Κάποτε η κλασική μουσική ήταν για αρκετούς φιλόμουσους μια υπόθεση με την οποία δεν είχαν καμία σχέση (και δεν ήθελαν να έχουν). Ηταν κτήμα ενός περιορισμένου κοινού, που με τη σειρά του συχνά δεν είχε καμία σχέση με τα άλλα μουσικά είδη. Με μερικές εξαιρέσεις, που όμως επιβεβαίωναν τον κανόνα, ένα τείχος χώριζε τις δύο αυτές κατηγορίες. Ελάχιστοι ήταν εκείνοι που ήθελαν να ρίξουν μία ματιά στην «αντίπαλη» περιοχή. Και αυτό δεν γινόταν μόνο από την πλευρά των φανατικών φίλων της κλασικής μουσικής και της όπερας, αλλά και από την πλευρά των φανατικών της ποπ και της ροκ. Αυτά μέχρι πρότινος, γιατί τώρα τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά ή, τέλος πάντων, προσπαθούν να γίνουν.


Σημεία των καιρών: η κλασική μουσική αποκτάει και μια ποπ διάσταση, ενώ συχνά η ποπ φλερτάρει με την κλασική μουσική και τους καλλιτέχνες που την υπηρετούν. Τα αποτελέσματα της συνάντησης δεν είναι πάντοτε επιτυχημένα. Οι σταρ της κλασικής έχουν πολλές φορές κατηγορηθεί για τις ποπ επιλογές τους. Και οι ποπ σταρ έχουν συχνά σατιριστεί, στο πλευρό του Λουτσιάνο Παβαρότι ή του Πλάθιντο Ντομίνγκο. Το κοινό πάντως δείχνει μεγάλο ενδιαφέρον.


Οι παράγοντες που δημιούργησαν αυτή την αλλαγή είναι βασικά δύο: η προθυμία των ανθρώπων να είναι πιο ανοιχτοί σε διαφορετικά και ετερόκλητα ακούσματα και η προσπάθεια των δισκογραφικών εταιρειών να διευρύνουν το αγοραστικό πεδίο της κλασικής δισκογραφίας. Στη δεκαετία του ’90 κυρίως έγιναν πολλές ενέργειες που βοήθησαν προς αυτή την κατεύθυνση και δεν είναι τυχαίο το ότι αυξήθηκε ο κύκλος εργασιών των δίσκων κλασικής (με την ευρεία έννοια) μουσικής.


Ροκ και μεγάλες ορχήστρες


Ηδη από τη δεκαετία του ’70 οι Deep Purple ηχογράφησαν έναν δίσκο συνοδευόμενοι από μεγάλη ορχήστρα κλασικής μουσικής και το επανέλαβαν πρόσφατα, ενώ τους ακολούθησαν οι Metallica και οι Scorpions. Βέβαια δεν πρόκειται εδώ για κλασικές συνθέσεις παιγμένες από ροκ γκρουπ αλλά για το αντίθετο.


Συνθέσεις των συγκροτημάτων ενορχηστρώθηκαν για μεγάλη ορχήστρα, το σίγουρο όμως είναι ότι ένα νεανικό κοινό ήρθε σε επαφή με έναν ήχο που δεν γνώριζε και εξοικειώθηκε με την έννοια της κλασικής ορχήστρας. Σε όλες τις περιπτώσεις η επιτυχία των δίσκων ήταν μεγάλη, αποδεικνύοντας ότι το κοινό(ακόμη και του χέβι μέταλ) είναι ανοιχτό. Εκτός από αυτές τις χαρακτηριστικές περιπτώσεις υπάρχουν αρκετές ακόμη όπου διάφορα ροκ συγκροτήματα βασίστηκαν σε κλασικά μουσικά μοτίβα για να δημιουργήσουν κάποιο τραγούδι ενώ το συγκρότημα Fifth Dimension της δεκαετίας του ’70 στήριξε όλη την καριέρα του στη «ροκοποίηση» κλασικών συνθέσεων.


Οι τρεις τενόροι


Μπορεί οι παραδοσιακοί φίλοι του λυρικού τραγουδιού να έπαθαν σοκ που οι αγαπημένοι τους ήχοι έφθασαν στα στάδια αλλά οι κοινές εμφανίσεις των τενόρων Λουτσιάνο Παβαρότι, Πλάθιντο Ντομίνγκο και Χοσέ Καρέρας μετέτρεψαν σε λαϊκό ακρόαμα ένα είδος που για πολλά χρόνια βρισκόταν προστατευμένο στα μπαρόκ λυρικά θέατρα του κόσμου. Μπορεί το όλο εγχείρημα να έφτασε κοντά στη γελοιότητα και προφανώς τα πλήθη που συνέρρεαν σε αυτές τις συναυλίες δεν μετατράπηκαν σε μύστες της όπερας ή της κλασικής μουσικής, έστω και λίγοι όμως να κερδήθηκαν άξιζε τον κόπο. Κυρίως όμως αποδείχθηκε, για μία ακόμη φορά, ότι οι σύγχρονοι ακροατές είναι πιο ανοιχτοί.


Πρόσφατη δισκογραφία


Το τελευταίο διάστημα κυκλοφόρησαν τρεις δίσκοι που προσπαθούν να δημιουργήσουν γέφυρες μεταξύ κλασικής και ποπ μουσικής.


Το πιθανότερο είναι πως οι παραδοσιακοί ακροατές κλασικής μουσικής μάλλον θα τους αντιμετωπίσουν με επιφύλαξη ή και απέχθεια και ίσως να έχουν δίκαιο, τουλάχιστον για τους δύο από αυτούς.


Πρόκειται όμως για δίσκους που απευθύνονται στους ακροατές της ποπ και το πιθανότερο είναι ότι αυτή θα είναι η πρώτη τους επαφή με το είδος.



Ο μουσικός και παραγωγός Γουίλιαμ Ορμπιτ (έγινε ευρύτερα γνωστός από τη συνεργασία του με τη Μαντόνα στους δύο τελευταίους δίσκους της) κυκλοφόρησε τον δίσκο «Pieces in a modern style», ο οποίος βασίζεται σε συνθέσεις των Μπετόβεν, Βιβάλντι, Ραβέλ, Χέντελ, Σατί, Μασκάνι, Μπάρμπερ, Κέιτζ και Γκορέτσκι για να επιχειρήσει τις ηλεκτρονικές παρεμβάσεις του αλλά δείχνει μάλλον άτολμος.


Η συλλογή «Cafe del Mar


-Aria» περιλαμβάνει αποσπάσματα από γνωστές όπερες, όπως «Οθέλλος», «Ναμπούκο», «Κάρμεν», «Μαντάμ Μπάτερφλαϊ», «Το ελιξίριο του έρωτα», «Διδώ και Αινίας» και «Μαγικός αυλός», συνοδευόμενες από ένα σύγχρονο ηλεκτρονικό μπιτ (ρυθμό ενδεικτικό των χαλαρωτικών συλλογών της σειράς «Cafe del Mar»).


Ο μόνος δίσκος του είδους που έχει καλλιτεχνικό ενδιαφέρον είναι η πολύ πρόσφατη κυκλοφορία με τίτλο «Operazone – The Redesign», στην παραγωγή του οποίου εμπλέκεται και ο Μπιλ Λάσγουελ.


Πρόκειται για μουσικά θέματα από όπερες, παιγμένα θαυμάσια από νεαρούς αμερικανούς μουσικούς με κλασική παιδεία, πίσω από τα οποία γίνονται μουσικές παρεμβάσεις, διακριτικές και με σύγχρονη αντίληψη, που δεν αποδυναμώνουν καθόλου τα αρχικά μοτίβα από τις όπερες «Τραβιάτα», «Τόσκα», «Η δύναμη του πεπρωμένου», «Το ελιξίριο του έρωτα» και «Σαμψών και Δαλιδά».


Στον αντίποδα αυτών των δίσκων αναπτύσσεται τα τελευταία χρόνια μια δισκογραφία στην οποία γνωστοί λυρικοί τραγουδιστές και τραγουδίστριες ερμηνεύουν ποπ τραγούδια γραμμένα από γνωστούς μουσικούς του είδους, όπως πρόσφατα η Ούτε Λέμπερ, η Ντέιμ Κίρι Τε Κάναουα, ο Χοσέ Καρέρας, ο Πλάθιντο Ντομίνγκο, η Μονσεράτ Καμπαγέ και η Πατρίτσια Ο’ Κάλαχαν, ενισχύοντας ακόμη περισσότερο τους δεσμούς μεταξύ κλασικού και ποπ ρεπερτορίου.