Πριν από την εμφάνιση της παγκόσμιας πιστωτικής κρίσης, κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2007, η Ευρώπη υπερηφανευόταν ότι διέθετε τις οικονομικές συνιστώσες για μια θεαματική ανάπτυξη, ενώ οι εξαγορές και οι συγχωνεύσεις ήταν πολυάριθμες και τα εταιρικά κέρδη εμφάνιζαν ιδιαίτερα έντονη δυναμική. Η εξάπλωση της κρίσης όμως βρήκε την Ευρώπη αρκετά ευάλωτη. Κατά την τελευταία δεκαετία εξάλλου οι ευρωπαϊκές οικονομίες εξαρτούνταν σε μεγάλο βαθμό από τις εξαγωγές. Ετσι, καθώς κύριες περιφέρειες παγκοσμίως εισήλθαν σε ύφεση και οι αναδυόμενες αγορές βιώνουν σημαντική επιβράδυνση, μία από τις βασικές πηγές ανάπτυξης της Ευρώπης παύει να υφίσταται. Παράλληλα η εξασθένηση του ευρώ έναντι του δολαρίου, αν και συμβάλλει στην ανταγωνιστικότητα των εξαγωγών, δεν επαρκεί ώστε να αντισταθμίσει την επιβράδυνση. Την ίδια στιγμή η κρίση στην Ανατολική Ευρώπη, που αποτελεί σημαντική αγορά εξαγωγών για αρκετές οικονομίες της ευρωζώνης (με ειδικό ενδιαφέρον και για την Ελλάδα), αποτελεί πρόσθετο πρόβλημα. Παράλληλα η μείωση της πιστωτικής επέκτασης θα πλήξει καταναλωτές και επιχειρήσεις, ενώ η πιστωτική στενότητα και ακόμη περισσότερο οι φόβοι απέναντι στην ανεργία θα τονώσουν τις τάσεις αποταμίευσης πιέζοντας εκ νέου τις καταναλωτικές δαπάνες. Σε αυτό το πλαίσιο ερώτημα αποτελεί αν η σημερινή μείωση των ευρωεπιτοκίων κατά 0,50%-0,75% που αναμένουν οι οικονομολόγοι και συνολικά η μείωση των επιτοκίων του ευρώ στο επίπεδο του 1%-1,5% το 2009 μπορεί να περιορίσει το βάθος της συρρίκνωσης της ευρωζώνης, που εκτιμάται στο-1,3% από τους οικονομολόγους το ερχόμενο έτος.

Εταιρείες που θεωρούνται πιο ευάλωτες σε περίπτωση παρατεταμένης ύφεσης ενδέχεται να κλονιστούν και να επιτρέψουν στους ανταγωνιστές με ισχυρότερη θέση να αποκτήσουν μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς, παρατηρεί ο Gary Clarke, επικεφαλής ευρωπαϊκών μετοχών της Schroders, αναμένοντας ότι η πτώση των εταιρικών κερδών εξαιτίας της ύφεσης θα διευρυνθεί, ενώ εταιρείες με ισχυρούς ισολογισμούς και εύρωστα επιχειρηματικά μοντέλα θα τοποθετηθούν καλύτερα ώστε να αντιμετωπίσουν την επικείμενη καταιγίδα. Σε αυτό το πλαίσιο λοιπόν οι επενδυτές το 2009 θα πρέπει μάλλον να προσπαθήσουν να τοποθετηθούν στους πιθανούς «νικητές της επόμενης ημέρας» σε διάφορους κλάδους της οικονομίας, οι μετοχές των οποίων αναμένεται να υπεραποδώσουν όταν με το καλό τα πράγματα αρχίσουν να ομαλοποιούνται.

mantik@dolnet.gr