Αν θέλαμε να περιγράψουμε το αποτέλεσμα του διαγωνισμού για τη σταθερή ασύρματη τηλεφωνία θα λέγαμε ότι τουλάχιστον με τις παρεμβάσεις της τελευταίας στιγμής δεν προέκυψαν τα χειρότερα. Οι συνθήκες στη διεθνή αγορά δεν ήταν γενικά ευνοϊκές για τους διαγωνισμούς μεταβίβασης δικαιωμάτων σταθερής ασύρματης τηλεφωνίας. Οι αποτυχίες στη διεθνή αγορά διαδέχονται η μία την άλλη. Οι άδειες ήταν κάτι περισσότερο από αρκετές για το μέγεθος της αγοράς, και οι ενδιαφερόμενοι δεν διέθεταν την τεχνογνωσία που απαιτείτο για τη συμμετοχή σε μια σχετικά σύγχρονη μορφή διαγωνισματικής πλειοδοσίας. Αν αποκλειόταν και η συμμετοχή της ΔΕΗ τα αποτελέσματα θα ήταν σαφώς χειρότερα στην ανάπτυξη ενός ανταγωνιστικού πλαισίου παροχής υπηρεσιών τηλεφωνίας στη χώρα. Ας τα αναλογιστούν όλα αυτά όσοι πριν από έναν μήνα επεδίωκαν το αντίθετο.
Πώς περιγράφεται όμως η όλη διαδικασία και τι συμπεράσματα μπορούμε να συνάγουμε για το μέλλον;
Το πρώτο στοιχείο που οφείλουμε να υπογραμμίσουμε έχει να κάνει με αυτή τη διαδικασία παραχώρησης δικαιώματος του Δημοσίου. Είναι τρομερό να αναλογίζεται κανείς ότι έπρεπε να περάσουν ολόκληρες δεκαετίες για να αντιληφθεί το ελληνικό Δημόσιο και οι κυβερνήσεις του ότι η καλύτερη διαχείριση της δημόσιας περιουσίας γίνεται μέσα από αποτελεσματικές παραχωρήσεις των δικαιωμάτων σε ιδιώτες. Η διάσταση απόψεων για πολλούς από εμάς ήταν δεδομένη. Δεν πιστεύαμε ότι το Δημόσιο μπορεί να διαχειριστεί παραγωγικές διαδικασίες, από μεταλλεία και ψυγεία ως τουριστικές μονάδες και δρόμους. Δεν πιστεύαμε ότι είναι καλύτερα οι πλουτοπαραγωγικοί πόροι που ανήκουν στο Δημόσιο να αξιοποιούνται από αυτό και γι’ αυτό επιμέναμε να μεταφερθούν μέσω διαγωνισματικών παραχωρήσεων σε ιδιωτικούς φορείς.
Είχαμε τις γνώσεις και τα εμπειρικά δεδομένα που μας έπειθαν ότι έξυπνοι διαγωνισμοί και παραχωρήσεις δεν οδηγούν σε ξεπούλημα. Ως πολίτες της χώρας άλλωστε είχαμε πληρώσει φόρους για να καλύψουμε ελλείμματα που οφείλονταν στον χρόνο μαθητείας και στους πειραματισμούς των νέων μάγων. Γνωρίζαμε ότι σχεδόν αποκλειστικά χρειάζονται καλοί και τεχνικά έξυπνοι διαγωνισμοί παραχώρησης. Συνθήκες δηλαδή που οδηγούν σε αξιοποίηση και ανάπτυξη. Ευτυχώς ύστερα από καιρό φαίνεται ότι άρχισαν να το αναγνωρίζουν και άλλοι. Εστω και αν ακόμη και τώρα στρέβλωσαν τις διαδικασίες απαλλάσσοντας τον ΟΤΕ από το να αποκαλύψει τις προτιμήσεις του συμμετέχοντας στον διαγωνισμό.
Το δεύτερο στοιχείο έχει να κάνει με αυτή την ίδια τη διαγωνισματική διαδικασία. Είναι δεδομένο ότι απέχει από τις γνωστές απαρχαιωμένες κλειστές διαδικασίες στον πλειοδότη-μειοδότη που μας έχει συνηθίσει το ελληνικό Δημόσιο από καταβολής του. Ηταν σε φάσεις με κλειστές διαδικασίες που ενδιάμεσα μεταβάλλονταν σε ανοικτές με αποτέλεσμα να μεταβιβάζεται πληροφόρηση για τις προθέσεις των διαγωνιζομένων ώστε και τα κίνητρα να λειτουργούν καλύτερα και τα αποτελέσματα να είναι προς όφελος του φορέα εκτέλεσης του διαγωνισμού. Η πιθανότητα συντονισμού των διαδικασιών από μέρους των διαγωνιζομένων σε βάρος του φορέα ήταν όπως αναμενόταν περιορισμένη. Ετσι λοιπόν οι άδειες πήγαν σε εκείνους που ενδιαφέρονταν και τα τιμήματα ήταν υψηλά. Και την πίτα ολόκληρη και τον σκύλο χορτάτο.
Τι μας εμπόδιζε να ακολουθήσουμε αντίστοιχες διαγωνισματικές διαδικασίες; Γιατί δεν αντιγράφαμε τις ίδιες ή παρόμοιες τεχνικές στο σύνολο των κρατικών προμηθειών, από δημόσια έργα ως αγορά αγαθών και υπηρεσιών; Εκφράζοντας ανάλογους προβληματισμούς σε σχέση με την αναποτελεσματικότητα του συνόλου των μεθόδων διαγωνισματικών διαδικασιών υπό μορφή μιας απορίας θα ρωτούσα σε τι διαφέρει ο διαγωνισμός παραχώρησης φασματικών περιοχών διαφορετικού μεγέθους για χρήση ασύρματης τηλεφωνίας με την παραχώρηση εκτέλεσης τμημάτων της Εθνικής οδού Πατρών – Θεσσαλονίκης;
Διότι αν δεν διαφέρει τότε για πόσο ακόμη θα πρέπει να επαναλαμβάνουμε το απλό συμπέρασμα της θεωρίας που μας λέει ότι από την παραχώρηση αδειών σκοπιμότητας στην ακτοπλοΐα ως την προμήθεια αγαθών το μεγαλύτερο πρόβλημα και τη μεγαλύτερη διαφθορά τα δημιουργούν οι ξεπερασμένες και άκαμπτες διαγωνισματικές διαδικασίες.
Συμπερασματικά, αν κάτι θα ήταν σκόπιμο να επιδιωχθεί άμεσα είναι η επιτάχυνση των διαδικασιών εισόδου της ΔΕΗ και των άλλων παικτών στον ανταγωνισμό της τηλεφωνίας. Οσο λάθος ήταν η επιμονή ορισμένων να αποκλειστεί η ΔΕΗ άλλο τόσο θα είναι να επιβραδυνθεί το άνοιγμα της αγοράς. Με λίγες λέξεις, πόλεμος τιμών και ανταγωνισμός για συρρίκνωση του μεριδίου του ΟΤΕ στη σταθερή, μείωση των τιμών στην κινητή, και τέλος καλύτερες τηλεπικοινωνίες, περισσότερα κέρδη και νέα έσοδα από τη φορολόγησή τους.
