστικό αυτής της χρονιάς και αυτό θα φέρει φτώχεια, γκρίνια και αγανάκτηση. Τα συναισθήματα αυτά θα ενταθούν από το κλείσιμο επιχειρήσεων και από τις απολύσεις. Η κυβέρνηση φυσικά και δεν μπορεί να αντιμετωπίσει αυτή την κρίση όπως δεν έχει καταφέρει να αντιμετωπίσει και καμία άλλη. Και επειδή δεν έχει το φιλότιμο να παραιτηθεί, θα παραμένει στη θέση της αδιάφορη και περί άλλα τυρβάζουσα ώσπου να πέσει και να πάμε σε εκλογές, ενώ οι δρόμοι θα είναι γεμάτοι κόσμο, είτε από τις διαδηλώσεις των συνδικάτων είτε από τους κουκουλοφόρους και την πιτσιρικαρία.

Ο μόνος τρόπος για να αντιμετωπίσουμε αυτή την κατάσταση- αφού η κυβέρνηση δεν μπορεί να μας βοηθήσει- είναι να το φιλοσοφήσουμε και να περιορίσουμε τις δαπάνες μας. Το επίπεδο ζωής θα χαμηλώσει και αυτό δεν μπορεί να αλλάξει. Θα χαμηλώσει γιατί ούτως ή άλλως ήταν δανεικό και ψευδές. Ολοι ζούσαμε πάνω από τις δυνατότητές μας μέσω των τραπεζικών δανείων. Τώρα θα προσαρμοστούμε ξανά στις πραγματικές μας δυνατότητες, που σημαίνει πολύ λιγότερα έξοδα τουλάχιστον για έναν χρόνο.

Είναι πολύ δυσάρεστη βέβαια αυτή η προοπτική, αλλά δεν μπορεί να γίνει τίποτε άλλο μέχρις ότου ξεπεραστεί η διεθνής κρίση και αλλάξουμε κυβέρνηση και οικονομική πολιτική και θέσουμε (κάποιους) νέους στόχους. Και αυτό που περιγράφεται εδώ είναι το καλό σενάριο. Το χειρότερο θα είναι να μη βρίσκει δανεικά το κράτος από τους διεθνείς δανειστές και να καταφύγουμε επαίτες στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ή σε κάποιο όργανο της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Τότε πλέον το εγχώριο σκηνικό θα γίνει πολύ χειρότερο και η κρίση θα διατηρηθεί περισσότερα χρόνια.

gnikolo@dolnet.gr